Kaz Gölü
| Kaz Gölü | |
|---|---|
 | |
| Havza | |
| Konum | Pazar, Tokat, Türkiye |
| Koordinatlar | 40°16′34″K 36°9′3″D / 40.27611°K 36.15083°D |
| Genel bilgiler | |
| Göl türü | Tektonik göl |
| Uzunluk | 3 km (1,9 mi) |
| Genişlik | 900 m (3.000 ft) |
| Yüzölçümü | 180 ha (440 akre) |
| Ortalama derinlik | 1 m (3,3 ft) |
| En derin noktası | 1,5 m (4,9 ft) |
| Yüzey rakımı | 540 m (1.770 ft) |
| Wikimedia Commons | |
  Kaz Gölü (Türkiye) | |
Kaz Gölü, Tokat ilinde, Zile-Pazar yolu üzerinde Üzümören beldesi yakınlarındaki tektonik göldür. Turhal'da Pazar ilçe sınırına yakın, Kazova'da yer alır.
Genel özellikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaz Gölü'nün rakımı, 540 m, derinliği 1-1,5 m, alanı 180 ha, güney-kuzey uzunluğu 3 km, genişliği 900 m'dir. Göl yeraltı kaynakları[1] ve Çayköy ile Bahçebaşı dereleri ile beslenir.[2]
Göl 1950'den sonra kurutulmaya çalışılmaktadır. Yüzölçümü 1987'de 2.960.000 m2 iken 2010 ölçümlerinde 1.650.000 km2'ye düşmüştür. Gölün çekildiği alanlarda tarım yapılmaktadır[1]. Gölün yaklaşık 2 km kuzeyinden Yeşilırmak geçer.
Canlı hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Gölde ekonomik değere sahip sazan balığı bulunurken, göl çevresi sazlarla kaplıdır.[3] Kaz Gölü, yerli ve göçmen kuşların yuvalanma, kuluçkalama alanıdır. 108 çeşit kuş türü yaşam kaynağıdır. Kuşlardan bazıları; Saksağan, Kara Leylek, Ak Leylek, Angut, Alaca balıkçıl, Gri Balıkçıl, Ak Kuyruksallayan, Büyük Beyaz Balıkçıl, Sutavuğu, Sakarmeke, Elmabaş, Kamışçın, Batağan, Saz Bülbülü, Karatavuk, Ördek türleri[hangileri?], Kaz türleri[hangileri?], Çulluk, Serçe, Sığırcık, Kızıl gerdan, Söğüt Serçesi, Kara Kızılkuyruk, Kız kuşu, Çıkrıkçın, Çıvgın, Çayır İncir kuşu gibi türlerdir[kaynak belirtilmeli].
Kurutma çalışmaları
[değiştir | kaynağı değiştir]1870'te Sivas vilayeti adına gölün kötü koku ve hastalık yaydığı, kurutulması gerektiği ile ilgili müracaatı yapılmıştır. Pazar ilçesinden gelen suyun göle akıtılması, yükselen gölün Yeşilırmak'a bağlanması teklif edilmiştir. Yapılacak işlemin pahalıya mal olması, elde edilecek tarım arazilerinin masrafı karşılamayacağı gerekçesiyle sürüncemede kalmıştır. İkinci teklif, Karakaya taşlığının kırılıp gölün Amasya sınırından ırmağa aktarılmasıdır. Kazova'nın en alçak yerindeki göl için bu teklifte mümkün olamamıştır. Göl çevresine ağaç dikilmesi bir başka tekliftir.[4]
1966 yılında Almus Barajı'nın hizmete girmesiyle artık taşkın yapmayan Yeşilırmak suları göle ulaşmamıştır. 1980 yılında gölün taşkın alanını küçültmek için doğu tarafına set yapılmıştır. Yeşilırmak'a doğru bir tahliye kanalı açılmıştır. Göl tamamen kurutulmamış, kuruyan alanlar köylülerce tarlaya çevrilmiştir.[5]
Koruma
[değiştir | kaynağı değiştir]Göl ve çevresinde 274 hektarı göl, toplamda 1170 ha Yaban Hayatı Geliştirme Sahası ilan edilmiştir. Alanda iki kuş gözetleme kulesi ve bir konuk evi bulunur. Sucul alanda zaman içinde değişmekle birlikte 108 kuş türü yaşamaktadır.[6]
Kaz Gölü'nün 180 hektarlık taşkın sahası vardır. Göçmen kuşların konaklama yeridir. Göl çevresinde sanayi kuruluşu olamadığından kirlilik yoktur.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b ACİR, Nurullah vd. "DRENAJ FAALİYETLERİ SONRASI KAZ GÖLÜ ÇEVRESİNDEKİ TOPRAK ÖZELLİKLERİ VE VEJETASYONUN MESAFEYE BAĞLI DEĞİŞİMLERİ". researchgate.net. 29 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2020.
- ^ "Tokat İli 2017 Yılı Çevre Durum Raporu" (PDF). csb.gov.tr. 2017. 29 Mart 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2020.
- ^ KARATAŞ, Mehmet (2000). "Kazova (Tokat) Kaz Gölü Sazan (Cyprinus carpio L., 1758) Populasyonu'nun Üreme Özelliklerinin İncelenmesi" (PDF). Turk J Vet Anim Sci. 29 Mart 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2020.
- ^ HANİLÇE, Murat (2018). "OSMANLI DEVLETİ'NİN BATAKLIK KURUTMA UYGULAMALARINA BİR BAKIŞ:TOKAT KAZ GÖLÜ ÖRNEĞİ (1870-1892)". TÜRK DÜNYASI ARAŞTIRMALARI. 24 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2020.
- ^ Özçağlar, Ali. "KAZOVA'DA ZlRAİ FAALİYETLERİN GELİŞİMİ". Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi. 5 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2020.
- ^ "Kaz Gölü - Tokat". kulturportali.gov.tr. 3 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2020.