Kazancı Köprüsü
 | Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Eylül 2025) |
| Kazancı Köprüsü | |
|---|---|
 | |
| Yerel ad | |
| Konum | Kazancı, Culfa |
| En Yakın Şehir | Culfa, Azerbaycan |
| Alan | Azerbaycan |
Kazancı Köprüsü — Azerbaycan’ın Culfa ilçesi, Kazancı köyü bölgesinde yer alan, Safevîler döneminde inşa edilmiş tarihî bir mimari eser, köprüdür.
Köprü, Azerbaycan Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu’nun 2 Ağustos 2001 tarihli ve 132 sayılı kararı ile ve Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu’nun 21 Kasım 2007 tarihli 98 sayılı kararı ile ülke çapında önemli mimari eserler listesine alınmıştır.
Hakkında
[değiştir | kaynağı değiştir]
Kazancı Köprüsü, Culfa ilçesinin Kazancı köyünün güneyinde, Elinceçay üzerinde inşa edilmiştir.[1][2] Köprü, halk arasında “Kozbel Köprü” adıyla da bilinmektedir.[2][3] Köprünün üzerinde bir kitabe bulunmadığı için inşa tarihi kesin olarak bilinmemektedir.[4] Ancak yapım tekniği ve mimari-konstrüktif yapısına göre köprü, XVII. yüzyılın başlarına, I. Şah Abbas dönemi (1587–1629) olarak tarihlendirilebilir.[5][2] Büyük İpek Yolu’na hizmet eden bu köprü aracılığıyla, zamanında Kazancı köyünden doğu yönüne uzanan ve Ordubad bölgesindeki ana yola bağlanan kervan yolları geçmiştir.[3][1]
Köprünün eni 3,55 m, uzunluğu 10,85 m, yüksekliği 8,8 m’dir.[3] Köprü, hafifçe yontulmuş moloz taşlardan inşa edilmiştir.[4] Kemerlerin saçak ve kemer açıklığı bölümleri ise temiz yontulmuş kumtaşından yapılmıştır.[5][6] Bu sayede kemerlerin kenarları, köprü duvarının yontulmamış yüzeyinden ayrılarak yapının konstrüksiyonu belirgin bir şekilde ortaya çıkmaktadır.[7]
Azerbaycan bağımsızlığını yeniden kazandıktan sonra, Azerbaycan Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu’nun 2 Ağustos 2001 tarihli ve 132 sayılı kararı ile köprü, ülke çapında önemli taşınmaz tarihî ve kültürel eserler listesine alınmıştır.[8]
2007 yılının 1 Kasım tarihinde “Azermarka” şirketi tarafından Azerbaycan köprülerine adanmış 5 adet posta pulu çıkarılmıştır. 20 qəpik değerindeki ve 20 bin adet basımı yapılan bu pullardan biri Kazancı Köprüsü’ne adanmıştır.[9]
Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu’nun 21 Kasım 2007 tarihli 98 sayılı kararı ile Kazancı Köprüsü, ülke çapında önemli mimari eserler listesine dahil edilmiştir.[10]
2018 yılında köprüde restorasyon çalışmaları yapılmıştır.[11] Çevresinde 120 metre uzunluğunda sahil koruma çalışmaları gerçekleştirilmiş, yük taşıyan kısmın aşınmış taşları yenileriyle değiştirilmiş, taşların arası tamamen temizlenerek kireç harcı ile tekrar sağlamlaştırılmıştır.[5]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Baxşəliyev, Quliyeva 2017, s. 186.
- ^ a b c Naxçıvan abidələri ensiklopediyası 2008, s. 121.
- ^ a b c İsayev 2012, s. 123.
- ^ a b Səfərli 2017, s. 124.
- ^ a b c Səfərli, Fəxrəddin (6 Aralık 2018). "Tarixi-mədəni irsimizin yadigarı – Qazançı körpüsü". nuhcixan.az (Azerice). 18 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2025.
- ^ Naxçıvan ensiklopediyası: I cild 2005, s. 330.
- ^ Baxşəliyev, Quliyeva 2017, s. 187.
- ^ "Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2001-ci il 2 avqust Tarixli 132 nömrəli qərarı ilə təsdiq edilmişdir" (PDF) (Azerice). mct.gov.az. 2 Ağustos 2001. 7 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2022.
- ^ ""The Bridges of Azerbaijan"". azermarka.az. 1 Kasım 2007. 14 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2025.
- ^ Naxçıvan Muxtar Respublikası ərazisindəki dünya, ölkə və yerli əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələri (Azerice). Naxçıvan: Qızıl dağ nəşriyyatı. 2009. s. 51.
- ^ "Qazançı körpüsü tarixi-memarlıq abidəsi bərpa olunub". turizm.nakhchivan.az (Azerice). 11 Şubat 2018. 18 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2025.
Kaynak
[değiştir | kaynağı değiştir]- Naxçıvan ensiklopediyası (Azerice). I. Naxçıvan: Elm nəşriyyatı. 2005. s. 360. ISBN 5806614689.
- The encyclopaedia of “Nakhchivan monuments” (Azerice). Naxçıvan: national Academy of sciences of Azerbaijan nakhchivan branch. 2008. s. 521.
- Baxşəliyev, Vəli; Quliyeva, Fizzə (2017). Naxçıvanın tarixi abidələri (PDF) (Azerice). Bakü: Nurlan nəşriyyatı. s. 212.
- İsayev, Elbrus (2012). Böyük İpək yolu və Naxçıvan (Azerice). Bakü: Elm və təhsil nəşriyyatı. s. 214.
- Səfərli, Hacıfəxrəddin (2017). Naxçıvanın türk-islam mədəniyyət abidələri (Azerice). Naxçıvan: Əcəmi NPM. s. 216.