Kazimierz Funk

Kazimierz Funk
Kazimierz Funk
Doğum	23 Şubat 1884; Varşova, Polonya
Ölüm	19 Kasım 1967 (83 yaşında); New York, ABD
Milliyet	Polonyalı
Vatandaşlık	ABD, Polonya
Mezun olduğu okul(lar)	Bern Üniversitesi, İsviçre
Kariyeri
Dalı	Biyokimya
Çalıştığı kurumlar	Pasteur Enstitüsü,; Lister Institute of Preventive Medicine,; Funk Foundation for Medical Research

Kazimierz Funk (23 Şubat 1884, Varşova – 19 Kasım 1967, New York), genelde kullanılan İngilizceleşmiş şekliyle Casimir Funk, Polonyalı biyokimyacı.^[1] Genelde, 1912'de oluşturduğu ve ilk başlarda vital amines (Türkçe: Yaşamsal amin) olarak adlandırdığı^[2] vitamin kavramının ilk formülasyonuyla tanınır.^[3]

Bilime katkıları

Hollandalı Christiaan Eijkman'ı; esmer pirinçle beslenen insanların, tamamen darı ürünleri yiyen insanlara göre beriberi hastalığına daha dirençli olduğunu belirten bir makalesini okuduktan sonra bu dirençten sorumlu maddeyi izole etme üzerine çalıştı ve 1912'de başarılı oldu. Elde ettiği bu maddede bir amin grubu bulduğu için bu maddeye vitamin adı verdi. Bu vitamin, adı sonradan koyulacak B₁ vitaminiydi (diğer adıyla "Tiyamin"). Funk; raşitizm, pellegra, çölyak hastalığı, iskorbüt gibi diğer hastalıkların vitaminlerle iyileştirilebileceği hipotezini öne sürdü. "Vitamin" sözcüğüne başta "Vitamine" denilirdi, ancak vitaminlerin azot içeren amin grubu içerme zorunluluğu olmadığı anlaşıldığında sonundaki "e" harfi kaldırıldı.

Daha sonra, B₁, B₂, C ve D vitaminleri olarak bilinen diğer esansiyel besin maddelerinin varlığını öne sürdü. 1936'da tiyamin molekülünün yapısını saptadı, ancak bu molekülü ilk kez izole eden kişi değildi. Yine de nikotinik asiti (diğer adıyla niyasin veya B₃ vitamini) izole eden ilk kişiydi.

Funk ayrıca, hormonlar, diyabet, peptik ülser ve kanser biyokimyası üzerine çalışmalar yürüttü.

Polish Institute of Arts and Sciences of America (PIASA) yıllık olarak Polonya asıllı Amerikan bilim adamları arasında "Casimir Funk Doğal Bilimler Ödülü" vermektedir. Bu ödülü kazanan kişiler arasında; Nobel sahibi Roald Hoffmann, Aleksander Wolszczan, Hilary Koprowski, Peter T. Wolczanski, Wacław Szybalski ve Benoît Mandelbrot bulunur.

Funk 1940'ta ABD'ye döndükten sonra "Funk Tıp Araştırma Vakfı"nın başkanı oldu ve kariyerini sonlandırdı.

Kaynakça

^ Casimir Funk denied his Jewish identity, according to his granddaughter 31 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2012.
^ Just The Facts-Inventions & Discoveries, School Specialty Publishing, 2005

Konuyla ilgili yayınlar

Wikimedia Commons'ta Kazimierz Funk ile ilgili ortam dosyaları mevcuttur.

Harow, Benjamin CASIMIR FUNK-Pioneer in Vitamins and Hormones. Dodd, Mead & Company, New York, N. Y., 1955. 209 sayfa.
Biography
Review of Harow's biography at pubmedcentral22 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., pdf
Biography at FAQs, nutrition 29 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Erişim tarihi Aralık 2006.

[1] Casimir Funk denied his Jewish identity, according to his granddaughter 31 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[2] "Arşivlenmiş kopya". 24 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2012.

[3] Just The Facts-Inventions & Discoveries, School Specialty Publishing, 2005

[1]

[2]

[3]