Kemal Kaya Efendi
| Kemal Kaya Efendi كمال کایا افندﻯ | |
|---|---|
| Doğum | İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
| Bağlılığı |  Osmanlı İmparatorluğu |
| Branşı | Osmanlı Ordusu |
| Çatışma/savaşları | Kafkasya Cephesi |
Kemal Kaya Efendi (Osmanlıca: كمال کایا افندﻯ), Osmanlı İmparatorluğu ve Kuomintang ordusunda görev yapmış bir Osmanlı subayıydı.[1] Almanya ve Paris'te okudu, I. Dünya Savaşı sırasında Kafkasya'da Von Epp komutasında savaştı.
Mustafa Kemal Atatürk tarafından Türkiye dışına sürgüne gönderildikten sonra başka yine kendisi gibi sürgüne gönderilen başka bir subay ile Doğu Türkistan'a girdi.[2]
1930'da Jin Shuren tarafından Sincan'dan sınır dışı edildikten sonra Ma Zhongying'in hizmetine girdi[3] ve Jin Shuren'den intikamını almak için kendisini Sincan'a saldırmaya teşvik etti. Çin Kuomintang hükûmeti, bağımsız dış politikası nedeniyle Jin Shuren'in görevden alınmasını istedi. Kemal, Ma Zhongying'in Kuomintang 36. tümeninin (Ulusal Devrimci Ordusu) kurmay başkanı olarak görev yaptı.
Kemal, Sincan'da iken Sven Hedin ile tanıştı. O zamana kadar, Sincan ve Kansu'dan bıkmıştı ve memleketi Türkiye'ye geri dönmek istedi.
1934'te Kumul'da Sovyet yanlısı güçler tarafından yakalandı ve Urumçi'ye gönderildi. Hapsedilmek veya idam edilmek yerine, Sincan'da Yol İnşaatı Komiseri ilan edildi. Bu nedenle, diğerleri gibi hapsedilmediği ve idam edilmediği için Sovyet ajanı olduğu iddia edildi.
Birinci Doğu Türkistan Cumhuriyeti'ne danışmanlık yapan, Japonlarla işbirliği yapan ve Turancılık hedefleri olan başka Jön Türkler'in aksine Kemal Kaya Efendi Turancılık ile ilgilenmedi.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Hasan Oraltay, Kazak Türkleri: Hürriyet Uğrunda Doğu Türkistan, Türk Kültür Yayını, 1976, p. 82. 23 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Andrew D. W. Forbes (1986). Warlords and Muslims in Chinese Central Asia: a political history of Republican Sinkiang 1911–1949. Cambridge, England: CUP Archive. s. 242. ISBN 0-521-25514-7. 14 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2021.
- ^ Michael Barry Miller, Shanghai on the Métro: Spies, Intrigue, and the French between the Wars, University of California Press, 1994, 978-0-520-08519-0, p. 297. 14 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.