Kepler-10b
 Kepler-10b'nin çapının Dünya ile karşılaştırılması | |
| Keşif | |
|---|---|
| Keşfeden(ler) | Batalha vd... |
| Keşif tarihi | 10 Ocak 2011 |
| Geçiş yöntemi, Kepler görevi | |
| Keşif durumu | Yayımlanmış |
| Ana yıldız özellikleri | |
| Takımyıldız | Ejderha |
| Yıldız | Kepler-10[1] |
| Sağ açıklık (α) | 19sa 02d 43s[1] |
| Dik açıklık (δ) | +50° 14′ 29″[1] |
| Görünür büyüklük (V) | ~11[2] |
| Tayfsal sınıf | G |
| Kütle (m) | 0,895 ± 0,06[2] M☉ |
| Yarıçap (r) | 1,056 ± 0,021[2] R☉ |
| Sıcaklık (T) | 5627 ± 44[2] K |
| Metallik [Fe/H] | −0,15 ± 0,04[2] |
| Yaş | 11,9 ± 4,5[2] Milyar yıl |
| Uzaklık | 564 ± 88 Iy (173 ± 27[1] pc) |
| Yörünge öğeleri | |
Yarı büyük eksen (a) | 0,01684 +0.00032-0,00034[2] AU (2,520 Gm) |
| Dış merkezlik (e) | 0[2] |
Yörünge süresi (P) | 0,837495[2] g |
| Yörünge eğikliği (i) | 84,4[2]° |
| Yarı-genlik | 3,3 +0,8-1,0[2] m/s |
| Fiziksel özellikler | |
Ortalama yarıçap (r) | 1,416+0,033-0,036[2] RJ |
| Kütle (m) | 4,56+1,17-1,29[2] M🜨 |
Ort. yoğunluk () | 8,8+2,1-2,9[2] kg/m3 |
| 22[2] m/sn² | |
| Sıcaklık | 1833[2] K |
 Wikimedia Commons'ta ilgili ortam | |
| Ayrıca bakınız: Ötegezegen, Liste | |
Kepler-10b, NASA'nın Kepler uzay teleskobu tarafından bulunmuş bilinen ilk kayalık güneşdışı gezegendir.[3] Ocak 2011 itibarı ile bilinen en küçük geçişli güneş dışı gezegendir. Kütlesi 4,6 Dünya kütlesi, çapı ise 1,4 Dünya çapıdır. Kepler'den gelen verileri kullanan W. M. Keck Gözlemevi, HIRES aletiyle ışınsal hız ölçümleri yaparak gezegenin varlığını kanıtladı.
Keşfi
[değiştir | kaynağı değiştir]Kepler-10b'nin yörüngesinde döndüğü yıldız olan Kepler-10, güneş sistemimizden 560 ışık yılı uzaklıkta, Ejderha Takımyıldızı'nda bulunur. Yaşı tahmini olarak 12 milyar olan yıldız, Güneş ile neredeyse aynı büyüklüktedir.[4]
Güneş dışı gezegenler bulmak için kullanılan geçiş yöntemi, bir yıldızın parlaklığının dikkatle incelenmesine dayanır. Eğer bir gezegen mevcutsa ve Dünya ile yıldız arasından geçiyorsa, gezegenin çapına bağlı olarak yıldızdan gelen ışınlar belli bir bölgede sönükleşecektir. Gezegenin kütlesini ölçmek ve orada bir gezegenin orada olduğunu kanıtlamak için ise ışınsal hız ölçümleri yapılır.[5]
Kepler-10b, Kepler teleskobu ile Mayıs 2009'dan Ocak 2011'e kadar toplanan sekiz aylık veriler ile keşfedildi. Bu veriler Kepler-10'un her 0.83 günde bir on binde bir oranında sönükleştiğini gösteriyordu.[6][7] Kepler-10, Kepler teleskobunun görüş açısında bulunan ve teleskobun küçük bir geçişli gezegeni barındırabileceğini bulduğu ilk yıldızdı ve bu nedenler dünyadaki ışınsal hız gözlemcileri için Kepler-10b'nin varlığını kanıtlamak öncelikliydi. Hawaii'deki W. M. Keck Gözlemevi'nde yapılan ışınsal hız ölçümleri, geçişlerle aynı anda gerçekleşen düzenli bir Doppler etkisi saptadı ve gezegenin varlığını doğrulayarak kütlesinin bulunmasına olanak tanıdı.[6]
Özellikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Kepler-10b, Dünya'nınkinden 1.4 kat büyük bir çapa ve 4.6 kat büyük bir kütleye sahiptir.[4] Gezegenin yoğunluğu Dünya'dan çok daha fazladır ve demir bir gülleyle karşılaştırılabilecek düzeydedir.[8] Yıldızı olan Kepler-10'u bir günden daha kısa bir sürede döner ve yıldızına Merkür'den Güneş'e olan uzaklığın yirmide birinden daha az bir mesafede bulunur. Yıldıza dönük tarafındaki sıcaklık 1833 K'dir[9] ve bu bir yüksek fırın kadar sıcak olup demiri eritmeye yetecek bir sıcaklıktır.[7]
Önemi
[değiştir | kaynağı değiştir]
Kepler-10b kayalık olduğu kesinleşmiş olan ilk güneş dışı gezegendir. CoRoT-7b daha önce keşfedilmiş ve kayalık olduğu iddia edilmiş olsa da CoRoT-7b'nin oluştuğu madde kesin değildir.[7]
Kepler-10b bildiğimiz kadarıyla yaşamı barındırmak için çok sıcak olsa da, gezegenin keşfi yaşamı barındırabilecek gezegenlerin bulunması açısından önemli bir adımdır. Kepler 10-b bulunurken algılanan yüksek sinyal, Kepler görevinin karasal gezegenler de dâhil olmak üzere daha küçük güneş dışı gezegenler bulabileceği anlamına gelmektedir.[8]
-
Kepler-10b'nin ışık eğrisi -
Kepler-10b'nin nasıl görüneceği konusunda bir sanatçının görüşü
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d "Summary Table of Kepler Discoveries". NASA. 26 Ağustos 2010. 7 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2010.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p Batalha, Natalie M; et. al. (3 Şubat 2011). "Kepler's First Rocky Planet: Kepler-10b" (PDF). arxiv.org. 3 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Mart 2011.
- ^ "BBC News". BBC. 10 Ocak 2010. 27 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2010.
- ^ a b "Kepler-10b". NASA. 10 Ocak 2011. 6 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2010.
- ^ DOI:10.1086/346105
- ^ a b "NASA'S Kepler Mission Discovers Its First Rocky Planet". NASA. 10 Ocak 2011. 27 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2011.
- ^ a b c Grossman, Lisa (10 Ocak 2010). "Kepler Finds First Definitively Rocky Exoplanet". Wired. 6 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2011.
- ^ a b Lemonick, Michael (10 Ocak 2010). "Planet Discovery: One Step Closer to a Second Earth". Time. 23 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2011.
- ^ "Kepler Discoveries: Kepler-10b". Kepler @ NASA. 10 Ocak 2011. 6 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2011.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
- YouTube: Kepler-10b hakkında anlatımlı bir animasyon 18 Haziran 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.