Kerim Bey Mehmandarov
Kerim Bey Mehmandarov | |
|---|---|
| Azerice: Kərim bəy Mehmandarov | |
 | |
| Doğum | 2 Aralık 1854 Şuşa, Şamahı Guberniyası, Kafkasya Genel Valiliği, Rus İmparatorluğu |
| Ölüm | 2 Haziran 1977 (73 yaşında) Bakü, Azerbaycan SSC, Sovyetler Birliği |
| Milliyet | Azeri |
| Meslek | Cerrah, siyasetçi |
| Etkin yıllar | 1877–1929 |
| Ödüller | Aziz Anna Nişanı Aziz Stanislaus Nişanı Aziz Vladimir Nişanı |
Kerim Bey Mustafa Bey oğlu Mehmandarov (Azerice: Kərim bəy Mustafa bəy oğlu Mehmandarov) veya Abdül Kerim bey Mehmandarov (Azerice: Əbdül Kərim bəy Mehmandarov), Azeri kökenli bir Rus İmparatorluk ve Sovyet cerrahı. Sankt-Petersburg'daki Tıp-Cerrahi Akademisinden mezun olan ilk Azerbaycan Türk'ü olan Mehmandarov, Şuşa eğitim topluluğu Naşr Maarif'in liderlerinden biri ve Şuşa'daki ilk Rus-Azeri kız okulunun kurucusuydu.[1]
İlk yılları
[değiştir | kaynağı değiştir]Azeri asil Mehmandarovlar ailesinden olan Kerim Bey, 2 Aralık 1854'te Rus İmparatorluğu'nun Kafkasya Genel Valiliği'ne bağlı Şamahı Guberniyası'nın Şuşa kentinte doğmuştur. Babası Mirza Mustafa, Rus İmparatorluk subayı iken, büyükbabası Mirza Ali, Karabağ Hanı İbrahim Halil Han'ın mehmandarıydı. Mehmandarov, 1872'de Bakü Lisesinden ve 1877'de Sankt-Petersburg Tıp-Cerrahi Akademisinden mezun olmuştur.[2]
Tıbbi kariyeri
[değiştir | kaynağı değiştir]Mezun olduktan sonra 93 Harbi sırasında bir askerî hastanede çalışan Mehmandarov, aynı zamanda Poltava Guberniyasındaki difteri salgınıyla mücadele etmiştir. Daha sonra Mehmandarov, 162. Ahaltsihe alayında doktor olarak görev yapmıştır. 1883'te Azerbaycan'a döndükten sonra pratikine devam etmiştir.[2]
Siyasi kariyeri
[değiştir | kaynağı değiştir]Mehmandarov, yeraltı bir Azeri militan örgütü olan Difai'nin Şuşa yerel komitesinin başına seçilmiştir. Onun emri altında Şuşa savcısı Lunyakin, Yelizabetpol polis şefi Bannikov ve Azeri polis şefi Felikinski gibi birkaç Rus subayı öldürülmüştür. Mehmandarov, 1929'da Şuşa'da ölmüştür.[3]
Ödülleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Mehmandarov, 1878'de III. derece Aziz Anna Nişanı, 1880'de II. derece Aziz Stanislaus Nişanı, 1897'de II. derece Aziz Anna Nişanı, 1911'de ise IV. derece Aziz Vladimir Nişanı ile ödüllendirilmiştir.[2]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Mikeladze, Galina. "Неизвестные страницы жизни Абдул Керима Мехмандарова - Очерк". 1news.az (Rusça). 15 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2021.
- ^ a b c "Kərim bəy Mehmandarov". Azerbaycan Sovyet Ansiklopedisi (Azerice). 6. 1982. s. 470.
- ^ Swietochowski, Tadeusz (2002). Russian Azerbaijan, 1905-1920 : the shaping of national identity in a Muslim community (İngilizce). Cambridge: Cambridge University Press. s. 44. ISBN 0521522455. OCLC 49594100.