Kerojen
Kerojen (kerogen) tortul kayaçlardaki organik maddelerin gömülme şartları etkisinde (diyajenez) olgunlaşmasıyla oluşur. Büyük organik madde zincirlerinden oluşan kerojen çözünemeyen ve yer kabuğunda açık ara en fazla bulunan organik maddedir. Kerojenin en önemli vasfı uygun gömülme koşulları altında petrol ve doğal gazın oluştuğu organik madde bileşimi olmasıdır. Bunun yanında kerojen yapısı gereği birçok çeşide sahiptir ve muhtevası bulunduğu kaynak veya rezervuar kaya ile ilgili jeolojik geçmiş için fikir verebilir.[1]
Kerojen çeşitleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Genel olarak kerojen dört çeşide ayrılmaktadır. Type I, type II ve type III olarak adlandırılan kerojen varyantlarının muhtevası şu şekildedir: Type I kerojen neredeyse tamamen denizel canlıların kalıntısından oluşur ve uygun koşullarda petrol oluşturur. Ekseriyetle alg ve foraminiferalardan oluşur. Bu tip alifatik hidrokarbonca zenginken; hidrojen-karbon oranı yüksektir. Type II kerojen ise daha çok karışım bir muhtevayı işaret eder. İçeriğinde hem karasal hem de denizel fosil kalıntıları vardır, bu kerojen gaz ve petrol ürünlerini verir. Dengeli bir karışım halinde olan bu kerojende orta seviye hidrojen-karbon oranı vardır. Type III kerojen ise neredeyse tamamen karasal kökenli kalıntılar içerir (karasal odunsu bitki kalıntıları) ve gaz ortaya çıkarır. Hidrojen-karbon oranı düşükken, aromatik hidrokarbon içeriği yüksektir. Type IV kerojen ise düşük hidrojen-karbon oranı sebebiyle organik madde oluşturamaz.[2]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Vandenbroucke and Largeau, Mireille and Claude. "Kerogen origin, evolution and structure". www.sciencedirect.com. ScienceDirect. 24 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2020.
- ^ The editors of Schlumberger, The editors of Schlumberger. "Kerogen". www.oilfieldglossary.com. oilfield glossary. 26 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2020.