Kirbulah Muharebesi
| Kirbulah Muharebesi | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Kaheti Krallığı | Azad Han'ın ordusu | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
|
Kaheti Krallığı II. Erekle |
Azad Han Afgan Muhammed Han† | ||||||
| Güçler | |||||||
| 3.000[1] | 18.000[2][3] | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| bilinmiyor | ağır; birçoğu öldü veya esir alındı | ||||||
Kirbulah Muharebesi ya da Kirhbulah Muharebesi (Gürcüce:ყირხბულახის ბრძოლა) 1751 yılında II. Erekle komutasındaki Gürcü ordusu ve Azad Han'ın ordusu arasında Kirbulah kasabasında gerçekleşen muharebedir. Muharebe Azad Han'ın avantajı ile başlamasına rağmen II. Erekle'nin başarılı önderliği ile Gürcüler düşmanı bozguna uğratmışlardır.
Arka plan
[değiştir | kaynağı değiştir]Tebriz Hanı Azad-Han Afgan, Nadir Şah döneminde anayurdundan çok uzakta olan Batı İran'a ulaşmıştı. Nadir Şah'ın ölümünün ardından bağımsız bir hana dönüştü ve aynı zamanda hakimiyetini yaymak için İran tahtına talip oldu. Gürcülerin Hacı Çelebi Han'a karşı yenilgisinden faydalanarak Gürcistan tarafından daha önce serbest bırakılmış Muhammed Han'ı ordusunun başına geçirdi ve Erivan'ın kuşatılmasını emretti. Erekle çabucak küçük bir ordu topladı ve Erivan kuşatmasını kırmak için harekete geçti. Bunu haber alan Azad-Han halihazırda harebe halindeki şehrin kuşatmasını kaldırdı. Papua Orbeliani'nin aktardığına göre :
| “ | Erivan şehri terk edilmişti. Harap olmuş şehirde hiçbir hasatçı yoktu. Erivan Kalesi ve Eçmiyazin Katedrali dışında ayakta kalabilmiş yapı bulunmuyordu.[4] | ” |
Kral Erekle askerlerine şehirdeki açlıkla mücadele etmek için mahsulleri toplamayı ve Kirhbulahi (bazı kaynaklarda Kirbulahi) köyü yakınlarındaki dar geçitte savunma istihkamı kurmalarını emretti. Bu sırada Azad-Han 18.000 kişilik güçlü bir ordu toplamayı başarabilmişti. 28 Temmuz 1751'de Erekle'nin savunma hattına saldırıya geçti.[4][5]
Muharebe
[değiştir | kaynağı değiştir]Muharebe düşmanın Gürcülerin sol kanadını geri itmesi sayesinde Azad-Han'ın avantajı ile başladı. Kral II. Erekle süvarilerine dar geçitte daha iyi hareket edebilmeleri için atlarından inmelerini ve tüfekçilerine işaret verene kadar ateş etmemelerini emretti. Gürcüler sahte bir şekilde kuşatıldığında Erekle, Azad-Han'ın ordusunun merkezinde topyekün hücum emri verdi ilk ateşte Muhammed Han aniden öldürüldü. Gürcüler düşman ordusundaki kargaşayı kullanarak sert bir karşı saldırı ile Han'ın kuşatmasını kırdılar. Kral Erekle adamlarına kaçan düşmanı takip etmelerini emretti. Gürcü ordusu 30 kilometre boyunca düşmanı takip etti ve birçoğunu yol boyunca öldürdü ve esir aldı.[4][5]
Muharebe sonrası
[değiştir | kaynağı değiştir]Kirbulah'ta kazanılan zaferin yankıları bütün komşu Kafkas hanlıklarında duyuldu. Hain şehir-devletleri yeniden Gürcü otoritesi altına girerken Azad-Han kuzey batısındaki komşusu Gürcü devletine saygıyla barışçıl bir politikayı benimsedi. Kral Erekle şimdi Hacı Çelebi Han ile yapılan bir önceki muharebenin kayıplarına ve aynı zamanda Dağıstan kabilelerinin akınlarını önlemeye odaklanabilir ve istikrarsız iç politikaya bir son vermekle ilgilenebilirdi.[4][5]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Georgian Military Leaders: Heraclius the Second 3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., L. Umikashvili, May–June, 2010
- ^ Prof. N. Javakhishvili, Ossetians Under the Georgian Flag, Warsaw, 2013
- ^ Orbeliani, Papuna. Stories of Kartli, Tbilisi, 1857.
- ^ a b c d Miqiashvili, Lela. Military Politics of Heralius the Second, Ivane Javakhishvili History and Ethnology Institute, Tbilisi, 2008, pg 22.
- ^ a b c S. Khantadze, Georgian Soviet Enciclopedia, Part X, pg. 653, Tbilisi, 1986.