Kolan bağı
 | Bu madde, Vikipedi biçem el kitabına uygun değildir. (Nisan 2020) |
 | Bu madde hiçbir kaynak içermemektedir. (Nisan 2020) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
 | |
| Kategori | Ekleme |
|---|---|
| Kategori #2 | Acele |
| Kullanımı | İpleri gerdirerek bağlamaya uygun |
| ABoK | #1474 |
Kolan bağı, iki ipi birbirine bağlayan bir düğümdür. Uçların birinde bir buçuk sarılmış yarım kazık bağının ucunun, diğerinde bir sarılmış yarım kazık bağının ucunun ortada iki ip arasında oluşan eliptik deliğe kıstırılmasıyla oluşur.
Özellikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Kolan bağı ipler gerginken bağlanabilen ve gerginken sıkı duran, fazla yük bindiğinde bozulmayan, yük boşaldığında kolay çözülen bir düğümdür. İki çeşidi daha vardır.
-
Çifte kolan bağı ABOK#1420 (uçlar karşı yönlere yan yana), sıkıştırılmamış hali -
Çifte kolan bağı ABOK#1421 (uçlar aynı yöne yan yana), sıkıştırılmamış hali
Bağlanışı
[değiştir | kaynağı değiştir]
ABOK#1474 Kolan bağı, sağ ipin ucu solun altından döndürülüp tam dolandırılıp, kendi altından yarım daha dolandırıp sol uç ile arasına sokularak, sonra da sol ucu sağ ip bedeninin altından tam dolandırıp, sağ ucun yanından yani iki ip arasından ilk uca ters yönde geçirilerek bağlanır.
ABOK#1420 çifte kolan bağını bağlamak için ikinci uç da birbuçuk kez dolanıp karşı ucun yanından ters yönde geçirilir. ABOK#1421 uçları beraber çifte kolan bağını bağlamak için ikinci uç da birbuçuk kez dolanıp karşı (yani ilk) ucun yanı sıra ayni yönde geçirilir.
Başka bir anlatımla.. Bağda iki ip yan yanadır, ortada ikisinin arasında bir göz oluşmuştur, ilk ip gözün öbür köşesini birbuçuk kez dolanıp göz içinden geçer ikincisi gözün bu ucunu bir kez dolanıp göz içinden geçer. İp uçlarının ikisi de ayni gözün içinden geçip biterler. Uçlar gözün içinden karşı yönlerde geçerler(ABOK#1420). İki ucun da birbuçuk kez dolanıp göz içinden geçtiği çifte kolan bağında ayni yönde de geçirilebilirler (ABOK #1421).
Kullanılışı
[değiştir | kaynağı değiştir]Düğümün adı büyük ihtimal at eğerini atın sırtına kolanla tuttururken gereken iki aşamalı gerdirme işlemine uygun olmasından gelmektedir; At öğrenmiştir, eğer ilk etapta kolan gerdirilirken ciğerlerini şişirip nefesini tutarsa, sonrasında kolan gevşek olup rahat ettirecektir. Bu yüzden ilk gerdirme sonrası atın nefesini vermesi beklenir, nefes verdiğinde ikinci bir sıkıştırma ile boşluk alınır ve kolan bağı hızlı bir yarım kazık bağı ile bitirilir.
Gerginken bağlama, bir ipi bir buçuk kez dolandırıp yarım kazık bağını atmak, gerginliğini parmakla sabitleştirip, sonra da el ve ip değiştirip öbür tarafa basit kazık bağı atmakla olur. Gerginken bağlama basit balya paketlemede çok işe yarar. İlk ucun bir buçuk kez dolandırılıp ikinci ucun bir kez dolandırıldığı yarım kazık bağı birlikteliği (ABOK #1474) yerine başka gerdirerek bağlama yöntemleri de vardır. Daha seri, peş peşe atılan ve ustaca sonuçlar gerektiren balyalamalarda başka çeşitleri kullanılabilir.
- Adi düğüm ile yarım kazık bağı (ABOK #1477),
- uçların içinden birlikte çıktığı kropi bağı ile yarım kazık bağı (dükkân paketlerinde),
- anele bağı ile yarım kazık bağı (kasapların kemiksiz eti ince iplerle paketlemesinde),
- İzbarço bağı halkası etrafına sancak bağı (ABOK #1476)
Bu durumların hepsinde de ilk bağ halkası içinden karşı ip ucunu çekerek gerdirip boşluğu aldıktan sonra çekilen ucu ilk ipe ikinci bağla kilitleyerek bir gerdirme/balyalama aşaması bitirilebilir.
-
Üstü meşin mavi kolan -
Kropi ve yarım kazık -
Anele ve yarım kazık -
İzbarço ve sancak
Düğüm akrabalığı
[değiştir | kaynağı değiştir]Çifte kolan bağının ABOK#1420 çeşidi, Balıkçı bağının yarı bağlanmış halidir; Her uç kendi döngüsü içinden karşı ana ipi takiben geçerek devam ederse basit/tek düğümlü balıkçı bağı olur.
Çifte kolan bağının ABOK#1421 çeşidi, Reefer bağınin yarı bağlanmış halidir. Uçlar balıkçı bağındaki gibi kendi döngüsü içinden değil de karşı ip döngüsü içinden kendi ana ipini geri takip ederek devam ederse Reefer bağı olur.
Kolan bağının ABOK#1421 çeşidi, Kan düğümünın iki sarmal eksiğidir. Eğer her uç iki ana ip arasına sıkıştırılmadan önce her iki ip etrafında birer (ya da kaygan iplerde birden fazla sayıda) tam döngü yapıp ondan sonra iki ana ip arasına sıkıştırılsaydılar sonuç Kan düğümü olurdu.
Balıkçı bağı, Reefer bağı ve Kan düğümü iki ipi eklemenin en güvenilir ama sonradan çözülmesi zorca yöntemleri arasındadırlar. Kolan bağı daha kolay bağlanır, daha kolay çözülür.
-
Çifte kolan bağı ABOK#1420'den Balıkçı bağına -
Çifte kolan bağı ABOK#1421'den Reefer bağına -
Çifte kolan bağı ABOK#1421'den Ölüm bağına
