Konstantin Mihailović
| Konstantin Mihailović | |
|---|---|
| Doğum | 1430 |
Konstantin Mihailović, ayrıca Ostrovica'lı Konstantin olarak da bilinir,[1] 1430 yılında doğmuş, Sırp bir asker ve Osmanlı İmparatorluğu ordusunda yeniçeri olarak geçirdiği zamanlara dair bir anı kitabının yazarıdır[2] Bir Yeniçerinin Anıları (Sırpça: Успомене јаничара) adlı kitabı 15. yüzyılın sonlarında, muhtemelen 1490 ile 1501 yılları arasında yazılmış olup, o dönemdeki Osmanlı ordusu'ndaki yaşama dair eşsiz bir bakış açısı sunmaktadır.[3] Mihailović'in kitabı yazmasındaki belirtilen motivasyonu, Hristiyan güçlerin Osmanlılara karşı mücadelesine yardımcı olmak amacıyla Osmanlı devleti ve askeri yapısı hakkında ayrıntılı bir açıklama sunmaktı.[4]
Anılar
[değiştir | kaynağı değiştir]Anılarında erken dönem yaşantısına dair hiçbir bilgi yoktur. Bunun yerine, 1455 yılında Sultan II. Mehmed komutasındaki bir ordunun Yeni Brdo Kalesi'ni kırk gün boyunca kuşatmasıyla başlarlar. Osmanlı Ordusu, Edirne'den başlayarak Sofya yoluyla Kosova'nın bulunduğu topraklarda kesin bir denetim kurmak amacıyla bir harekât başlatmıştı. O dönemde Novo Brdo zengin bir gümüş madenciliği şehriydi. Garnizon 1 Haziran 1455'te teslim oldu. Mihailović'in anlattığına göre Sultan, kalenin küçük kapısında durup erkekleri kızlardan ayırıyordu. Daha sonra kadınları hendeğin bir tarafına, erkekleri ise diğer tarafına ayırdı. Daha sonra rütbesi veya önemi ne olursa olsun tüm erkeklerin başlarının kesilmesini emretti. Yaklaşık 700 genç kadın ve kız alınıp askerlere ve Osmanlı komutanlarına verildi.[5][6]
Bunun üzerine Mihailović ve iki kardeşi de dahil olmak üzere yaklaşık 320 genç, yeniçeri olarak eğitilmek üzere götürülmüştür. Daha sonra, kendisinin ve diğer on dokuz çocuğun Samokovo adlı bir köyün yakınlarında geceleyin kaçtığını, ancak tekrar yakalanıp bağlanıp dövüldüklerini yazmıştır. Bir yıl sonra Belgrad Kuşatması'nda hazır bulunduğunu yazmaktadır. Muhtemelen oradaydı ama o sırada yeniçeri olacak kadar uzun süredir Osmanlı ordusunda değildi. Mihailović, bu kuşatma ve sonrasında yaşanan olayları ayrıntılı olarak anlatmaktadır.
III. Vlad'a karşı sefer ve Bosna
[değiştir | kaynağı değiştir]Yeniçeri eğitimini tamamladıktan sonra, daha sonra Bram Stoker'ın Drakula romanına ilham kaynağı olacak olan Eflak Kralı III. Vlad'a karşı Osmanlı Ordusu'nun taarruzuna katılmıştır. Mihailović bu bölümde III. Vlad'ın kazığa oturtma yöntemini kullandığını doğrular ve III. Vlad'ın sık sık Osmanlı askerlerinin burunlarını kesip Macaristan'a göndererek öldürdüğü düşman askerlerinin sayısını gösterdiğini ekler. Osmanlıların Tuna'yı geçerken yaptıkları bir savaşta 250 kadar yeniçerinin Eflaklılar tarafından öldürüldüğünü, ancak Osmanlı kuvvetlerinin çokluğu yüzünden sonunda III. Vlad'ın kuvvetlerinin geri püskürtüldüğünü belirtir.
Osmanlıların Eflak saldırılarından en çok geceleri korktuklarını, ordugâhlarını tahta kazıklarla ve gece gündüz nöbet tutarak koruduklarını da kaydetmiştir. Ancak bu saldırılar önlenememiş ve çok sayıda asker, deve ve at kaybedilmiştir. III. Vlad'ın binlerce kazığa oturtulmuş Türk askerini yol kenarlarına dizdiği iddia edilen ve o zamandan beri efsane haline gelen "kazıklı orman"dan da biraz bahseder; ancak Mihailović ordunun en arkasında olduğu için bunu hiç görmemiş ve bu yüzden başkalarının sözlerine dayanarak bunu yazmıştır.
Sonraki yazıları 1463 yılında Bosna'nın alınması seferini konu edinmiştir. Bu sefer sırasında yaşanan kuşatmaları ayrıntılarıyla anlatır ve kuşatma sona erdiğinde kendisi ve bir yeniçeri garnizonu Zvečaj Kalesi'ni tutmak zorunda kalmışlardır. Bu sırada önemli bir rütbeye ulaşmış görünmektedir. Bu kuvvet, Macar Kralı Matyas Corvinus'un komutasındaki kuşatmaya karşı koyamamıştır ve esir alınanlar arasında Mihailović de vardı. Kimliği ve etnik kökeni ortaya çıktıktan sonra ülkesine geri gönderilmiştir.
Çalışmalar ve yayınlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Mihailović, Konstantin (1865) [1490-1501], Turska istorija ili kronika (Турска историја или кроника (Bir Yeniçerinin Anıları)) (Sırpça), 18, Glasnik Srpskoga učenog društva (Herald of the Sırp Eğitimli Topluluğu)
- Mihailović, Konstantin (3 Ocak 2017) [1490-1501]. Bir Yeniçerinin Hatıraları. Behiç Anıl Ekim (Çevirmen), Nuri Fudayl Kıcıroğlu (Çevirmen). Ayrıntı Yayınları. ISBN 978-9755397542.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Özel
- ^ Marios Philippides; Walter K. Hanak (2011). The Siege and the Fall of Constantinople in 1453: Historiography, Topography, and Military Studies. Ashgate Publishing, Ltd. s. 35. ISBN 978-1-4094-1064-5.
- ^ Živanović, Đorđe. "Konstantin Mihailović iz Ostrovice". Predgovor spisu Konstantina Mihailovića "Janičarove uspomene ili turska hronika" (Sırpça). Projekat Rastko, Poljska. 28 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2011.
Šafarik je tu rekao da je Konstantin Mihailović, odnosno po njemu Mihailo Konstantinović, rodom iz rudničke Ostrovice, da je rođen oko 1430. godine, da je "od roditelja boljeg stanja"
- ^ Živanović, Đorđe. "Konstantin Mihailović iz Ostrovice". Predgovor spisu Konstantina Mihailovića "Janičarove uspomene ili turska hronika" (Sırpça). Projekat Rastko, Poljska. 28 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2011.
Taj rukopis je... postao pre 1500. godine, a po svoj prilici još za vlade Kazimira Jagjelovića (1445-1492)....Kao što smo već rekli, Konstantin Mihailović je negde između 1497. i 1501. napisao jedino svoje književno delo, koje je sačuvano u raznim prepisima sve do naših dana....delo napisano verovatno između 1490. i 1497, i to zbog toga što se u njemu Matija Korvin spominje kao već mrtav, a poljski kralj Jan Olbraht kao živ.
- ^ Živanović, Đorđe. "Konstantin Mihailović iz Ostrovice". Predgovor spisu Konstantina Mihailovića "Janičarove uspomene ili turska hronika" (Sırpça). Projekat Rastko, Poljska. 28 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2011.
... cilj Konstantina Mihailovića bio je da što bolje prikaže tursko državno i osobito vojno uređenje, jer se - kako on kaže - samo onaj može uspešno boriti protiv Turaka ko ih dobro poznaje. Tu je misao iskazao Konstantin pišući o Skenderbegu (glava XV), a to je bila njegova osnovna misao i pri pisanju čitavoga ovoga dela.
- ^ Batakovic, Dusan T. "Kosovo and Metohija Under the Turkish Rule". kosovo.net. 12 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Bataković, Dušan (2005). Histoire du peuple serbe. L'age d'homme. ss. 85-86. ISBN 9782825119587. 27 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2024.
- Genel
- Smith, Patrick (2020). Christian Slaves of the Ottoman Empire: An analysis of the fifteenth-century captive lives and writings of Konstantin Mihailović, Johan Schiltberger and Brother George of Mühlenbach (Tez).
