Kontrol sistemi

Bir hidroelektrik santralindeki basınçlı yağ sistemi ve kazan.

Kontrol sistemi, diğer cihaz veya sistemlerin davranışlarını doğrudan veya dolaylı olarak yöneten, kontrol eden bir cihaz veya cihaz grubudur. Endüstriyel ürünler için endüstriyel kontrol sistemi kullanılır.

Kontrol sistemi değişim ve birleşime göre ana grubu ayrılır: mantıksal veya ardışık kontroller veya geribildirim veya doğrusal kontroller. Ayrıca doğrusal kontrol uygulamalarını kullanarak mantığın yapısını basitleştiren bulanık mantık vardır. Bazı cihazlar veya sistemler doğal olarak (yapıları itibarıyla) kontrol edilemez.

Tanıtım

Basit bir geribildirim döngüsü

"Kontrol sistemi", örneğin bir hidrolik preste, güvenlik bariyerleri bulunduğu müddetçe hareket etmesini (açılıp/kapanmasını) engelleyen mantıksal kontrol haricinde ayrıca elle açma veya kapatma kontrollerinde de uygulanabilir.

Bir otomatik ardışık kontrol sistemi, belirli bir işi yapmak üzere uygun iş sırasına göre dizilen bir dizi mekaniksel aktüatörü tetikler. Çeşitli elektriksel ve pnömatik transduserler örneğin bir karton kutuyu katlayıp yapıştırabilir, içine ürün koyabilir ve ardından bir otomatik paketleme makinesi ile ambalajlayabilir. Programlanabilir Mantıksal Denetleyiciler (PLC), bu gibi işleri yapmak için kullanılır. Fakat bunlarda başka teknoloji vardır.

Doğrusal (geribildirim) sistemlerinde, içinde sensörler, kontrol algoritmaları ve aktüatörler bulunan bir kontrol döngüsü, setpoint veya referans değerine göre bir değişkeni ayarlamak üzere düzenlenir. Örneğin, içinde mineral yağ bulunan basınçlı kazanda ölçülen basınç büyüklüğü, referans değerinin altına düştüğünde, kontrol sistemi gereken basıncı sağlamak için kazana boru tesisatı ile bağlanan pompayı devreye alır ve kazana yağ pompalar.

Mantıksal kontrol

Üzerinde buton ve anahtarlar bulunan bir asansör kontrol panosu.

Endüstriyel ve özel amaçlı mantıksal kontrol sistemlerinde kontrol elemanı olarak PLC veya mikroişlemci kullanılır.

Mantıksal denetleyiciler; anahtar, fotosel, basınç anahtarını vb. tetikleyebilir ve çeşitli olayları gerçekleştirmek için devreyi açar veya kapatır. PLC yazılımı, merdiven mantığı gibi farklı yollarla yazılabilir.

Asansör, bulaşık makinesi, çamaşır makinesi vb. yerlerde başlat-durdur işlemlerini yapan kontrol sistemi vardır.

Ayrıca bakınız

• Otomatik kontrol
• PID
• SCADA
• PyConSys 1 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.