Kubera

Kubera (Sanskrit: कुबेर), Hindu mitolojisinde zenginlik ve servet tanrısı, yakṣa'ların (doğa ruhlarının) kralı ve Hindu, Budist ve Jain geleneklerinde kuzeyin koruyucusu olarak kabul edilir. Hinduizmde Vaiśravaṇa olarak da bilinir ve sıklıkla tanrıların haznedarı olarak tanımlanır.^[1]

Etimoloji ve Anlam

Sanskritçe Kubera kelimesinin kökeni tam olarak bilinmemekle birlikte, zenginlik ve bollukla ilişkilendirildiği düşünülmektedir. Budist geleneğinde Vaiśravaṇa adıyla da anılır ve adı, geniş bilgisi ve her şeyi işitmesi anlamına gelir.^[2]

Hindu Mitolojisinde Kubera

Kubera, Hindu panteonunda zenginliğin, maddi bolluğun ve refahın tanrısıdır. Genellikle altın ve mücevherlerle dolu bir sandık veya mızrak taşıyan bir figür olarak tasvir edilir.

Kubera'nın Kökeni

Vēdik metinlerde önemli bir figür olmasa da, daha sonraki Hindu mitolojisinde Lanka'nın eski hükümdarı olarak anılır. Ancak, Ravana tarafından tahtından edilerek Himalayalar'daki Alaka (Alakapuri) şehrine yerleşmek zorunda kalmıştır.^[3]

Tanrıların Haznedarı ve Bolluk Dağıtıcısı

Hindu mitolojisinde Kubera, tanrıların haznedarı ve servet koruyucusu olarak görülür. Tanrı Brahma tarafından ölümsüzlük ve zenginliğin koruyucusu olarak atandığına inanılır. Tanrılar Kubera'dan refah ve maddi güç alırlar.^[4]

Budist Mitolojisinde Kubera

Budist gelenekte, Kubera Dört Gök Kralı'ndan (Cāturmahārājika) biri olarak kuzey yönünün koruyucusudur. Burada Vaiśravaṇa olarak anılır ve zenginliğin yanı sıra adaletin ve Budist yasalarının koruyucusu olarak kabul edilir.^[5]

İkonografi ve Tapınma

Kubera genellikle kısa boylu, göbekli ve zengin kıyafetler giymiş bir figür olarak tasvir edilir. Elinde altın bir mızrak veya bir mücevher çantası tutarken görülür. Himalayalar'daki Alaka şehrinde yaşadığına inanılır ve tapınaklarında servet getirdiğine inanılan heykelleri bulunur.

Popüler Kültürde Kubera

Hindistan'da tapınaklarda ve işyerlerinde zenginliği çağıran bir figür olarak bulunur. Tayland ve Çin Budizmi'nde zenginliği simgeleyen heykelleri yaygındır. Kubera'nın Japon mitolojisindeki karşılığı Bishamonten olarak bilinir.^[6]

Kaynakça

^ Kinsley, David (1997). Hindu Goddesses: Visions of the Divine Feminine in the Hindu Religious Tradition. Delhi: Motilal Banarsidass. ISBN 81-208-0379-5.
^ Dalal, Roshen (2010). Hinduism: An Alphabetical Guide. Penguin Books India. ISBN 978-0-14-341421-6.
^ Stutley, Margaret (2019). A Dictionary of Hinduism. Routledge. ISBN 978-1-138-36714-5.
^ Daniélou, Alain (1991). The Myths and Gods of India. Simon and Schuster. ISBN 978-0-89281-354-4.
^ "Encyclopedia of Buddhism - Vaiśravaṇa". 17 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2025.
^ Kojien Dictionary (2008). Bishamonten. Shogakukan.

[kinsley-1] Kinsley, David (1997). Hindu Goddesses: Visions of the Divine Feminine in the Hindu Religious Tradition. Delhi: Motilal Banarsidass. ISBN 81-208-0379-5.

[dalal-2] Dalal, Roshen (2010). Hinduism: An Alphabetical Guide. Penguin Books India. ISBN 978-0-14-341421-6.

[stutley-3] Stutley, Margaret (2019). A Dictionary of Hinduism. Routledge. ISBN 978-1-138-36714-5.

[manipuran-4] Daniélou, Alain (1991). The Myths and Gods of India. Simon and Schuster. ISBN 978-0-89281-354-4.

[encyclopedia-5] "Encyclopedia of Buddhism - Vaiśravaṇa". 17 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2025.

[kojien-6] Kojien Dictionary (2008). Bishamonten. Shogakukan.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]