Kurutlu Yörükleri
Kurutlu Cemaati, İç Anadolu'da yaşayan konargöçer Türkmen topluluklarından biridir. 19. yüzyılda Boynuinceli Yörükleri içinde yer alan bu cemaat, günümüzde Şereflikoçhisar yöresinde yerleşik hayata geçmiştir. Osmanlı arşiv kayıtlarına göre Kurutlu, hem nüfus hem de idari yapı bakımından Boynuinceli Aşireti'nin en büyük cemaatlerinden biridir.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Kurutlu Cemaati'nin kökeni, Danişmendli Türkmenlerine dayanan konargöçer Boynuincelü Aşireti'ne uzanır. Bu aşiret, 16. yüzyıldan itibaren Aksaray ile Kırşehir arasında göçebe yaşam sürdürmüştür. 1830'lu yıllarda yapılan Osmanlı nüfus sayımlarına göre Kurutlu Cemaati, yaklaşık 993 erkek bireyden oluşmakta olup, toplam nüfusunun yaklaşık 1986 kişi olduğu tahmin edilmektedir.[1]
Osmanlı nüfus kayıtlarında Kurutlu Cemaati üç ana obaya ayrılmıştır:[2]
- Ada Kurutlusu
- Süleymankethüda Kurutlusu
- Kırıkali Kurutlusu
Bu bölünme, hem idarî düzenlemelerde hem de köy ve mahalle kayıtlarında açıkça görülmektedir.
İdari Statü
[değiştir | kaynağı değiştir]Kurutlu Cemaati, 19. yüzyıl ortalarına kadar göçebe bir yaşam sürdürmüş, Tanzimat sonrasında Osmanlı’nın iskân politikalarıyla yerleşik hayata geçirilmiştir. 1871 Vilayet Nizamnamesi'nin ardından, cemaatin yaşadığı bölge Aksaray kazasına bağlı Kurutlu Nahiyesi olarak teşkil edilmiştir. Ancak zaman içinde Kurutlu'nun yerleşim alanları farklı idari bölgelere bağlanmıştır. 1887'de yapılan düzenlemeyle cemaatin bazı köyleri Koçhisar kazasına bağlanmıştır2. Bu durum, bölgede idari karmaşaya yol açmış, Kurutlu'nun da dahil olduğu Boynuincelü Aşireti'ne bağlı bazı topluluklar bu bölünmeye karşı uzun süre direnmiştir. Ayrıca cemaatin bir kısmı Kırşehir sınırlarında kalmış, böylece Kurutlu farklı sancaklara dağılmış bir yapı hâline gelmiştir.[3]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Aygün, Necmettin (2018). "Nüfus Defterleri'ne Göre Boynuincelü Aşireti (1830-1845)". Belleten. 82 (295): 899-956. doi:10.37879/belleten.2018.899. ISSN 0041-4255. 6 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi9 Haziran 2025.
- ^ Aygün, Necmettin. "Nüfus Defterleri'nde Aksaray'ın Sosyal ve Ekonomik Tarihi (1830-1845), Cilt I, Aksaray Üniversitesi Yay., Ankara 2016". 14 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi9 Haziran 2025.
- ^ Yılmaz, Mehmet (30 Aralık 2019). "Aksaray İle Koçhisar Arasında Paylaşılamayan Aşiret: Hacı Ahmetli". Selçuk Üniversitesi Selçuklu Araştırmaları Dergisi (11): 171-188. ISSN 1015-2105. 9 Haziran 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi9 Haziran 2025.