Kuzey Solomon Cumhuriyeti
Kuzey Solomon Cumhuriyeti Republic of the North Solomons (İng.) | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1975-1976 | |||||||||||
 Bayrak | |||||||||||
 Solomon Takımadaları içerisinde Kuzey Solomon Cumhuriyeti (koyu yeşil alan) | |||||||||||
| Başkent | Arawa | ||||||||||
| Hükûmet | Cumhuriyet | ||||||||||
| Tarihçe | |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
Kuzey Solomon Cumhuriyeti, Okyanusya ülkesi Papua Yeni Gine'sinin Bougainville Özerk Bölgesi'nde 1975-1976 yılları arasında yaklaşık altı ay boyunca var olan tanınmayan bir devletti.
Bölgenin hedefi şunları içeriyordu:[1][2]
- Kuzey Solomon Cumhuriyeti'nin tek taraflı bağımsızlık ilanı ve Birleşmiş Milletler'de kendi kaderini tayin hakkı
Ülke bağımsızlığını, 16 Eylül'de bağımsızlığını kazanması beklenen Avustralya yönetimindeki Papua ve Yeni Gine topraklarından 1 Eylül 1975'te tek taraflı olarak ilan etti.
Bu ilanın ardından gerginlikler kısa sürede arttı ve 1976'nın ortalarında Papua Yeni Gine çevik kuvvet ekibi düzeni sağlamak için güney Bougainville'e gönderildi.[1] O zamanlar sözde cumhuriyetin yönetici konseyinin başkanı olan John Momis, bu eylemi bir işgal olarak nitelendirerek kınadı.[1]
Adadaki güvenlik ve ülkenin herhangi bir uluslararası tanınma elde edememesi konusundaki karşılıklı endişeler, sonunda Papua Yeni Gine hükûmeti ile ayrılıkçı lider arasında görüşmelere yol açtı.[1] Ağustos 1976'da artan ademi merkeziyet temelinde bir anlaşmaya varıldı. Bougainville, coğrafyasının tanınması nedeniyle " Kuzey Solomon Eyaleti " olarak yeniden adlandırıldı ve artan özyönetim yetkileriyle siyasi olarak Papua Yeni Gine'ye yeniden dâhil edildi, bu model daha sonra ülkedeki eyalet güçlerini tasvir etmek için çoğaltıldı.[1]
Tepkiler
[değiştir | kaynağı değiştir]Papua Yeni Gine'nin Başbakanı Michael Somare, başlangıçta Bougainville'in adımlarına dışarıdan herhangi bir ilgi göstermedi. Adadaki Papua Yeni Gine hükûmet yetkililerin dışında Papua Yeni Gine, Avustralya ve Birleşmiş Milletler bağımsızlığı tanımadı.
Birçok Bougainvilleli kendisini Papua Yeni Gine'de her zaman ayrı görmüşlerdir. Papualıların daha açık ten renginin aksine, adada yaşayanların çok koyu tenlidir.[1] Ada, anakaranın 900 kilometre doğusundadır ve coğrafî olarak Solomon takımadalarının bir parçasını oluşturan Solomon Adaları'na daha yakındır.[1]
Bağımsızlık ilanı, bir süre önce bölgede dünyanın en büyük bakır yataklarının keşfedilmesinin ardından geldi. Papua Yeni Gine hükûmeti daha sonra Bougainville'in merkezindeki Panguna'da Bougainville Bakır madeni şirketini kurmuştu. Bougainville Copper, Britanyalı Rio Tinto Group şirketi tarafından kontrol edilen Avustralyalı Conzinc Rio Tinto'nun bir yan kuruluşuydu. Madencilik başladığında, silahlı polis tarafından desteklenen Avustralya yönetimi maden arayıcılarına erişim sağladı ve bölge sakinlerini arazilerinin tartışmasız ele geçirildiğini bildirdi.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e f g The Bougainville independence referendum: Assessing the risks and challenges before, during and after the referendum by Jo Woodbury January 2015; Commonwealth of Australia
- ^ Other People's Wars: A History of Australian Peacekeeping; Peter Londey; Allen & Unwin, 2004; Laracy 'Bougainville secessionism'