Larnaka
| Larnaka | |
|---|---|
Finikudes Sahili Larnaka Marinası Larnaka Kazası İdare Binası Bekir Paşa Su Kemeri | |
Larnaka'nın Larnaka Kazası içerisindeki konumu | |
Larnaka'nın Kıbrıs'taki konumu | |
Koordinatlar: 34°55′09″K 33°37′51″D / 34.91917°K 33.63083°D | |
| Ülke | |
| Kaza | Larnaka |
| İdare | |
| • Belediye Başkanı | Andreas Vyras (AKEL) |
| Rakım | 26 m |
| Nüfus (2015)[1] | |
| • Toplam | 51.468 |
| • Kent | 84,900 |
| • Metropol | 144,200 |
| Zaman dilimi | UTC+02.00 (DAS) |
| • Yaz (YSU) | UTC+03.00 (DAYS) |
| Posta Kodu | 6010 - 6059 |
| Alan kodu | +357 24 |
| Coğrafi Kodu | 4000 |
Resmî site larnaka.org.cy | |
Larnaka (Yunanca: Λάρνακα, Ermenice: Լառնակա), Kıbrıs'ın güneydoğusunda bulunan bir şehirdir. İdari olarak Larnaka Kazası'nın merkezi olan şehrin nüfusu 140.000 civarındadır.
Larnaka, Kıbrıs'ın önemli bir turistik kentidir. Hala Sultan Tekkesi bu şehirde yer almaktadır. Adanın en büyük havalimanı Larnaka Uluslararası Havalimanı burada bulunmaktadır.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Larnaka MÖ 14. yüzyılda Antik Yunanlar tarafından "Kition" adıyla kurulmuştur ve o zamandan beridir şehirde yerleşim mevcuttur. Kition, Antik Çağ'da Kıbrıs adasının güney kıyısında yer alan önemli bir kent olup, Stoacılık felsefe okulunun kurucusu Yunan filozof Kıbrıslı Zenon’un (Kition'lu Zenon) doğum yeri olarak bilinmektedir. Şehrin modern adı olan Larnaka, Yunanca’da “Mezar Küpü” anlamına gelmekte olup, bu adlandırma, bölge toprakları altındaki çok sayıda antik mezarı yansıtmaktadır.
Çeşitli depremlerden zarar gören şehrin Orta Çağ'da limanı çamurla dolmuştur. Bunun üzerine şehrin biraz güneyinde kalan yeni deniz kıyısına da yerleşim yapılmıştır. Günümüzde o dönemdeki liman ve kalenin izleri kaybolmuştur;[2] 1426-1489 yılları arasında Memlukluların yönetiminde kalan şehir 1489'da Venediklilerin eline geçmiştir.[3] Kıbrıs'ın Osmanlılar tarafından fethi sırasında Lefkoşa'nın düşmesi üzerine şehir teslim olmuştur.[4] 19. yüzyılda adanın en büyük ve en önemli limanı ve ticari merkezi idi.[5] 1894'ten itibaren yapılan kazılarda Kition'un bazı kalıntıları ortaya çıkarılmıştır.[3]
Yunanca Skala veya Türkçe adıyla İskele olarak da bilinen Larnaka Limanı ve etrafındaki mahalle, Osmanlı İmparatorluğu'nun Kıbrıs üzerindeki hâkimiyeti döneminde (1571–1878) gelişmeye başlamış ve 1974 yılında gerçekleşen Kıbrıs Barış Harekatı sonrasında Kuzey Kıbrıs'ta bulunan Mağusa (Gazimağusa) Limanı'nın kapanması ile birlikte daha da genişletilmiştir. Günümüzde liman, küçük deniz araçları için rıhtım hizmeti sunmakta; büyük tonajlı gemiler ise açıkta demirlemekte ve yük boşaltma işlemleri şatlar (nakliye tekneleri) aracılığıyla veya 1977 yılında tamamlanan iki yüzer iskele üzerinden gerçekleştirilmektedir.[6]
1974 yılında gerçekleşen savaşın ardından Skala mahallesinde bulunan 2630 kişiden müteşekkil Türk toplumu Kuzey Kıbrıs'a göç etmiştir.[7] Ancak buna rağmen bu mahalledeki Türkçe sokak isimleri ve tabelaları bölgede bulunan camilerin dışında önemli Türk izleri olarak nitelenmektedir. Kuzey Kıbrıs'ta var olan sokak ve yer isimlerinin Türkçeleştirilmesi siyasetinin[8] Güney Kıbrıs'ta uygulanmadığı belirtilmelidir.[9] Bu çerçevede özellikle İskele bölgesinde aralarında Piyale Paşa, Bozkurt, Sakarya, Kocatepe, Mehmet Ali, Tanzimat, Barbaros, Ahmet Kenan ve İstanbul'un da aralarında bulunduğu sokak tabelaları hala görülebilir.[9]
Larnaka, patates ve çimento ihracatı yapılan bir liman kenti olmasının yanı sıra, gelişmekte olan bir sanayi altyapısına sahiptir. Bölgede; tabakhane, petrol rafinerisi, kooperatif peynirciliği, sofra tuzu üretimi, süpürge imalatı, gıda işleme tesisleri ve kimyasal madde üretimi gibi çeşitli sanayi kolları bulunmaktadır.[6]
Kara yolu bağlantıları ile Dhekelia, Pano Kophinou ve Mazotos gibi çevre yerleşim merkezleriyle ulaşım sağlanmaktadır. Larnaka Uluslararası Havalimanı, 1974 yılında Lefkoşa Uluslararası Havalimanı'nın kapatılmasının ardından geçici bir çözüm olarak açılmış, ilerleyen yıllarda ise önemli bir sivil hava taşımacılığı merkezi haline gelmiştir.[6] Günümüzde havalimanı Kıbrıs Cumhuriyeti'nin dördüncü Cumhurbaşkanı Glafkos Kliridis'in adını taşımaktadır.
Kardeş kentler
[değiştir | kaynağı değiştir]Larnaka'nın kardeş şehirleri şunlardır:[10]
Acapulco, Meksika (2011'den beri)[11]
Ajaccio, Fransa (1989'dan beri)
Bratislava Slovakya (2013'ten beri)[12]
Galaxidi, Yunanistan (2005'ten beri) [13]
Glifada (2003'ten beri)[13]
İliupoli (2000'den beri)[13]
İleryoz (2000'den beri)[13]
Larisa (1990'dan beri)[13]
Marrickville, Avustralya (2005'ten beri)
Pire (1999'dan beri)[13]
Poti, Gürcistan (1987'den beri)
Saranda, Arnavutluk (1994'ten beri)
Segedin, Macaristan (1994'ten beri)
Tarpon Springs, Florida, ABD (2009'dan beri)
Tientsin, Çin (2007'den beri)
Tulça, Romanya (2003'ten beri)
Venedik, İtalya (2010'dan beri)
Yenice Vardar, Yunanistan (2003'ten beri)[13]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Population - Place of Residence, 2011". Statistical Service of Cyprus (CYSTAT). 17 April 2014. 16 October 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Travel Cyprus[ölü/kırık bağlantı], MobileReference.
- ^ a b "Larnaka". Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedisi. 14. Milliyet Gazetesi Yayınları. 1986. ss. s. 7366.
- ^ Türk dünyası araştırmaları, 168. sayı (2007), Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı, sf. 170: "Lefkoşa'nın düştüğü haberinin adada yayılması üzerine, Mağusa hariç, Girne, Baf, Larnaka ve diğer bütün kasabaların halkları elçiler gönderip, "âmân dileyerek" kendiliğinden teslim oldular."
- ^ Keshishian, Kevork K. (1978), Nicosia: Capital of Cyprus Then and Now, The Mouflon Book and Art Centre, sf. 245
- ^ a b c "Larnaca | Beaches, Archaeology, History | Britannica". www.britannica.com (İngilizce). 6 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2025.
- ^ "The Turkish Cypriot Community in Historical Perspective and the Changes in Its Structure and Identity". Policy Paper Series", No. 2/2018 - October 2018 by the CyprusCenter for European and International Affairs, University of Nicosia. Ekim 2018. Erişim tarihi: 2 Eylül 2025.
- ^ "Cantürk, Cansel Yılmaz & Sarı, Cemali. (2021). "Yerleşim Adlarının Coğrafi ve Kültürel Değişimi: Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Örneği", VII TURKCESS Uluslararası Eğitim ve Sosyal Bilimler Kongresi Tam Metin Kitabı". International Turkcess Congress. Eylül 2021. Erişim tarihi: 2 Eylül 2025.
- ^ a b "Türkçe Mahalle İsimleri Değiştirilmiyor". Gündem Kıbrıs Gazetesi - Kıbrıs Haber. Erişim tarihi: 2 Eylül 2025.
- ^ Οι αδελφοποιήσεις της Λάρνακας. Larnaca Municipality (Yunanca). 8 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2014.
- ^ "Se llevan a cabo gestiones para realizar hermanamiento entre Lárnaca y Acapulco" (PDF) (İspanyolca). 20 Aralık 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2017.
- ^ "Archived copy". www.bratislava-city.sk. 28 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2022.
- ^ a b c d e f g "Αδελφοποιήσεις – Twinnings" (PDF). Central Union of Municipalities & Communities of Greece. 5 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2014.