Lejyoner

Lejyoner kelimesinin Türkçe karşılığı çarkacıdır. Roma ordusundaki askerlere verilen isimdir. Ayrıca Fransız yabancılar lejyonundaki askerlere ve ünlü Fransız nişanı Légion d'honneur'u alan kişiye denir.

Tarihi

İlk yaralı spartaküs ülkeyi savunma görevi 3 aşirete verilmişti(Tatienses, Ramnes ve Luceres). İlk ordu 3 piyade lejyonu ve 3 süvari centuriasından oluşuyordu. Daha uzaktaki savaşlar başlayınca askerlere maaş verilmeye başlandı. Manipulus bölünmesi uygulanmaya başlandı. Askerler yaşlarına göre sınıflanıyordu. En gençler hastati, sonraki princeps ve en deneyimlileri olan triarii. Hastati ve princeps 1200 kişi, triarii ise 600 kişiydi. Lejyon taktik birleşimi, her biri iki centuria'dan oluşan manipuluslara dayanıyordu (120 hastati, 120 princeps, 60 triarii). Manipulusların yanına veles(en genç ve yoksullarda oluşan) birliği veriliyordu. Ayrıca lejyon süvari birliğiyle destekleniyordu. Başkomutanlık imperium sahibi bir magistratusun elindeydi. En yoksullar hiçbir zaman askere alınmıyordu. Gaius Marius bunu değiştirdi. Jugurtha'ya karşı askere ihtiyacı olduğu için gönüllülerin hepsini askere aldı. Alabilecekleri ganimeti düşünen en yoksullar askere yazıldı. Hiçbir şeyleri olmadığı için komutanlarına sıkı sıkı bağlıydılar. Lejyon mevcudu 6000 e çıktı. İmparatorluk döneminde başkomutanlık, imparatoru temsilden ve senato sınıfından olan bir legatus legionis'e verildi. Augustus lejyondaki süvari sayısını 2 katına çıkardı. İç savaşlardan sonra lejyonlar eyalet isimleriyle anılmaya başlanadı. İtalya'dan artık yeterince gönüllü çıkmıyordu. Eyaletlerde yeterince gönüllü hala vardı. Hizmet sonunda verilen yurttaşlık hakkı, dolgun ücretler, primler ve 20 yıllık hizmet sonunda verilen para (veya toprak) onları orduya çekiyordu. 20 yıllık hizmet sonucu lejyonerler, vetenarus oluyor ve diploma alıyorlardı. Geç imparatorluk döneminde toplumdaki genel buhran orduyu da etkiledi. Lejyonlar sınırları korumak yerine imparatoru korumakla görevlendirildiler. Lejyonlar herhangi bir ordu birliği durumuna düşüyor ve nemeri adıyla adlandırılıyorlardı. Centuriolar ortadan kalkıyor ve yerine ducenariusve centanarius oluyordu. Son dönemlerde lejyon sayısı 170 çıkmıştı fakat mevcutları sadece 1000 kişiydi.

Maaşlar ve Ödemeler

Askerlerin ana geliriydi. Ayrıca yeni bir imparator tahta çıktığında kazanılan yerlerde yağma hakları vardı. Marius döneminde en düşük asker maaşı 225 denarii, Domitian döndür

Lejyoner Rütbeleri

Yüksek Seviyeli Rütbeler

Dux: Birden fazla lejyonu komuta eden kişidir. Bu rütbe geç imparatorluk döneminde çıkmıştır. Önceleri buna benzer rütbeler Konsül ve Imperator'dur.
Legatus Legionis: Lejyon komutanıdır. Senatör sınıfındandır. İmparator tarafından seçilir ve yaklaşık 4 yıl görevde kalır. Bölgede başka lejyon yoksa aynı zamanda bölge valisi olur.
Tribunus Laticlavius: Senatör sınıfındandır. Senato veya imparator tarafından seçilir. Lejyondaki 2. komutandır. Legatus Legionis ölürse, komutayı devralır.
Praefectus Castrorum: Savaşta komutanlık yapar ve lejyondaki 2. komutandır. Tribunus Laticlavius'tan bir alt seviyededir.
Tribuni Angusticlavii: Her lejyonda 5 tane bulunur. Şövalye sınıfındandır. Savaş komutasını öğrenmek için oradadır.
Primus Pilus: Cohort'a komuta eder. Normal maaşın 60 katını alır.

Orta Seviyeli Rütbeler

Pilus Prior: 1.Cohort'un 10 centurions undan oluşur. En yüksek centurions dur. Savaşta Cohort'un savaş düzenini düzenler.
Primi Ordines: 1.Cohort'un 5 centurions undan ve primus pilustan oluşur. (Primus pilus hariç)Normal asker maaşının on katını alırlar. Ve diğer centurionslarda daha yüksek rütbededirler.
Centurions: Century komutanıdır. 80 kişiyi komuta eder. Normal asker maaşının 10 katını alır.
Optio: Century deki 2. komutandır. Normal askerlerin 3 katı maaş alır.

Düşük Seviyeli Rütbeler

Duplicarius: Normal askerlerin maaşının 2 katını alır.
Tesserariu(Muhafız komutanı): Her century de bir tane bulunur. Normal askerlerin maaşının 1,5 katını alır.
Decurion: Bir contubernium(8 kişiden oluşan askerî birlik)u komuta eder. Bir century de 10 tane bulunur.

Özel Görevliler

Aquilifer: Kartal büstünü taşırdı. Lejyonda bir tane bulunur. Normal asker maaşının 2 katını alırdı.
Signifer: Üzerinde özel lejyon amblemleri olan signum u taşırdı. Normal asker maaşının 2 katını alırdı.
Cornicen: Cornu adlı çalgıyı çalardı.
Imaginifer: İmparatorun resmini taşırdı.

Ayrıca bakınız

Kaynakça