Lenfositopeni
| Lenfositopeni | |
|---|---|
| Diğer adlar | Lenfopeni (Kanda lenfosit sayısının düşüklüğü) |
| Uzmanlık | Hematoloji, immünoloji |
Lenfositopeni, kanda bulunan lenfosit adı verilen beyaz kan hücrelerinin normalden daha düşük seviyede olması durumudur. Lenfositler, bağışıklık sistemimizde önemli roller oynayan hücrelerdir. Bu duruma aynı zamanda lenfopeni de denir.[1] Bunun zıttı ise, lenfositlerin aşırı derecede yüksek olduğu lenfositozdur.
Lenfositopeni, tüm kan hücrelerinin sayısının azaldığı bir durum olan pansitopeni içinde de görülebilir.
Sınıflandırma
[değiştir | kaynağı değiştir]Bazı durumlarda, lenfositopeni, hangi tür lenfositlerin azaldığına göre daha ayrıntılı sınıflandırılabilir. Eğer üç tür lenfosit de azalmışsa, terim bu şekilde kullanılır.
- T lenfositopenisinde, T lenfositleri çok azdır, diğer lenfositlerin sayısı ise normaldir. Bu durum, bağışıklık sisteminin zayıflaması anlamına gelir. Genellikle HIV enfeksiyonu (sonucunda AIDS oluşur) nedeniyle ortaya çıkar, ancak nadir görülen idiyopatik CD4+ lenfositopeni (ICL) de olabilir. Bu durumda, bilinen bir bağışıklık yetmezliği olmadan CD4+ T hücre sayısı 300 hücre/μL'nin altına düşer.[2]
- B lenfositopenisinde, B lenfositleri çok azdır, diğer lenfositlerin sayısı ise muhtemelen normaldir. Bu durum, bağışıklık sisteminin zayıflaması anlamına gelir ve genellikle bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar nedeniyle ortaya çıkar.[kaynak belirtilmeli]
- NK lenfositopenisinde, doğal öldürücü hücreler çok azdır, diğer lenfositlerin sayısı ise normaldir. Bu durum çok nadir görülür.[kaynak belirtilmeli]
Nedenler
[değiştir | kaynağı değiştir]Geçici lenfositopeninin en yaygın nedeni, soğuk algınlığı gibi yakın zamanda geçirilen bir enfeksiyondur.[kaynak belirtilmeli]
Lenfositopeni, idiyopatik CD4+ lenfositopeni dışında, kortikosteroid kullanımı, HIV ve diğer viral, bakteriyel ve fungal enfeksiyonlar, malnütrisyon, sistemik lupus eritematozus,[3] şiddetli stres,[4] yoğun veya uzun süreli fiziksel egzersiz (kortizol salınımı nedeniyle),[5] romatoid artrit, sarkoidoz,[6] multipl skleroz,[7] ve diğer tıbbi tedavilerden kaynaklanan durumlarla ilişkilidir.
Lenfositopeni, birçok kemoterapi türünün, özellikle sitotoksik ajanlar veya bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlarla tedavinin sık görülen geçici bir sonucudur. Lösemi veya ileri evre Hodgkin hastalığı gibi kemik iliğini etkileyen bazı kanser türleri de lenfositopeniye neden olabilir.[8][9]
Başka bir neden, Influenza A virüs alt tipi H1N1 (ve diğer Influenza A virüsü alt tipleri) ile enfeksiyondur ve genellikle monositlerin artışı ile ilişkilidir;[10] H1N1, İspanyol gribi, 2009 grip pandemisi ve 2016'da Brezilya'daki grip salgınından sorumluydu.[11] SARS hastalığı da lenfositopeniye neden olmuştur.[12] Ocak 2020'de Wuhan, Çin'de doğrulanmış COVID-19 vakalarında, hastaneye yatış sırasında hastaların %83,2'sinde lenfositopeni tespit edilmiştir.[13]
Büyük dozlarda radyasyon almak, örneğin nükleer kazalar veya tıbbi tüm vücut radyasyonu gibi durumlar, lenfositopeniye yol açabilir.[14]
Tanı
[değiştir | kaynağı değiştir]Lenfositopeni, tam kan sayımında lenfosit sayısının yaşa göre normal kabul edilen aralığın altında olduğunun görülmesiyle teşhis edilir (örneğin, yetişkinlerde bu sayı 0.9 x 109/L'nin altında olmalıdır).[kaynak belirtilmeli]
Prognoz
[değiştir | kaynağı değiştir]Enfeksiyonların yol açtığı lenfositopeni, enfeksiyon geçtikten sonra genellikle kendiliğinden düzelir. İdyopatik CD4+ lenfositopenisi olan hastalar, ya sürekli düşük ama stabil CD4+ hücre sayısına sahip olabilirler ya da sürekli düşen CD4+ hücre sayısına sahip olabilirler; bu son durum ölümcüldür.[kaynak belirtilmeli]
Diğer hayvanlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Kedi lösemi virüsü ve kedi immün yetmezlik virüsü gibi retroviral enfeksiyonların neden olduğu lenfositopeni, lenfosit T-hücresi bağışıklık modülatörü ile tedavi edilir.[15]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Lymphocytopenia". National Heart, Lung and Blood Institute. NIH. 12 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2020.
- ^ Malaspina A, Moir S, Chaitt DG, Rehm CA, Kottilil S, Falloon J, Fauci AS (March 2007). "Idiopathic CD4+ T lymphocytopenia is associated with increases in immature/transitional B cells and serum levels of IL-7". Blood. 109 (5). ss. 2086-8. doi:10.1182/blood-2006-06-031385. PMC 1801046
. PMID 17053062.
- ^ Ng WL, Chu CM, Wu AK, Cheng VC, Yuen KY (January 2006). "Lymphopenia at presentation is associated with increased risk of infections in patients with systemic lupus erythematosus". QJM. 99 (1). ss. 37-47. doi:10.1093/qjmed/hci155. PMID 16371405.
- ^ Lymphocytopenia 8 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. from the Merck Manual Home Health Handbook
- ^ Robson PJ, Blannin AK, Walsh NP, Castell LM, Gleeson M (February 1999). "Effects of exercise intensity, duration and recovery on in vitro neutrophil function in male athletes". International Journal of Sports Medicine. 20 (2). Thieme. ss. 128-35. doi:10.1055/s-2007-971106. PMID 10190775.
- ^ Hedfors E, Holm G, Pettersson D (June 1974). "Lymphocyte subpopulations in sarcoidosis". Clinical and Experimental Immunology. 17 (2). ss. 219-26. PMC 1554022 . PMID 4549571.
- ^ Lim ZW, Elwood E, Naveed H, Galea I (October 2016). "Lymphopenia in treatment-naive relapsing multiple sclerosis". Neurology. 3 (5). ss. e275. doi:10.1212/NXI.0000000000000275. PMC 4982853 . PMID 27559542.
- ^ Faguet GB (October 1975). "Quantitation of immunocompetence in Hodgkin's disease". The Journal of Clinical Investigation. 56 (4). ss. 951-7. doi:10.1172/JCI108175. PMC 301951 . PMID 1159096.
- ^ Weiss RB, Brunning RD, Kennedy BJ (December 1975). "Hodgkin's disease in the bone marrow". Cancer. 36 (6). ss. 2077-83. doi:10.1002/cncr.2820360924 . PMID 1203865.
- ^ Merekoulias G, Alexopoulos EC, Belezos T, Panagiotopoulou E, Jelastopulu DM (March 2010). "Lymphocyte to monocyte ratio as a screening tool for influenza". PLOS Currents. Cilt 2. ss. RRN1154. doi:10.1371/currents.rrn1154 . PMC 2847387 . PMID 20383263.
- ^ Over 1,000 Deaths from H1N1 Outbreak in Brazil 11 Eylül 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (article from 12 July 2016)
- ^ Low, Donald (2004). "Sars: Lessons from Toronto". Learning from SARS: Preparing for the Next Disease Outbreak: Workshop Summary. National Academies Press (US). ss. 63-71. 24 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2024.
- ^ Guan, Wei-jie (28 Şubat 2020). "Clinical Characteristics of Coronavirus Disease 2019 in China". The New England Journal of Medicine. 382 (18). ss. 1708-1720. doi:10.1056/NEJMoa2002032 . PMC 7092819 . PMID 32109013.
- ^ Venkatesulu BP, Mallick S, Lin SH, Krishnan S (Mar 2018). "A systematic review of the influence of radiation-induced lymphopenia on survival outcomes in solid tumors". Critical Reviews in Oncology/Hematology. Cilt 123. ss. 42-51. doi:10.1016/j.critrevonc.2018.01.003. PMID 29482778.
- ^ "The Science Behind LTCI - Treatment for Cats with FIV and FeLV". 2 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2013.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]| Sınıflandırma |
|---|