Leucovorin
 | Bu madde veya bölüm Folinik asit adlı maddeye çok benzemektedir ve bu iki maddenin tek başlık altında birleştirilmesi önerilmektedir. Birleştirme işlemi yapıldıktan sonra sayfaya {{Geçmiş birleştir}} şablonunu ekleyiniz. |
Leukovorin (folinik asit), yüksek dozda uygulanan metotreksat tedavisinin toksik etkilerini azaltmak amacıyla kullanılan bir ilaçtır. Ayrıca bazı megaloblastik anemi türlerinin önlenmesi veya tedavisinde de kullanılmaktadır.[1][2]
Leukovorin, folat analoğu olup, vücutta folik asit ile benzer şekilde etki gösterir. Yüksek doz metotreksat uygulamalarında sağlıklı hücrelerin korunmasına yardımcı olur. Ayrıca bazı kemoterapi protokollerinde, özellikle 5-fluorourasil ile kombine edildiğinde tedavi etkinliğini artırabilmektedir.[2]
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Leukovorin ilk kez 1948 yılında keşfedilmiş ve “citrovorum faktörü” olarak adlandırılmıştır. Bu madde, Leuconostoc citrovorum adlı laktik asit bakterisinin büyümesi için gerekli bir kofaktör olarak tanımlanmıştır.[2] ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) ilacı 2002 yılında onaylamış, levo-izomer formu ise 2008 yılında onay almıştır.[2]
Kullanım Alanları
[değiştir | kaynağı değiştir]Leukovorin, yüksek doz metotreksatın neden olduğu toksisiteyi önlemenin yanı sıra belirli anemi türlerinde de kullanılmaktadır.[1] Ayrıca bazı araştırmalarda, serebral folat eksikliği gibi nörolojik durumlarda potansiyel kullanım alanları incelenmiştir.[3][4]
Mekanizma
[değiştir | kaynağı değiştir]Leukovorin, vücutta aktif folat formlarına dönüştürülerek DNA ve RNA sentezinde görev alır. Bu sayede yüksek doz metotreksatın sağlıklı hücrelerde yol açabileceği hasarı azaltır. Ayrıca bazı kemoterapi rejimlerinde sitotoksik etkinin artırılmasına katkıda bulunur.[2]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "Leucovorin (oral, intravenous, injection)". Mayo Clinic. 9 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2025.
- ^ a b c d e "Leucovorin". NCBI Bookshelf. 11 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2025.
- ^ "Leucovorin Calcium". WebMD. 30 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2025.
- ^ "What is Leucovorin?". Veywell. Erişim tarihi: 25 Eylül 2025.