Liaoning
| Liaoning Eyaleti | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| Kısaltmalar: 辽 (pinyin: Liáo) | ||||||||||||||
.svg)
| ||||||||||||||
| Adın kökeni | Liao Nehri | |||||||||||||
| İdari birim türü | Eyalet | |||||||||||||
| Başkenti (ve en büyük şehri) |
Shenyang | |||||||||||||
| ÇKP Komitesi Sekreteri | Li Xi | |||||||||||||
| Vali | Chen Qiufa | |||||||||||||
| Yüzölçümü | 145.900 km² (21.) | |||||||||||||
| Nüfusu (2010) - Nüfus yoğunluğu |
43.746.323[1] (14.) 300 kişi/km² (15.) | |||||||||||||
| GSYİH (2016) - kişi başına |
CNY 2,2 trilyon (7.) CNY 50.287 (7.) | |||||||||||||
| İGE (2010) | 0,740 (yüksek) (6.) | |||||||||||||
| Başlıca etnik gruplar | Han - %84 Mançu - %13 Moğol - %2 Hui - %0,6 Koreli - %0,6 Sibo - %0,3 | |||||||||||||
| İl düzeyi | 14 | |||||||||||||
| İlçe düzeyi | 100 | |||||||||||||
| Belde düzeyi† | 1511 | |||||||||||||
| ISO 3166-2 | CN-21 | |||||||||||||
| Resmî websitesi http://www.ln.gov.cn (Çince) | ||||||||||||||
Liaoning (Çince (basitleştirilmiş): 辽宁; Çince (geleneksel): 遼寧; pinyin: Liáoníng), Çin'in kuzeydoğusunda bulunan bir eyalettir. Eyalet, günümüzdeki haliyle 1907 yılında Fengtian (Çince: 奉天; pinyin: Fèngtiān) ismiyle kuruldu, ancak isim 1929'da "Liaoning" olarak değiştirildi. Eyalet başkenti ayrıca o dönemde Shenyang'ın eski ismi olan Shengjing'in Mançuca telaffuzu olan Mukden olarak bilinirdi. Japon Mançukuo kukla rejimi altında eyaletin ismi 1907'deki ismine dönüştürüldü, fakat Liaoning ismi 1945'te yine geri getirildi.
Liaoning, Çin'in kuzeydoğusunu oluşturan Mançurya'nın en güney kısmıdır. Yüzeysel şekli ve stratejik konumu nedeniyle Çincede "Altın Üçgen" olarak bilinir. Güneyden Sarıdeniz (Kore Körfezi ile Bohai Denizi), güneydoğudan Kuzey Kore'ye ait Kuzey Pyongan ile Chagang illeri, kuzeydoğudan Jilin eyaleti, güneybatıdan Hebei eyaleti ve kuzeybatıdan İç Moğolistan tarafından çevrelenmektedir. Yalu Nehri, eyaletin Kuzey Kore ile sınırını belirlemektedir.
İdari yapılanma
[değiştir | kaynağı değiştir]Liaoning Eyaleti toplam 14 farklı il düzeyi idari birimden oluşur:
| Liaoning Eyaleti'nin İdari Bölümleri | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Bölüm kodu[2] | İsim | Çince Pinyin |
Alan (km2) | Nüfus (2020 Nüfus Sayımı)[3] |
Merkez | İlçe düzeyi bölümler[4] | |||
| Semtler | İlçe düzeyi şehirler | İlçeler | Özerk ilçeler | ||||||
| 210000 | Liaoning Eyaleti | 辽宁省 Liáoníng Shěng |
148.379,18 | 42.591.407 | Shenyang Şehri | 59 | 16 | 17 | 8 |
| — Eyalet altı şehirler — | |||||||||
| 210100 | Shenyang Şehri | 沈阳市 Shěnyáng Shì |
12.859,89 | 9.199.601 | Hunnan Semti | 10 | 1 | 2 | |
| 210200 | Dalian Şehri | 大连市 Dàlián Shì |
13.630,44 | 7.450.785 | Xigang Semti | 7 | 2 | 1 | |
| — İl düzeyi şehirler — | |||||||||
| 210300 | Anshan Şehri | 鞍山市 Ānshān Shì |
9.255,36 | 3.325.372 | Tiedong Semti | 4 | 1 | 1 | 1 |
| 210400 | Fushun Şehri | 抚顺市 Fǔshùn Shì |
11.271,03 | 1.731.864 | Shuncheng Semti | 4 | 1 | 2 | |
| 210500 | Benxi Şehri | 本溪市 Běnxī Shì |
8.413,94 | 1.326.018 | Pingshan Semti | 4 | 2 | ||
| 210600 | Dandong Şehri | 丹东市 Dāndōng Shì |
15.289,61 | 2.188.436 | Zhenxing Semti | 3 | 2 | 1 | |
| 210700 | Jinzhou Şehri | 锦州市 Jǐnzhōu Shì |
10.039,99 | 2.703.853 | Taihe Semti | 3 | 2 | 2 | |
| 210800 | Yingkou Şehri | 营口市 Yíngkǒu Shì |
5.399,80 | 2.328.582 | Zhanqian Semti | 4 | 2 | ||
| 210900 | Fuxin Şehri | 阜新市 Fùxīn Shì |
10.326,99 | 1.647.280 | Xihe Semti | 5 | 1 | 1 | |
| 211000 | Liaoyang Şehri | 辽阳市 Liáoyáng Shì |
4.735,78 | 1.604.580 | Wensheng Semti | 5 | 1 | 1 | |
| 211100 | Panjin Şehri | 盘锦市 Pánjǐn Shì |
4.065,40 | 1.389.691 | Xinglongtai Semti | 3 | 1 | ||
| 211200 | Tieling Şehri | 铁岭市 Tiělǐng Shì |
12.984,51 | 2.388.294 | Tieling İlçesi | 2 | 2 | 3 | |
| 211300 | Chaoyang Şehri | 朝阳市 Cháoyáng Shì |
19.697,78 | 2.872.857 | Shuangta Semti | 2 | 2 | 2 | 1 |
| 211400 | Huludao Şehri | 葫芦岛市 Húlúdǎo Shì |
10.408,68 | 2.434.194 | Longgang Semti | 3 | 1 | 2 | |
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]2010 yılı Çin Ulusal Nüfus Sayımı'na göre Liaoning'in toplam nüfusu 43.746.323.[1]
Etnik yapı
[değiştir | kaynağı değiştir]Liaoning'deki başlıca etnik gruplar şunlardır:
| Etnik grup | Nüfus |
|---|---|
| Han | 37.103.174 |
| Mançu | 5.336.895 |
| Moğol | 657.869 |
| Hui | 245.798 |
| Koreli | 239.537 |
| Sibolar | 132.431 |
Diller
[değiştir | kaynağı değiştir]Liaoning Eyaleti'nin çoğunda Beifanghua'nın bir lehçesi olan Kuzeydoğu Guanhua'nın (Çincede kısaca "" 东北话 olarak bilinir) farklı değişkeleri konuşulur; ör. Shenyang'da konuşulan Shenyang şivesi. Liaotung Yarımadası civarlarında ise kendisi de Beifanghua'nın bir lehçesi olan Jiaoliao Guanhua'in farklı değişkeleri konuşulur; ör. Dalian'de konuşulan Dalian şivesi. Tüm bunların dışında, Ethnologue'a göre, Liaoning'de konuşulan diğer diller Korece, Mançuca ve Moğolcadır.[5] Jilin'deki etnik Korelilerin konuştuğu Hamgyŏng lehçesinden farklı olarak, Liaoning Korelileri Pyongan lehçesini konuşurlar.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Liaoning ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c "中华人民共和国国家统计局 >> 第六次人口普查数据". stats.gov.cn. 27 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2020.
- ^ "中华人民共和国县以上行政区划代码". 中华人民共和国民政部. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2020.
- ^ "辽宁省第七次全国人口普查公报[1]（第二号）". 辽宁省统计局. 24 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ 中华人民共和国民政部 (Ağustos 2014). 《中国民政统计年鉴2014》. 中国统计出版社. ISBN 978-7-5037-7130-9.
- ^ Eberhard, David M., Gary F. Simons, & Charles D. Fennig (eds.) (2021). Ethnologue: Languages of the World (24 bas.). Dallas, Teksas: SIL International. 30 Mart 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2021.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Resmi site (Çince)
 | Çin Halk Cumhuriyeti'deki yerleşim yeri ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Liaoning'in idari bölümleri | ||
|---|---|---|
| Eyalet altı şehirler |  | |
| İl düzeyi şehirler | ||
| Eyaletler |  | |
|---|---|---|
| Özerk bölgeler | ||
| Doğrudan yönetilen şehirler | ||
| Özel idari bölgeler | ||
* Çin Halk Cumhuriyeti tarafından hak iddia edilmektedir, ancak fiilen Çin Cumhuriyeti tarafından yönetilmektedir. | ||
