Libreboot
 Libreboot'un maskotu koşan geyik Canteloupe'tur. | |
 Libreboot'u donanım yazılımı olarak kullanacak şekilde değiştirilmiş İki ThinkPad X60 dizüstü | |
| Yazar | Leah Woods |
|---|---|
| İlk yayınlanma | 12 Aralık 2013) |
| Güncel sürüm | 25.06[1]  30 Haziran 2025 |
| Kod deposu | |
| Programlama dili | Çoğunlukla C ve %1 oranında Çevirme dili |
| Platform | IA-32, x86-64, ARMv7[2] |
| Tür | Donanım yazılımı |
| Lisans | GNU Genel Kamu Lisansı sürüm 2 |
| Resmî sitesi | libreboot.org |
Libreboot özgür olmayan BIOS donanım yazılımlarını özgür olanla değiştirmeyi hedefleyen özgür yazılım tasarısıdır. Libreboot, çağdaş 32-bit veya 64-bit işletim sistemini yüklemek ve çalıştırmak için asgari sayıdaki hizmetleri yürütebilecek hafif tasarlanmış bir dizgedir.
Libreboot coreboot'taki ikili geniş veri nesnelerini (İngilizce: Binary blobs) içermeyen bir dağıtım olarak kuruldu.[3][4] Libreboot tam olarak coreboot çatallaması sayılmaz, halihazırda geliştirilen coreboot'u üst kaynak olarak kullanır, yapılan düzeltmeler mümkün olduğunca üst kaynağa gönderilir ve böylelikle coreboot ile aynı doğrultuda geliştirilir. Libreboot tasarısı ikili geniş veri nesnelerinin silinmesine ek olarak inşayı ve kurulumu otomatikleştirerek coreboot'un kullanımını kolaylaştırır.[5][6]
Özgür Yazılım Vakfı tarafından uygun bulunmuştur.[7] Çeşitli ThinkPad, Chromebook ve MacBook dizüstü bilgisayarların tamamıyla özgürleşmesini sağlayacak gerekli düzenlemeleri mümkün kılmıştır.[8][9] Kendi belgelendirmesine göre çizgeleme (İngilizce: Graphics) için çekirdek kip ayarlama (İngilizce: Kernel mode setting) desteği bulunan tüm Linux dağıtımlarıyla birlikte çalışmaktadır. Windows'la çalışmamaktadır, bu bir hata değil özelliktir.[10]
Desteklediği dizgeler
[değiştir | kaynağı değiştir]Libreboot şu dizgeleri destekler:[9][11][12]
- Gigabyte GA-G41M-ES2L
- Intel D510MO
- Intel D945GCLF
- ASUS KCMA-D8
- ASUS KFSN4-DRE
- ASUS KGPE-D16
- ASUS Chromebook C201
- Lenovo ThinkPad X60/X60s
- Lenovo ThinkPad X60 Tablet
- Lenovo ThinkPad T60 (birkaç istisna ile)
- Lenovo ThinkPad X200
- Lenovo ThinkPad R400
- Lenovo ThinkPad R500
- Lenovo ThinkPad T400
- Lenovo ThinkPad T500
- Apple MacBook 1,1
- Apple MacBook 2,1
- Apple iMac 5,2
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Leah Rowe (30 Haziran 2025). "Libreboot 25.06 "Luminous Lemon" released!" (İngilizce). Erişim tarihi: 10 Temmuz 2025.
- ^ "Coreboot ARM". coreboot. 15 Ekim 2013. 7 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2014.
- ^ "Libreboot". Free Software Foundation. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2014.
- ^ "Libreboot". Libreboot. 19 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2014.
- ^ "About the libreboot project". Libreboot. 16 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2015.
- ^ "Replace your proprietary BIOS with Libreboot". Free Software Foundation. 4 Ağustos 2014. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2016.
- ^ "Campaign for Free BIOS — Free Software Foundation — working together for free software". fsf.org. 19 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2015.
- ^ Gay, Joshua (9 Ekim 2012). "Respects Your Freedom hardware product certification". Free Software Foundation. 22 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2015.
- ^ a b "Hardware compatibility list". 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016.
- ^ "Answers to Frequently Asked Questions about libreboot". Libreboot.org. 19 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2016.
- ^ Michael Larabel (28 Haziran 2015). "Libreboot Now Supports An AMD/ASUS Motherboard". Phoronix. 29 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2015.
- ^ Brad Linder. "Libreboot ported to Asus Chromebook C201 (free software bootloader)". Liliputing. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2015.