Lucinico Muharebesi
| Lucinico Muharebesi | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1463-1479 Osmanlı-Venedik Savaşı | |||||||
 Türk akıncılar bir muharebede | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Venedik Cumhuriyeti |
 Osmanlı İmparatorluğu | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
|
Girolamo Novello (ölü) Giacomo Badoer (ölü) Giorgio da Martinengo |
Turahanoğlu Ömer Bey | ||||||
| Güçler | |||||||
| 3.000 | 2.000 | ||||||
| Kayıplar | |||||||
|
2.000-2.500ölü 10-12.000 sivil esir | Hafif | ||||||
Lucinico Muharebesi, 1463-1479 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda evre, Turahanoğlu Ömer Bey komutasındaki Türk akıncı birliğinin 31 Ekim 1477'de Lucinico'da Girolamo Novello da Verona komutasındaki Venedik birliğini büyük bir yenilgiye uğrattığı askerî çarpışma.
Muharebe öncesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Osmanlı Devleti, Venedik'le 1463'ten beri süren savaşta 1470 yılında Venediklilerin Ege Denizi'ndeki en önemli üssü olan Eğriboz adasını bizzat Fatih Sultan Mehmed'in komuta ettiği seferle zaptetmişler ve askerî mücadeleyi giderek Arnavutluk ve Dalmaçya'ya yıkmaya başlamışlardı. Bu çerçevede, akıncı birlikleri de Dalmaçya ve Venedik egemenliğindeki Friuli bölgesine sarkmaya başladılar.
Friuli bölgesine ilk akın 1469'da ikinci ve daha büyük çaplı akın ise 1472 yılında icra edildi.[1] 21-24 Eylül'deki bu akında Venedikli komutan Deifobo dell'Anguillara İsonzo (Aksu) nehrini aşan 6.000 Türk süvarisi karşısında Cervignano'ya çekilmiş, Türk birliği bölgeyi yıkıma uğrattıktan sonra Udine ve Cividale'ye kadar ilerleyip 600 esirle Bosna'ya dönmüştü.[2] Venedik Senatosu, bilfiil anakarasına yönelik bu saldırının ardından süratle savunma hattı kurmaya çalışmış ve 1474 yılında Gorizia köprüsünden Aquileia bataklıklarına kadar toprak bir set inşa edip gerisinde daha büyük askerî birlikler konuşlandırmıştı.
Bununla birlikte, 1477 yılındaki akın Venedik için ciddi bir yıkıma dönüştü. Her şeyden önce, kuzeyindeki askerî mücadelesiyle meşgul olan Macaristan Krallığı Bosna'dan çıkarak Venedik şehri ve Po vadisine doğru ilerleyen Osmanlı akıncılarını durdurabilecek durumda değildi. Öte yandan, Venedik de akıncıların bu taarruzunu beklemiyordu ve yeterince hazırlığı olmaksızın yakalanmıştı.[3]
Muharebe
[değiştir | kaynağı değiştir]
Turahanoğlu Ömer Bey komutasındaki Türk akıncıları 29 Ekim'de engelsiz bir şekilde İsonzo nehrine ulaştı. Friuli'deki Venedik savunmasının komutasından sorumlu Girolamo Novello da Verona başlangıçta Fogliano ve Gradisca kalelerinde konuşlu Venedik askerlerini (3.000 asker) savunma halinde tuttu.
Bununla birlikte, Türk atlıları 1474 yılında inşa edilen toprak suru kolaylıkla aşıp İsonzo nehrini direnişsiz geçince sahadaki durum Venedik birliklerinin aleyhine gelişmeye başladı. Zira bir akıncı kolu Gradisca önünde belirirken, bir diğer kol da Gorizia köprüsünü kontrol altına alarak sık ormanlık alanda saklandı.
Bu aşamada, Gradisca'daki askerî garnizon arasında bulunan Venedikli soylular Zaccaria Barbaro, Matthew Badoer ve Giacomo Badoer Türk akıncı kollarının açık sahada karşılanarak muharebenin kabul edilmesinden yana tavır belirlediler. Bunun üzerine, Girolamo Novello 31 Ekim'de birlikleriyle kaleden çıkarak Gorizia köprüsü civarına ilerledi ve Türk akıncılarıyla karşılaştı.
Birliklerini üç bölüğe ayıran Novello muharebeyi kabul ederek çarpışmaya başladı. Bununla birlikte, oğlu akıncıların geleneksel sahte ricatına kanarak hücuma geçti ve ilerideki pusuya düşerek imha edildi. Oğlunun komutasındaki birliğe destek olmak isteyen Girolamo Novello ve Giacomo Badoer de hayatını kaybetti.[4] Bu hızlı çözülme önce Giorgio da Martinengo komutasındaki ikinci bölükte, ardından ise üçüncü bölükte panik yarattı ve Venediklilerin kalan bu birlikleri bozgun halinde çekilmeye başladı.[5] Akıncılar Medea'ya doğru çekilen Venedik birliklerini takiple ağır kayıplar verdirdiler.
Muharebe sonrası
[değiştir | kaynağı değiştir]
Muharebedeki kesin zaferden sonra karşısında direnecek kayda değer bir kuvvet kalmayan Türk akıncıları Friuli ovasına dağıldılar. Bir kol 1 Kasım'dan itibaren aralarında Ronchis, Claviano, Sottoselva, San Lorenzo, Trivignano, Sevegliano, Nogaredo, Santo Stefano, Percoto, Pavia, Santa Maria La Longa, Pradamano, Godia, Beivars, Paderno, Cavalicco, Tavagnacco, Feletto, Colugna ve Flaibano'nun da bulunduğu 100'ü aşkın köyü yerlebir etti. Bu kol 3 Kasım'da Isonzo'yu geçerek geri dönerken ikinci bir kol ise İsonzo'dan sonra Tagliamento Nehri'ni de aşarak Treviso'ya kadar ilerledi ve yaklaşık 10.000 ilâ 12.000 esirle Bosna'ya döndü.[6] Yıkım o denli büyüktü ki, yanan evler Venedik kentindeki San Marco Çan Kulesinin tepesinden görülebiliyordu.[7]
Söz konusu akın, Venedik anakarasının Osmanlı saldırılarına kaşı zayıflığını gösterdiği gibi, Osmanlı ordusunun 1477 ilkbaharında başladığı Akçahisar Kuşatması'na karşı Venedik'in takviye birlik göndermesine de mani oldu.
Akıncılar, 1478 ilkbaharında yeniden Friuli'ye girerken, bu defa da Fatih Sultan Mehmed komutasındaki Osmanlı ordusunun İşkodra Kuşatması'nı kolaylaştırdılar.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "An Historical Geography of the Ottoman Empire", Donald Edgar Pitcher, Brill (1972), s.92
- ^ ""Venice, Gorizia and the Turks", Giuseppe Trebbi, s. 4". 31 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2022.
- ^ "Sketches from Venetian History", Edward Smedley, Harper, Venedik (1832), c. 2, s. 131
- ^ ""Turkish Raids in Friuli at the end of the Fifteenth Century", Maria Pai Pedani, s.288" (PDF). 24 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 10 Mart 2022.
- ^ "Büyük Osmanlı Tarihi", Joseph von Hammer, c.3, s.149
- ^ ""Venice, Gorizia and the Turks", Giuseppe Trebbi, s. 6". 31 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2022.
- ^ "The Papacy and the Levant (1204–1571), Volume II: The Fifteenth Century", Kenneth M. Setton, DIANE Publishing (1978), ISBN 0-87169-127-2, s. 327