Luís Cabral
| Luís de Almeida Cabral | |
|---|---|
| |
| 1. Gine-Bissau Devlet Başkanı | |
| Görev süresi 24 Eylül 1973 - 14 Kasım 1980 | |
| Yerine gelen | João Bernardo Vieira |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 11 Nisan 1931 Bissau, Portekiz Ginesi |
| Ölüm | 30 Mayıs 2009 Torres Vedras, Portekiz |
Luís de Almeida Cabral (11 Nisan 1931 - 30 Mayıs 2009), Gine-Bissaulu siyasetçi. Cabral, Afrika ülkesi Gine-Bissau'nun ilk devlet başkanı olarak 1973 ile 1980 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur. Ülkenin bağımsızlığını kazanan PAIGC örgütünün kardeşi Amilcar Cabral ile beraber kurucusudur.
PAIGC kurucusu
[değiştir | kaynağı değiştir]1956 yılında Gine-Bissau'nun Portekiz sömürgesinden kurtuluşunu amaçlayan PAIGC örgütünü kardeşi Amilcar Cabral ile beraber kuracak ve Portekiz'e karşı gerilla savaşı başlatacaktır. Luis Cabral'ın yükselişi kardeşi Amilcar'ın 1973 yılında Portekiz gizli servisi tarafından öldürülmesinden sonra olur. Partinin yönetimi daha sonra Yeşil Burun (Cape Verde) devlet başkanı olacak olan Aristides Pereira'ya geçer. Gine-Bissau'da ise parti Luis Cabral'a bağlıdır.
Angola, Mozambik ve Gine-Bissau'da sürmekte olan sömürge savaşları yüzünden Portekiz'de Portekiz Komünist Partisi ve sol muhalefetin António de Oliveira Salazar rejimine karşı yoğunlaştırdıkları muhalefet düşük rütbeli subay ve askerlerin ayaklanmasına yol açacak, Karanfil Devrimi sonucunda Nisan 1974'te hükûmet devrilecektir. Başa geçen geçici hükûmet sömürgelere bağımsızlık için gerilla örgütleriyle derhal görüşmeye başlar. Aynı yılın 10 Eylül günü bağımsızlığını kazanır.[1]
Bağımsızlıktan sonra
[değiştir | kaynağı değiştir]Bağımsızlıktan sonra kalkınma ve gelişme faaliyetleri için sosyalist ülkelerin izlediği yol takip edilir. Ülkeye özellikle Sovyetler Birliği ve Doğu Bloku ülkeleri yardım edecektir.
Partide ise Amilcar Cabral'ın ölümü ile ilgili bağımsızlıktan sonra bir şüphe dalgası esmektedir. Partinin bazı üyeleri Yeşil Burun kökenli Luis Cabral ve diğer yöneticileri partiye egemen olmakla suçlar. Bu gerekçeye dayanarak silahlı kuvvetler komutanı olan João Bernardo Vieira 14 Kasım 1980 tarihinde düzenlediği askerî darbeyle yönetime el koyar.[2]
Darbeden sonra Luis Cabral tutuklanacak ve 13 ay boyunca hapiste kalacaktır. Daha sonra ise sürgüne gönderilecek, onu kabul edeceğini bildiren Küba'ya gittikten sonra 1984 yılında halen ailesiyle beraber kalmayı sürdürdüğü Portekiz'e gidecektir.
1998-99 Gine-Bissau İç Savaşından hemen sonra başbakan olan Francisco Fadul, Aralık 1998'de Cabral'ın sürgünden dönmesi için çağrı yapacak, Cabral dönmeyi istediğini ancak Vieira iktidardayken dönmeyeceğini açıklar.[3] Vieria ise Cabral'a hayat güvencesi veremeyeceğini açıklayarak üstü kapalı şekilde tehdit eder. 1999 yılında Vieira'nın devrilmesiyle başa gelen Ansumane Mane Cabral'a dönüş çağrısı yapacak ve kendisine Gine-Bissau Devlet Konsey Başkanı olarak adına düzenlenmiş pasaportu gönderir. Kasım 1999'da ülkeye geri dönen Cabral siyasete tekrar dönmeyeceğini ve PAIGC'e tekrar üye olmayacağını açıklar.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Bundan bir yıl önce 1973 yılında zaten PAIGC Gine-Bissau’nun tek taraflı olarak bağımsızlığını ilan etmiştir.
- ^ Vieira 2 Mart 2009 tarihinde silahlı kuvvetler mensubu askerlerce evinde öldürülür. Askerlerin aynı gün öldürülen Genelkurmay Başkanının intikamını aldıkları açıklanmıştır.
- ^ "Konuyla ilgili röportaj Aralık 1998". 10 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2009.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Cabral hakkında bilgiler17 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
