Maksim Dakpay
| Maksim Dakpay | |
|---|---|
| Doğum | 1919 Kızıl-Dağ, Tıva Özerk Cumhuriyeti |
| Ölüm | 27 Temmuz 1999 (79-80 yaşlarında) Kızıl, Tıva Cumhuriyeti |
| Uyruk | SSCB, Tuva |
| Alanı | igil, bızaançı, doşpuluur, |
| Ödüller | |
| Dünya Gençlik ve Öğrenci Festivali'nin sahibi, Altın Madalya sahibi; Tuva ÖSSC'nin Onurlanmış Kültür İşçisi; Tuvan ASSR'nin Saygıdeğer Sanatçısı | |
Maksim Dakpay (Tıva Türkçesi: Максим Чалам оглу Дакпай / Maksim Çalam oglu DAKPAY) — (1919 - 27 Temmuz 1999) Tıva sıgıtçı, höömeyci, Tıva Cumhuriyeti'nin sanatçısıdır.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]1919 yılında[1] Çaa-Höl bölgesi Kızıl-Dag köyünde çok çocuklu bir ailede doğmuştur. O küçüklüğünden beri Tıva müzik ve müzik aletleri meşgul olmuştur. Sıgıt-Hömey'i yapmaya başlamıştır. Boş vakitlerinde babasının işleriyle meşgul olmuş, Tıva müzik aletlerinin kendisi öğrenmiştir. Babası Tıva türkülerinin, masallarının büyük bir uzmanı, ulusal enstrümanların üretiminde usta, boğaz şarkıcılığı yapan biriydi. Küçük yaşlardan itibaren babasını taklit eden Maksim Dakpay, 13 yaşından itibaren höömey ile ciddi şekilde uğraşmaya başladı. 1938 yılında ilk kez Tarım işçileri bayramında müziğini icra eder. Bundan sonra tanınmaya başlar.
1941-1945 yıllarda Kızıl şehrinde tiyatro stüdyosunu bitirir. 1950 yılına kadar Sanat tiyatro okuluna katıldı. Onun diplomatı Molyer'in «Zoraki Doktor» diye tiyatro eserinde ana rol olmuştur.
1957 yılında Moskovada olan Tüm Dünya Gençler Festivali'nde altın madalya ile ödüllendirildi.
1950-1967 yıllarda Çöön-Hemçik bölgesinin İyme'de kültür merkezinde çalıştı.
1964 yılında «Tıva ÖSSC'nin kültürünün önemli çalışanı» diye, 1967 yılında ise «Tıva ÖSSC'nin Önemli Sanatçısı» adıyla anıldı.
1992 yılında «Tıva'nın halk höömeycisi» diye kıymetli adı aldı.
1993 yılının Nisan 17-de İyme köyünün kültür evi Maksim Çalamoviç Dakpay'ın adı ile adlandırıldı.
Maksim Dakpay'ın sıgıdını «Melodiya» adıyla yazmıştır.
Anıt
[değiştir | kaynağı değiştir]Çöön Hemçik ili iyme köyünün Kültür Evi adını Dakpay Maksim Çalamoğlu'dan almıştır (17 Nisan 1993). Adı "Yirminci yüzyılın Tıva'sının onurlu insanları" kitabında yer aldı.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Kenin-Lopsan MONGUŞ'un «Buyan-Badırgı» adlı kitabında M.Dakpay'ın doğum yılını 1921 diye belirtmişse de doğrusu 1919'dur.
Literatür
[değiştir | kaynağı değiştir]- Тыва Үндезин Уран-Чүүл Төвүнүң архивинден. Тумат Чодураа Семис-оол уруунуң бижээн ажылы.
| Höömey'in biçimleri | Höömey · Sıgıt · Kargıraa · Hörekteeri · Kojannar · Borbannadır · Ezengileer · Dumçuktaarı · Hovu kargıraazı |  |
|---|---|---|
| Höömey vokalini kullanan müzik grupları | ||
| Höömeyciler | ||
