Malezya'da bilim ve teknoloji
Malezya'da bilim politikası, Bilim, Teknoloji ve İnovasyon Bakanlığı tarafından düzenlenmektedir. Bakanlık, biyoteknoloji, ICT politikası,[1] sanayi, denizden uzaya ve temel bilim ve teknoloji olmak üzere beş alana odaklanmıştır.[2] Tarım Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı gibi diğer bakanlıklarının da fen bilimleri daire başkanlıkları bulunmaktadır. 1987'den 1997'ye kadar araştırma ve geliştirme süreci, GSMH'nin yüzde 0,24'ünü ve 2023'te yüksek teknoloji ihracatı, Malezya'nın imalat ihracatının yüzde 59'unu oluşturmuştur.[3]
Malezya, yarı iletken cihazlar, elektrikli ürünler, bilgi ve iletişim teknolojisi ürünleri alanında dünyanın en büyük ihracatçılarından biridir.[4] 2025 yılında Küresel İnovasyon Endeksi'nde 34. sırada,[5][6] Küresel Rekabet Endeksi'nde ise 23. sırada yer almıştır.[7]
Tarihi
[değiştir | kaynağı değiştir]Malezya, kendi kendine yetebilen bir savunma yeteneği oluşturmak ve ulusal kalkınmayı desteklemek amacıyla 1970'lerde bazı askeri tesisleri özelleştirdi. Bu özelleştirme, 1999 yılında Malezya Savunma Sanayi Konseyi'nin çatısı altına giren bir savunma sanayiinin oluşmasını sağlamıştır.[8]
Ülkenin ilk uydu operasyonu 1996 yılında, özel bir şirket olan MEASAT Satellite Systems Sdn. Bhd (eski adıyla Binariang Satellite Systems Sdn. Bhd) tarafından Boeing Satellite Systems'tan MEASAT-1 ve MEASAT-2 adlı 2 adet haberleşme uydusu satın almasıyla gerçekleşmiştir. 2006'da MEASAT-3, 2009'da da. MEASAT-3A uyduları fırlatılmıştır. Malezya, Astronautic Technology Sdn Bhd ve Birleşik Krallık merkezli Surrey Satellite Technology Ltd. arasındaki işbirliği sayesinde, TiungSAT-1 adlı ilk uzaktan algılama uydusunu başarıyla tasarlamış ve imal etmiştir. Uydu, 26 Eylül 2000'de[9] Kazakistan'da bulunan Baykonur Uzay Üssü'nden alçak Dünya yörüngesine fırlatılmıştır. İkinci uzaktan algılama uydusu RazakSAT ise Falcon 1 fırlatma sistemiyle,[10] 14 Temmuz 2009 tarihinde fırlatılmıştır.[11]
2002 yılında Malezya Ulusal Uzay Ajansı (Angkasa), ülkenin uzaydaki tüm faaliyetlerini yürütmek ve uzay eğitimi ile uzay deneylerini teşvik etmek amacıyla kurulmuştur. 2006 yılının başlarında, Şeyh Muzaffer Şükür[12] ve diğer üç finalist, Angkasawan uzay uçuşu programı için seçilmiştir. Bu program, Rusya'nın, Malezya Kraliyet Hava Kuvvetleri'nin 18 adet Rus Suhoy Su-30MKM savaş uçağını milyarlarca dolar karşılığında satın almasının bir parçası olarak bir Malezyalıyı, Uluslararası Uzay İstasyonu'na göndermeyi kabul etmesiyle meydana gelmiştir.[13]
Malezya Antarktika Araştırma Programı, Yeni Zelanda'nın Scott Üssü'nü kullanma daveti ve Malezya kabinesinin onayıyla 1997 yılında başlamıştır. Malezya Bilimler Akademisi tarafından oluşturulan bir görev gücü, 1999 yılında ilk keşif gezisini gerçekleştirmiştir. 5 Ağustos 2002'de Malaya Üniversitesi, Ulusal Antarktika Araştırma Merkezi'ni kurmuştur. Antarktika Araştırma Programı'nın ilgi alanı 2006 yılında Kuzey Kutbu'nu da kapsayacak şekilde genişletilmiştir.[14] 31 Ekim 2011'de ise Malezya, Antarktika Antlaşması'na taraf olmuştur.[15]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "MOSTI Digitising Agriculture Towards New Economy". Mosti.gov.my. 19 Temmuz 2016. Erişim tarihi: 9 Aralık 2025.
- ^ Day, Natalie; Muhammad, Amran bin (2011). Malaysia: The Atlas of Islamic-World Science and Innovation. Country Case Study No.1 (PDF) (İngilizce). ISBN 978-0-85403-852-7. 14 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ "High-technology exports (% of manufactured exports) - Malaysia". data.worldbank.org. Dünya Bankası. Erişim tarihi: 9 Aralık 2025.
- ^ "Malaysia". state.gov. Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanlığı. 14 Temmuz 2010. 16 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2025.
- ^ "Malaysia ranking in the Global Innovation Index 2025". wipo.int. Dünya Fikrî Mülkiyet Örgütü. Erişim tarihi: 9 Aralık 2025.
- ^ Dutta, Soumitra; Bruno, Lanvin (2025). Global Innovation Index 2025 :: Innovation at a Crossroads - Unlocking the Promise of Social Entrepreneurship (İngilizce). Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü. s. 19. doi:10.34667/tind.58864.
- ^ "World Competitiveness Ranking 2025". International Institute for Management Development. Erişim tarihi: 9 Aralık 2025.
- ^ Pike, John. "Malaysia Defence Industry". Globalsecurity.org. Erişim tarihi: 9 Aralık 2025.
- ^ "TiungSAT-1 Mission". database.eohandbook.com. Committee on Earth Observation Satellites. Erişim tarihi: 9 Aralık 2025.
- ^ "Month in Space: July 2009" (İngilizce). NBC News. 30 Temmuz 2009. Erişim tarihi: 9 Aralık 2025.
- ^ Statement By Colonel Ng Chin Huat Representative Of Malaysia On Agenda 30: International Cooperation In The Peaceful Uses Of Outer Space, At The Fourth Committee Of The 64th Session Of The United Nations General Assembly, New York, 22nd October 2009 (PDF) (İngilizce). 22 Ekim 2009. s. 1.
- ^ "Sheikh Muszaphar Shukor | Spaceflight, Astronaut, Research | Britannica". britannica.com (İngilizce). Encyclopedia Britannica. Erişim tarihi: 9 Aralık 2025.
- ^ Landau, Esther (19 Ağustos 2020). "NST175: The doctor who went to space | New Straits Times". NST Online (İngilizce). Erişim tarihi: 9 Aralık 2025.
- ^ "Background". Malaya Üniversitesi. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2025.
- ^ Headland, R. K. (Ekim 2023). Antarctic Treaty (PDF) (İngilizce). Scott Polar Research Institute.
