Mandinkalar
Mandinkalar veya Malinkeler,[note 1] esas olarak Güney Mali, Gambiya, Güney Senegal ve Doğu Gine'de yaşayan bir Batı Afrika etnik grubudur.[9] Yaklaşık 11 milyonluk nüfusuyla[10][11] Mandé halklarının en büyük alt grubu ve Afrika'daki en büyük etnolinguistik gruplardan biridir. Batı Afrika'nın büyük bir bölümünde ortak dil olan Mande dil ailesindeki Manding dillerini konuşurlar. Çoğunlukla geçimlik çiftçilerdir ve kırsal köylerde yaşarlar. En büyük kentsel merkezleri Mali'nin başkenti Bamako'dur.[12]
Geçiş ayinleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Mandinkalar, çocukları için yetişkinliğin başlangıcını işaret eden bir geçiş töreni olan kuyangwoo'yu uygularlar. Dört ila on dört yaşları arasında, gençlerin cinsel organları cinsiyetlerine göre ayrı gruplar halinde ritüel olarak kesilir. Geçmişte çocuklar bir yıla kadar ormanda kalırdı, ancak bu süre artık fiziksel iyileşme dönemleriyle aynı zamana, yani üç ila dört haftaya indirildi.
Çocuklar bu süre zarfında, yetişkinlerin sosyal sorumluluklarını ve davranış kurallarını öğrenirler. Köyde veya kampta çocukların dönüşü için hazırlıklar yapılır. Bu yeni yetişkinlerin ailelerine dönüşünü kutlamak için bir kutlama düzenlenir. Bu geleneksel öğretilerin bir sonucu olarak, evlilikte bir kadının sadakati anne babasına ve ailesine, bir erkeğin sadakati ise ailesine kalır.
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Alternatif yazım biçimleri arasında Maninka, Manding, Mandinga, Mandingo ve Mandinko bulunur. g harfiyle başlayan biçimler genellikle arkaik kabul edilir ve çoğunlukla 19. yüzyıl ve 20. yüzyıl başı edebiyatında bulunur.[3][4][5] Bazen yanlışlıkla Dioula veya Bambara olarak anılırlar ki bunlar da yakından ilişkili Mandé halklarıdır.[6][7][8]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Mansa Musa Makes His Hajj, Displaying Mali's Wealth in Gold and Becoming the First Sub-Saharan African Widely Known among Europeans | Encyclopedia.com". www.encyclopedia.com.
- ^ Richard Brent Turner (2003). Islam in the African-American Experience
. Indiana University Press. ss. 18–19. ISBN 0-253-21630-3.
- ^ Hall, Gwendolyn Midlo (2005). Slavery and African ethnicities in the Americas: Restoring the links. Chapel Hill: University of North Carolina Press. ss. 38-51. ISBN 978-0-8078-2973-8.
- ^ Nugent, Paul (October 2008). "Putting the History Back into Ethnicity: Enslavement, Religion, and Cultural Brokerage in the Construction of Mandinka/Jola and Ewe/Agotime Identities in West Africa, c. 1650–1930"
. Comparative Studies in Society and History (İngilizce). 50 (4). ss. 920-948. doi:10.1017/S001041750800039X. hdl:20.500.11820/d25ddd7d-d41a-4994-bc6d-855e39f12342 
. ISSN 1475-299923 Nisan 2021.
- ^ Eberhard, David M; Simons, Gary F; Fennig, Charles D, (Ed.) (2021). "Mandinka". Ethnologue: Languages of the World (Online version). 24th. Dallas, Texas: SIL International. Erişim tarihi: 23 Nisan 2021.
- ^ Mwakikagile, Godfrey (2010). The Gambia and its people: Ethnic identities and cultural integration in Africa. 1st. Dar es Salaam, Tanzania: New Africa Press. ss. 43-44. ISBN 978-9987-16-023-5. Erişim tarihi: 23 Nisan 2021.
- ^ Schaffer, Matt (2005). "Bound to Africa: The Mandinka Legacy in the New World". History in Africa. Cilt 32. ss. 321-369. doi:10.1353/hia.2005.0021. ISSN 0361-5413. JSTOR 20065748.
- ^ "Malinke | people". Encyclopedia Britannica (İngilizce). Erişim tarihi: 22 Nisan 2021.
- ^ Olson, James Stuart; Meur, Charles (1996). The Peoples of Africa: An Ethnohistorical Dictionary (İngilizce). Greenwood Publishing Group. ISBN 978-0-313-27918-8.
- ^ Nicholls, Robert Wyndham (14 Eylül 2012). The Jumbies' Playing Ground: Old World Influences on Afro-Creole Masquerades in the Eastern Caribbean (İngilizce). Univ. Press of Mississippi. ISBN 978-1-4968-0118-0.
- ^ Mendy, Peter Michael Karibe; Richard A. Lobban Jr (2013). Historical dictionary of the Republic of Guinea-Bissau. Fourth. Lanham: Scarecrow Press. ISBN 978-0-8108-8027-6. OCLC 861559444.
- ^ James Stuart Olson (1996). The Peoples of Africa: An Ethnohistorical Dictionary. Greenwood. ss. 366-367. ISBN 978-0-313-27918-8.
İleri okumalar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Charry, Eric S. (2000). Mande Music: Traditional and Modern Music of the Maninka and Mandinka of Western Africa. Chicago: University of Chicago Press. ISBN 0-226-10161-4.
- Lucie Gallistel Colvin. Historical Dictionary of Senegal. Scarecrow Press/ Metuchen. NJ - Kondon (1981), pp. 216–217
- Pascal James Imperato. Historical Dictionary of Mali. Scarecrow Press/ Metuchen. NJ - Kondon (1986), pp. 190–191
- Robert J. Mundt. Historical Dictionary of the Ivory Coast (Côte d'Ivoire). Scarecrow Press/ Metuchen. NJ – Kondon (1987), pp. 98–99
- Robert W. Nicholls. "The Mocko Jumbie of the U.S. Virgin Islands; History and Antecedents". African Arts, Vol. 32, No. 3 (Autumn 1999), pp. 48–61, 94–96
- Matt Schaffer (editor). "Djinns, Stars and Warriors: Mandinka Legends from Pakao, Senegal" (African Sources for African History, 5), Brill Academic Publishers (2003). 978-90-04-13124-8ISBN 978-90-04-13124-8
- Schaffer Matt (2005). "Bound to Africa: The Mandinka Legacy in The New World". History in Africa. 32: 321-369. doi:10.1353/hia.2005.0021.
- Ethnologue Languages of the World – Thirteenth Edition (1996).
- Pauls, Elizabeth Prine (February 2007). "Malinke people". In: Editors of Encyclopaedia Britannica, (online) Encyclopaedia Britannica.
- Sékéné Mody Cissoko; Kaoussou Sambou (1974). Recueil des traditions orales des Mandingue de Gambie et de Casamance. Niamey: Centre régional de documentation pour la tradition orale.
