Mangifera indica
| Mangifera indica | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||||
 | |||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| İkili adlandırma | |||||||||||||||
| Mangifera indica | |||||||||||||||
Mangifera indica, yaygın olarak mango olarak bilinen, Anacardiaceae familyasının Mangifera cinsine bağlı çiçekli bitkilerin her dem yeşil bir türüdür.[1][2]30 m yüksekliğe ve genişliğe kadar büyüyebilen büyük bir meyve ağacıdır. Mangoların iki farklı genetik popülasyon tipi vardır: "Hint tipi" ve "Güneydoğu Asya tipi".[3]
Özellikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Mangifera indica, hem yeşil hem de olgun meyveleri için yetiştirilen büyük ve yeşil bir ağaçtır. Yaklaşık 500-1000 çeşidi, öncelikle Hindistan'da tanımlanmış, adlandırılmıştır. 3,7 metreden fazla bir gövde çevresi ile 15-30 metreye kadar büyüyebilir.[4][5] Yaprakları basit, parlak ve koyu yeşildir.[6] İlk ekiminden 2-4 yıl civarında meyve verir ve 50 yılı aşan verimli bir ömre sahip olabilir.[7]
Kış sonu ile ilkbahar başında açan sarı-beyaz kokulu çiçekleri, bulunduğu yere göre değişiklik gösterir. Erkek ve dişi çiçekler aynı ağaçta bulunur. İklim koşullarının çiçeklenme zamanı üzerinde önemli bir etkisi vardır. Hindistan'da çiçeklenme güneyde Aralık ayında, Bengal'de Ocak ayında, doğu Uttar Pradesh ve Bihar'da Şubat ayında ve kuzey Hindistan'da Şubat-Mart aylarında başlar. Dasheri çeşidi için çiçeklenme süresi 20-25 gündür ve çiçek açması Şubat ayında tamamlanır. Neelum çeşidi, Tamil Nadu, Kanyakumari'de yılda iki kez ürün verirken, aynı tür Kuzey Hindistan koşullarında yalnızca bir kez ürün verir.
Mango, ortada sert bir çekirdek ile dış kısmında yenilebilir dokusu olan yumurta biçimli bir meyvedir. Mangolar genellikle 8-12 santimetre uzunluğunda ve yeşilimsi sarı renktedir. Meyveler yuvarlak, oval, kalp veya böbrek şeklinde olabilir. Mango meyveleri olgunlaşmamışken yeşil renktedir. İç etli kısmı parlak turuncu renkli ve yumuşaktır, ortasında büyük ve pürüzsüz bir çekirdek bulunur. Mangolar nisan ve mayıs aylarında olgunlaşır. Çiğ mangolar turşu ve çutney yapımında kullanılır. Olgun mangolar dünya çapında popüler bir meyvedir. Kabuğu ve posası mangonun ağırlığının %85'ini oluşturur ve kalan %15'i çekirdek oluşturur.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "GBIF". 13 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2022.
- ^ "Mindat". 11 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2022.
- ^ Liang, Q.; Pan, H.; He, X.; Wang, S.; Hou, Y.; Xiao, H.; Xu, G.; Yi, R.; Lin, D.; Yang, Z. (2024). "Population structure and genetic diversity of mango (Mangifera indica L.) germplasm resources as revealed by single-nucleotide polymorphism markers". Frontiers in Plant Science. 15: 1328126. doi:10.3389/fpls.2024.1328126
. PMC 11251951 . PMID 39022611.
- ^ Flowers of India
- ^ "USDA Plant guide, Mangifera indica L" (PDF). USDA, NRCS. 2004. 26 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF).
- ^ United States Department of the Army (2009). The Complete Guide to Edible Wild Plants (İngilizce). New York: Skyhorse Publishing. ss. 66. ISBN 978-1-60239-692-0. OCLC 277203364.
- ^ Davison, Julian, (Ed.) (1995). Fruit of Indonesia. Cakarta: PT Mekar Unggul Sari. s. 47. ISBN 981-3018-11-9.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Mangifera indica ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
Vikitür'de Mangifera indica ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.
| Mangifera ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |