Manyetik Uyarım Tedavisi
Transkraniyal Manyetik Uyarım (TMU), psikiyatride ve nörolojik hastalıklarda kullanılan yeni bir tıbbi tedavi yöntemidir. Son 15 yılda kaydedilen teknolojik ilerlemeler beyinde hücresel elektrik akımını ölçmek ve değiştirmek konusunda bazı cihazların geliştirilmesini sağladı. Bu cihazlardan biri Transkraniyal Manyetik Uyarım (TMU) sistemidir.
TMU'da saçlı kafa derisinin üzerine elektro manyetik bir bobin (coil) yerleştirilir. Kapasitörler de tutulan enerji ile manyetik alan oluşturulur. Bu manyetik alan 100-200 mikro-saniyede artıp azalma özelliğindedir. Bölgesel uygulanır. Dünyayı saran manyetik alanın 40,000 katı yüksekliğindedir. MR görüntülemede uygulanan manyetik alanla aynı şiddettedir. MR'daki manyetik alan statiktir, TMU'da değişkendir.
Elektriksiz uyarımdır.
Bir tel bobinden akım geçirildiğinde bobine dikey manyetik alan oluşur. Karşı tarafta iletken ortam varsa o bölgede bir akım indüklenir. İndüklenen akım bobindeki akıma paralel fakat ters yöndedir. TMU uygulanmasında, dışarıdan elektrik akımı verilmeden güçlü ama kısa bir manyetik alan oluşturularak beyin aktivitesi değiştirilmekte ve tedavi etkisi oluşmaktadır.
Beyne etkisi
[değiştir | kaynağı değiştir]Beyinde hedeflenen alanda “nöronal depolarizasyon” dediğimiz değişim oluşur. Beyindeki hücrelerin elektriksel iletisine müdahale edilmiş olur. Beynin elektriksel ve kimyasal ileti ile çalıştığı düşünülürse beynin yeterli çalışmayan doğal süreçlerini harekete geçirici etkisi olduğu anlaşılır. Dışarıdan elektrik akımı vermeden, güçlü ama kısa bir manyetik alan oluşturarak tedavi etkisini oluşturur.
Elektrokonvülsif terapiden (EKT) farkı
[değiştir | kaynağı değiştir]EKT beyine doğrudan elektrik akımı verilerek uygulanır. Hastane ortamında ve genel anestezi altında yapılması gereklidir. TMU tedavisi ise ayaktan uygulanabilir, anestezi ya da analjezik gerektirmez. Çoğu kez hasta hafif baş ağrısı ve uyarım uygulanan yerde hafif bir rahatsızlık dışında herhangi bir olumsuz etki hissetmez.
Seansın süresi
[değiştir | kaynağı değiştir]Seansın süresi, hastanın bireysel ihtiyacına göre belirlenir. 5-30 dakika süre ile belirlenen sıklıkta, belirlenen frekans ve şiddette ritmik uygulama yapılır.
Yan etkisi
[değiştir | kaynağı değiştir]1985 yılından beri yapılan çalışmalarda hafif baş ağrısı dışında bir yan etkisine rastlanılmamıştır. Avrupa ve Kanada da resmen onaylanmış ve klinik uygulamaya girmiştir. (Tubitak Bilim Teknik, Eylül 2002)
Hastalıklardaki etkisi
[değiştir | kaynağı değiştir]Şu anda öncelikle önerilen tedavi alanları; Tedaviye Dirençli Depresyon, Şizofreni ve Obsesif Kompulsif Bozukluk ve Şizofreni ruhsal bozukluklarıdır. Gebelikte, emziren annelerde ve kalp hastalarında kullanılabilmesi, ilaç tedavisine bir üstünlüğü olarak dikkat çekmektedir. (Arch. Gec - Psychiatry. 1999; 56:300-311)
Nörolojide kullanımı
[değiştir | kaynağı değiştir]Konuşma Bozuklukları, Epilepsi, Parkinson, Bunam, Migren ve bazı felçlerde kullanılmaktadır.
Çocuklarda kullanımı
[değiştir | kaynağı değiştir]Otizm ve hiperaktivite'de kullanım ile ilgili bilimsel çalışmalar sürmektedir.
Uygulanışı
[değiştir | kaynağı değiştir]Beynin işlevsel olarak fonksiyonel MRI veya Kantitatif EEG ile görüntülenmesinden sonra uygun görülen alanın belirlenmesi ve o bölgeye uygulanması önerilir. Depresyonda genelde sol ön alın bölgesine bobin yerleştirilir. Ritmik uyarılar verilir. 10-30 dakikalık seanslar halinde 10 seanstan az olmamak üzere uygulanır. Saçların temiz olması dışında bir ön hazırlığa gerek yoktur.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Depresyona manyetik şok
- Clinical Trials 30 Eylül 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Columbia University TMS Facility
- Schitzophrenia treatment study info 10 Eylül 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Belci M, et al. (2004) Magnetic brain stimulation can improve clinical outcome in incomplete spinal cord injured patients. Spinal Cord. 42(7):417-9 PMID 15111994
- A. W. Snyder et al. (2003) Savant-like skills exposed in normal people by suppressing the left frontotemporal lobe 10 Aralık 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- New York Times article on rTMS 19 Aralık 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Transcranial magnetic stimulation in psychiatry
- CPA-APC Transcranial Magnetic Stimulation for the Treatment of Mood Disorder: A Possible Alternative to ECT
- JLR Martin and others, "Transcranial magnetic stimulation for treating depression (Cochrane Review)" 2 Eylül 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The Cochrane Library, 2005.
- BioMag Laboratory, Helsinki 5 Temmuz 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Discover Magazine on rTMS
- Repetitive transcranial magnetic stimulation activates specific regions in rat brain 23 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Open-rTMS Project for individuals 28 Ağustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Magstim - TMS Equipment
