Marc Bolan
| Marc Bolan | |
|---|---|
1973'te Bolan | |
| Genel bilgiler | |
| Doğum | Mark Feld 30 Eylül 1947 Homerton, Londra, İngiltere |
| Ölüm | 16 Eylül 1977 (29 yaşında) Barnes, Londra, İngiltere |
| Tarzlar | |
| Meslekler |
|
| Çalgılar |
|
| Etkin yıllar | 1957-1977 |
| Müzik şirketi | |
| İlişkili hareketler | |
| Eş | June Ellen Child (e. 1970; b. 1973) |
| Çocukları | 1 |
| İlişkiler | Teresa Whipman (1965-1968) Gloria Jones (1973-1977) |
Marc Bolan asıl adıyla Mark Feld (/ˈboʊlən/ BOH-lən, 30 Eylül 1947, Homerton - 16 Eylül 1977, Barnes), İngiliz müzisyen, şarkıcı, söz yazarı ve şair. Kurucusu olduğu rock grubu T. Rex ile birlikte Glam rock türünün öncülerindendir.[1] Bolan, glam rock, punk rock, post-punk, new wave, indie rock, britpop ve alternatif rock dahil olmak üzere birçok müzik türündeki sanatçılar üzerinde güçlü bir etki bıraktı. 2020 yılında T. Rex grubu ile birlikte Rock and Roll Hall of Fame'e dahil edildi.[2]
1960'ların sonlarına doğru, Steve Peregrin Took ile birlikte kurdukları psikedelik folk grubu Tyrannosaurus Rex ile Birleşik Krallık genelinde büyük bir ün kazandı. Bu grupla birlikte eleştirmenlerce beğenilen dört albüm çıkardı ve "Debora" adlı küçük bir hit elde etti. Grup daha sonra adını T. Rex olarak kısalttı. Bolan, kariyerine akustik bir şarkıcı-şarkı yazarı olarak başlamıştı; ancak T. Rex'in ilk single’ı olan ve Birleşik Krallık single listesinde iki numaraya kadar yükselen "Ride a White Swan"ın kaydından önce elektronik müziğe yöneldi.[3]
1970-1973 yılları arası Bolan ve T. Rex, Birleşik Krallık'ta The Beatles ile karşılaştırılabilecek düzeyde bir popülerliğe sahipti. Bu dönemde biri ardına gelen on bir tane ilk ona giren single çıkardılar ve bunlardan dördü bir numaraya yükseldi: "Hot Love", "Get It On", "Telegram Sam" ve "Metal Guru". Tüm şarkıları Bolan tarafından yazılan 1971 tarihli Electric Warrior albümü eleştirmenlerden büyük övgü aldı, Birleşik Krallık listelerinde bir numaraya ulaştı ve glam rock türünün mihenk taşlarından biri haline geldi. 1973'ten itibaren Bolan, rock müziği funk, soul, gospel, disko ve R&B gibi farklı türlerle harmanlamaya başladı. Bu dönemde glam rock sahnesinde Marc Bolan ile birlikte öne çıkan bir diğer isim ise David Bowie'ydi, Bowie’nin Mott the Hoople için yazdığı "All the Young Dudes" gibi şarkılar, Bolan’ın T. Rex’le başlattığı akımın etkisini daha da genişletti.
Bolan, 1977 yılında bir araba kazasında hayatını kaybetti. Batı Londra’daki Barnes’ta, hayatını kaybettiği yere onun anısına bir anıt taşı ve büstün yapıldı. Gitarist ve söz yazarı olarak müzikal etkisi son derece derindir; sonraki on yıllarda birçok sanatçıyı etkiledi. Bolan’ın Mart 1971’de BBC’nin müzik programı Top of the Pops'ta Birleşik Krallık listelerinde bir numaraya çıkan "Hot Love" şarkısını seslendirerek yaptığı sahne performansı, glam rock akımının başlangıcı olarak kabul edilir.[4]
Müzik eleştirmeni Ken Barnes, Bolan için “her şeyi başlatan adam” ifadesini kullandı. 1971 tarihli Electric Warrior albümü, AllMusic tarafından “Birleşik Krallık’ta glam rock çılgınlığını başlatan albüm” olarak tanımlandı.[5] Bolan'la onun en parlak döneminde çalışan yapımcı Tony Visconti ise şunları söyledi: “Marc Bolan’da gördüğüm şeyin yaylılarla ya da çok yüksek sanatsal standartlarla bir ilgisi yoktu; onda gördüğüm şey saf yetenekti. Bir deha gördüm. Marc’ta, onu tanıdığım ilk dakika, ilk saatten itibaren potansiyel bir rock yıldızı gördüm.”[6]
Ölümü
[değiştir | kaynağı değiştir]16 Eylül 1977 tarihinde Bolan, Gloria Jones’un kullandığı Mini 1275GT ile, Londra’nın Berkeley Square bölgesindeki Morton's Club Restaurant'tan evlerine dönüyorlardı. Her ikisi de alkol almıştı. Queens Ride, Barnes, Güneybatı Londra'da, Gipsy Lane yakınlarındaki küçük bir köprüyü geçtikten sonra, arabaları önce bir direğine çarptı ve ardından bir ağaca çarpıp durdu. Bolan olay yerinde hayatını kaybetti. Gloria Jones ise ağır şekilde yaralandı.[7]
Bolan'ın cenaze töreni 20 Eylül 1977 tarihinde Kuzey Londra’da bulunan Golders Green Krematoryumu'nda yapıldı. Bolan’ın külleri daha sonra bir gülün altına gömüldü. Cenazesine David Bowie, Rod Stewart, Tony Visconti, Steve Harley ve Boy George gibi birçok müzisyen katıldı. Bolan, mal varlığını korumak için özel bir fonu oluşturuldu. Jersey merkezli ayrı bir fonla ise oğlu belli bir gelir elde edebilmektedir. Ancak Bolan’ın servetinin büyük kısmı (yaklaşık 20-30 milyon sterlin) hâlâ güven fonu kapsamında tutulmaktadır.[8][9]
Aracın kaza yaptığı yere Bolan anısına bir anıt yapıldı. 2013 yılında bu anıt, BBC Four kanalında yayımlanan Pagans and Pilgrims: Britain's Holiest Places adlı belgeselde yer aldı. Marc Bolan Rock Shrine olarak bilinen bu anıt, T. Rex Action Group adlı oluşum tarafından sahiplenilmiş ve bakımı da yine bu grup tarafından yapılmaktadır.[10][11][12]
Diskografi
[değiştir | kaynağı değiştir]Solo albümleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- The Beginning of Doves (1974)
- You Scare Me to Death (1981)
- Dance in the Midnight (1983)
- Observations (1992)
Tyrannosaurus Rex
[değiştir | kaynağı değiştir]- My People Were Fair and Had Sky in Their Hair... But Now They're Content to Wear Stars on Their Brows (1968)
- Prophets, Seers & Sages: The Angels of the Ages (1968)
- Unicorn (1969)
- A Beard of Stars (1970)
T. Rex
[değiştir | kaynağı değiştir]- T. Rex (1970)
- Electric Warrior (1971)
- The Slider (1972)
- Tanx (1973)
- Zinc Alloy and the Hidden Riders of Tomorrow (1974)
- Bolan's Zip Gun (1975)
- Futuristic Dragon (1976)
- Dandy in the Underworld (1977)
John's Children
[değiştir | kaynağı değiştir]- The Legendary Orgasm Album (1982)
- Smashed Blocked! (1997)
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Peraino, Judith (31 Aralık 2006). Listening to the Sirens: Musical Technologies of Queer Identity from Homer to Hedwig. University of California Press. s. 229. ISBN 9780520215870 – Google Books vasıtasıyla.
- ^ "Class of 2020". Rock and Roll Hall of Fame. 16 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2020.
- ^ Hebblethwaite, Phil (3 Şubat 2019). ""Tony Visconti: 'What I saw in Marc Bolan was raw talent. I saw genius'". The Guardian. 3 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2019.
- ^ Brown, Mick. "Behind the glitter". The Daily Telegraph. 12 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Barnes, Ken (March 1978). "The Glitter Era: Teenage Rampage"
. Bomp!26 Ocak 2019 – Rock's Backpages vasıtasıyla.
- ^ Hebblethwaite, Phil (15 Eylül 2017). "40 years on: 6 things you possibly didn't know about Marc Bolan". BBC. 20 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2024.
- ^ Bignell, Paul (16 Eylül 2012). "Mystery of Marc Bolan's death solved". The Independent. Londra. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2013.
- ^ "Marc Bolan's Rock Shrine Site". Marc-Bolan.net. Erişim tarihi: 22 Eylül 2014.
- ^ Pryce, Mike (22 Eylül 2013). "The night I cut Marc Bolan from the wreckage of his car". Worcester News. Newsquest. Erişim tarihi: 20 Kasım 2013.
- ^ "T. Rex Guitarist Marc Bolan Dies in Car Accident". Rolling Stone. 3 Kasım 197715 Haziran 2019.
- ^ "Boy George Talks T Rex 1987 • Mister Mister Marc Bolan Radio 1" – Youtube vasıtasıyla.
- ^ "The truth about Marc Bolan's Herefordshire home". Gloucestershire Echo. Erişim tarihi: 30 Haziran 2022.
Bibliyografi
[değiştir | kaynağı değiştir]- Bolan, Marc. The Warlock Of Love, Lupus Publishing: 1969.
- Tremlett, George. The Marc Bolan Story, Futura: 1975, 9780860070689
- Sinclair, Paul. Electric Warrior: The Marc Bolan Story, Omnibus Press: 1982, 978-0711900547
- Du Noyer, Paul. Marc Bolan: Virgin Modern Icons, Virgin Books: 1997, 978-1852276836
- McLenehan, Cliff. Marc Bolan: A Chronology 1947-1977, Helter Skelter Publishing: 2002, 978-1900924429
- Paytress, Mark. Bolan: The Rise and Fall of a 20th Century Superstar, Omnibus Press: 2003, 978-1846091476
- Ewens, Carl. Born To Boogie: The Songwriting Of Marc Bolan, Aureus Publishing: 2007, 978-1899750399
- Roland, Paul. Cosmic Dancer: The Life & Music of Marc Bolan. Tomahawk Press. 2012, 978-0956683403
- Jones, Lesley-Ann. Ride a White Swan: The Lives and Death of Marc Bolan. Hodder 2013, 978-1444758795
- Bramley, John. Marc Bolan: Beautiful Dreamer. John Blake Publishing Ltd. 2017, 978-1786064486
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- IMDb'de Marc Bolan
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- 1947 doğumlular
- 1977'de ölenler
- İngiliz erkek şarkıcı-şarkı yazarları
- İngiliz erkek gitaristler
- İngiliz Yahudiler
- İngiliz LGBT müzisyenler
- İngiliz rock gitaristleri
- İngiliz rock şarkıcıları
- İngiliz şarkıcı-şarkı yazarları
- T. Rex (müzik grubu) üyeleri
- Glam rock müzisyenleri
- Art pop müzisyenleri
- Ivor Novello Ödülü sahipleri
- Rock and Roll Hall of Fame
- Yahudi rock müzisyenleri
- Yahudi şarkıcılar
- Londra doğumlu müzisyenler
- Polonya Yahudisi asıllı İngilizler
- Rusya Yahudisi asıllı İngilizler
- İskoç asıllı İngilizler
- Galler asıllı İngilizler
- Biseksüel şarkıcılar
- Londra'da kazalarda ölenler
- 20. yüzyılda İngiliz erkek şarkıcılar
- 20. yüzyılda İngiliz erkek müzisyenler