Marcantonio Raimondi
Marcantonio Raimondi ya da kısaca Marcantonio, (yaklaşık 1480 – yaklaşık 1534), İtalyan gravürcü. Sanatçı, meşhur tabloların kopyalarını üreten tarihteki ilk önemli grafiker olarak tanınmıştır ve reprodüksiyon tablo yapımının yaygınlaşmasında önemli bir rol oynamıştır. Ayrıca, başta İtalya olmak üzere tüm Avrupa'da kullanılan bir taşbaskı tekniğini de geliştirmiştir.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Gençliği
[değiştir | kaynağı değiştir]Marcantonio Raimondi, yaklaşık olarak 1480-1482 yılları arasında Bolonya (İtalya) yakınlarındaki Molinella'da dünyaya geldi. Eğitimini Bolonya'nın ünlü kuyumcusu ve ressamı Francia olarak da tanınan Francesco Raibolini'den aldı. Biyografi yazarı Vasari'nin dediğine göre Marcantonio, Francia'dan daha yetenekli olduğu için kısa zamanda modaya uygun bel tokaları tasarlamaya ve üretmeye başladı.
Marcantonio tarafından üretilen hiçbir tablo bilinmemektedir ve konuyla ilgili hiçbir belge tutulmamıştır. Tarihi bilinen ilk oyması, 1505 yılına ait Pyramus ve Thisbe'dir. Fakat, bu tarihten önce de bazı çalışmaları olduğu düşünülmektedir. 1505-1511 yılları arasında paganizm, mitoloji, dini sahneler gibi farklı konularda yaklaşık 80 parça yarattı. İlk çalışmalarındaki kompozisyonlarda Francia ve diğer kuzey İtalyalı sanatçıların izleri vardır. Marcantonio, özellikle Dürer'in eserlerinden çok etkilendi. Giulio Campagnola'nın da aralarında bulunduğu diğer grafikerler gibi Dürer'in manzaralarından öğeler alarak bunları modaya uydurdu. Ayrıca, ressamın tekniğini de kullandı. Dürer, 1506 yılında tıpkı Michelangelo gibi Bolonya'daydı. Marcantonio'nun onlarla tanışmış olma ihtimali vardır.
Reprodüksiyonları
[değiştir | kaynağı değiştir]
1506 yılından sonra, Dürer'in tahta baskı serisi Bakirenin Yaşamı'nın kopyalarını yapmaya başladı. Normalde oymacılar ucuz tahta baskılar yerine pahalı taşbaskıları kopyalamasına rağmen Marcantonio'nun bu yaptığı çok bilinen bir çalışma oldu. Sanatçının çok sayıda taşbaskı ve tahta baskısını kopyaladığı için bu işten büyük kâr etti.
Dürer'in bütün ünlü çalışmalarını kopyaladığı için bir süre sonra sanatçı, Marcantonio'yu Venedik Devleti'ne şikayet etti. Devlet, monogramlarını koruma hakkını Dürer'e verdi ama kompozisyonlarının kopyalanabileceğini açıkladı. Bu dava fikrî mülkiyet hakları tarihinde önemli bir dönüm noktasıdır.
Marcantonio'nun daha sonraki yılları Venedik'te geçirdiği sanılmaktadır ama konuyla ilgili bir bilgi yoktur.
Roma
[değiştir | kaynağı değiştir]
1510 civarında, sanatçı Roma'ya gitti ve orada Rafael'in çevresindeki sanatçılardan biri oldu. Rafael'in Lucretia ismini verdiği çalışmasının bir kopyasını yaptıktan sonra Rafael, Marcantonio ile kişisel olarak ilgilenmeye başladı ve onu eğitti.
Bir diğer önemli taşbaskı olan Paris'in Yargısı'nı 1515-1516 yıllarında yaptı. Bu eser daha sonra Édouard Manet'nin Kırda Öğle Yemeği isimli tablosunun kompozisyonuna esin kaynağı oldu.
Marcantonio ile Rafael'in ortak çalışmaları, Marcantonio'nun ününü artırmasına sebep oldu. Bu yıllarda Marcantonio'nun başında olduğu bir oymacılık okulu açıldı. Sanatçının öğrencileri arasında Marco Dente (Marco da Ravenna), Giovanni Jacopo Caraglio ve Agostino de Musi (Agostino Veneziano) da yer alıyordu.
Sonraki yılları
[değiştir | kaynağı değiştir]Marcantonio ve öğrencileri, Rafael'in ölümünden sonra da sanatçının çalışmalarını baz alan gravürler yaptılar. Pek çok kez, Marcantonio bitmiş tablo üzerinden çalışmak yerine taslaklar ve müsveddeler ile çalıştı. Böylece bir temanın farklı çeşitlerinin ortaya çıkmasına sebep oldu.
1524 civarında, Marcantonio, Papa VII. Clement'in emriyle, Pietro Aretino'nun soneleri üzerine Giulio Romano'nun yaptığı tasarımları I Modi için erotik gravürlere çevirdiği için tutuklandı. Kardinal Ippolito de' Medici ve Baccio Bandinelli'nin ara buluculuğu ile serbest bırakıldı ve Bandinelli'nin başladığı bir baskı kalıbı üzerinde çalışmaya devam etti.
1527'deki İspanya'nın Roma'ya müdahalesinin ardından İspanyollar, sanatçıyı büyük miktarda kefaret ödemeye zorladı. 1534'teki ölümüne kadar Marcantonio'nun nerede yaşadığı belirsizdir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- 1911encyclopedia.com'da Marcantonio 6 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Bryan, Michael. Dictionary of Painters and Engravers, Biographical and Critical. George Bell and Sons, Londra. 1889. Sayfa 341
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]Hayatıyla ilgili bilgi için
[değiştir | kaynağı değiştir]
Çalışmalarıyla ilgi bilgi için
[değiştir | kaynağı değiştir]- Yeni Zelanda Te Papa Tongarewa Müzesi'ndeki çalışmaları 2 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Cybermuse'de sanatçı
