Martha Annie Whiteley
Martha Annie Whiteley | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 11 Kasım 1866 Chelsea, Londra, İngiltere |
| Ölüm | 24 Mayıs 1956 (89 yaşında) Londra, İngiltere |
| Ödüller | D.Sc. University of London and OBE, 1920 |
| Kariyeri | |
| Dalı | Kimya |
| Çalıştığı kurumlar | Imperial College London |
| Doktora danışmanı | William A. Tilden |
| Doktora öğrencileri | Edith Hilda Usherwood |
Martha Annie Whiteley, OBE (11 Kasım 1866 - 24 Mayıs 1956)[1] İngiliz bir kimyager ve matematikçiydi. Kadınların Kimya Derneği'ne girmesini savunmada etkili oldu ve kimya alanında kadın eşitliğini ilerletmeye olan bağlılığıyla tanındı.[2] Royal Society of Chemistry'nin "175 Faces of Chemistry" listesinden bir kişi olarak tanımlanmaktadır.[3]
Biyografi
[değiştir | kaynağı değiştir]11 Kasım 1866'da Chelsea, Londra, İngiltere'de doğdu. Babası William Sedgewick Whiteley ve annesi ise Hannah Bargh'tır.[2][4] Annesi 1870'lerde öldü, ardından babası 1880'de Mary Bargh Turner Clark ile yeniden evlendi.[4]
Eğitim
[değiştir | kaynağı değiştir]Whiteley, eğitimine Londra'daki bir Girls Public Day School Trust okulu olan Kensington Lisesi'nde başladı.[2] Girls' Public Day School Trust, kızlar için uygun fiyatlı gündüz okul eğitimi sağlayan bir eğitim kurumudur. 1890'da Londra Üniversitesi'nde kimya alanında B.Sc. derecesiyle mezun olduğu Royal Holloway College for Women'da (Londra) ilk 28 öğrenciden [5] biri olarak eğitimine devam etti.[2][6] Oxford Üniversitesi'nden matematiksel moderasyonlar alanında lisans derecesini almak ve geçmek için Royal Holloway Kadınlar Koleji'nde kaldı.[2]
1891 ve 1900 yılları arasında, Whiteley Wimbledon Lisesi'nde bilim öğretmenliği yaptı ve sonraki 2 yıl boyunca Camberwall'daki St. Gabriel's Eğitim Koleji'nde öğretim üyeliği yaptı. 1898-1902 yılları arasında ise Royal College of Science'da barbitürat (sakinleştirici ve uyku getiren yatıştırıcı madde) bileşiklerinin organik kimyası üzerine araştırmalar gerçekleştirdi.[6][7]
Whiteley'in Profesör Sir William Tilden ile birlikte yaptığı araştırma, 1902'de Royal College of Science'dan (daha sonra Imperial College'ın bir parçası) doktora derecesi (D.Sc.) almasına yardımcı oldu.[8] Yaptığı doktora tezi, amidlerin ve oksimlerin hazırlanması ve özellikleri hakkındaydı. Aynı zamanda, kadın öğretmenler için bir kolej olan Camberwell'deki St Gabriel's Training College'da yarı zamanlı olarak öğretim üyesi olarak çalıştı.
Üniversite kariyeri
[değiştir | kaynağı değiştir]1902'de doktorasını tamamladıktan sonra, Whiteley, Tilden tarafından Fen Fakültesi kadrosuna katılması için davet edildi. Ardından kolej 1907'de yeni kurulan Imperial College ile birleştiğinde sadece iki kadın profesyonel personelden biriydi. Martha Annie Imperial College'da eleştirmen olan ilk kadındı.[9]
1912'de Whiteley, rektör Sir Alfred Keogh'un tavsiyesi üzerine Imperial College Women's Association'ı kurdu. Bu dernek, kolejdeki kadınların kimya alanında eşit muamele görmesi için mücadele etmesine yardımcı oldu.[2]
Whiteley, 1934'te Imperial College'dan emekli oldu,[2] fakat Thorpe's Dictionary of Applied Chemistry'nin ortak yazarı Jocelyn Field Thorpe ile birlikte sözlüğün düzenlenmesi çalışmalarına katkıda bulunmaya devam etti.[6] Jocelyn Field Thorpe 1939'da öldükten sonra Whiteley, Thorpe's Dictionary of Applied Chemistry'nin dördüncü baskısının on iki cildinin baş editörü oldu. Çalışmaya olan katkılarını 1954 senesinde 88 yaşında tamamladı.[6]
Whiteley'in hayatı ve eserleri, 2011 yılında Kimyada Avrupalı Kadınlar yayınında ayrıntılı bir bölüm ile anlatıma sunuldu.[6]
Savaş zamanı
[değiştir | kaynağı değiştir]Birinci Dünya Savaşı (1914-1918) sırasında, Imperial College'daki kimya laboratuvarları, savaş alanlarından ve bombalanan alanlardan toplanan örnekleri analiz etmek için kullanıldı.[2] Kendisi ve meslektaşları, göz yaşartıcıları ve tahriş edicileri analiz etmeye odaklandı.[2] Whiteley, Frances Micklethwait ve diğer 6 kadın bilim insanı ile Imperial College'da hardal gazı ve patlayıcıları test eden deneysel bir siper alanında çalıştı.[10] İş tehlikeliydi ve Hardal gazını kendi üzerinde test ederken kolunu yaraladı.[10] Ayrıca daha önce Almanya'dan ithal edilmiş (beta)-Eucaine, Phenacetin ve Procaine'de dahil olmak üzere ilaçların sentezlerini geliştirmek için çalıştı.[11]
1920'de, Whiteley savaşta göstermiş olduğu bilimsel katkılardan dolayı İngiliz İmparatorluğu Nişanı onurunu almaya hak kazandı.[2]
Kansas Üniversitesi'nden Mary RS Creese'in daha önce yayınlanan bir biyografisi, 1997'de Amerikan Kimya Derneği'nin Kimya Tarihi Bülteni'nde [11] yayınlandı ve Whiteley'nin ölümünden 40 yıl önce yazılan bu makale ölüm tarihinden bir sonraki yıl yayınlandığında bir ölüm ilanı gibi görünen şeylere atıfta bulundu.[12]
Bilimde kadınlara katkı
[değiştir | kaynağı değiştir]Whiteley, kimya alanında kadın eşitliğine yönelik çalışmalara yaptığı katkılarla tanınıyordu. 1912'de Imperial College Women's Association'ı kurmadan önce Whiteley, tüm akademik bölümlerdeki kadın personel ve öğrenciler için vestiyer tesisi ?güncellemeleri için savaştı.[6]
Ayrıca, 1904'te, diğer 19 kadınla birlikte, kadınların Londra'daki Kimya Derneği Kardeşliğine kabul edilmesini savundu.[2] İlk başta kadınlar çabalarında başarısız olmuş olsalar da, 1908'de şimdiki üyeler, kadınları Kimya Derneği'ne kabul etme lehinde oy kullandılar. Bununla birlikte, kadınlar, 1919 tarihli Cinsiyeti Reddetme (Kaldırma) Yasası'nın kabul edilmesinden sonra 1920'ye kadar bursiyerliğe tam olarak kabul edilmediler.[2] Topluluğa katıldıktan sonra Whiteley, başka bir kadın olan Ida Smedley Maclean ile Kimya Derneği'nin Kadınlar Yemek Kulübü'nü kurmak için ile çalıştı.[6]
Whiteley, Kimya Derneği Konseyi'nin seçilen ilk kadın üyesi oldu.[2][6]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Dr. Martha Whiteley". The Times. London, England. 26 Mayıs 1956. s. 10. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2014 – The Times Digital Archive vasıtasıyla.
- ^ a b c d e f g h i j k l m Nicholson (2012). "Martha Whiteley of Imperial College, London: A Pioneering woman Chemist". Journal of Chemical Education. 89 (5): 598-601. doi:10.1021/ed2005455.
- ^ "Dr Martha Annie Whiteley". 175 Faces of Chemistry. Royal Society of Chemistry. 20 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b Women At Imperial College; Past, Present And Future. World Scientific. 2017. ss. 69-76. ISBN 9781786342645. Erişim tarihi: 9 Şubat 2017.
- ^ The history of Royal Holloway College, 1886–1986. Constable. 1987. OCLC 1149420089.
- ^ a b c d e f g h European women in chemistry. Weinheim: Wiley-VCH. 2011. ISBN 978-3-527-32956-4.
- ^ Chemistry Was Their Life. s. 122.
- ^ "University intelligence". The Times (İngilizce). Londra. 25 Temmuz 1902.
- ^ The History of Imperial College London, 1907–2007: Higher Education and Research in Science, Technology and Medicine. First. Imperial College Press. 2007. s. 856. ISBN 978-1860947094.
- ^ a b Patricia (2018). A lab of one's own: Science and suffrage in World War One. Oxford University Press. ss. Chapter 11 – P Fara (author) correspondence vasıtasıyla.
- ^ a b Mary RS Creese (1997). "Martha Annie Whiteley (1866–1956): Chemist and Editor" (PDF). Bulletin for the History of Chemistry. 8: 42-45. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF)15 Ekim 2022.
- ^ AA Eldridge (1957). "Martha Annie Whiteley. 1866–1956". Proceedings of the Chemical Society (June): 182-183. doi:10.1039/PS9570000157.
Kaynak hatası: <references> grubunda "" içinde tanımlanan "RSC175" adlı <ref> etiketinin içeriği yok. (Bkz: Kaynak gösterme)
Kaynak hatası: <references> grubunda "" içinde tanımlanan "Apotheker2011" adlı <ref> etiketinin içeriği yok. (Bkz: Kaynak gösterme)
Kaynak hatası: <references> grubunda "" içinde tanımlanan "Creese1997" adlı <ref> etiketinin içeriği yok. (Bkz: Kaynak gösterme)
Kaynak hatası: <references> grubunda "" içinde tanımlanan "Eldridge1957" adlı <ref> etiketinin içeriği yok. (Bkz: Kaynak gösterme)
Kaynak hatası: <references> grubunda "" içinde tanımlanan "Nicholson2012" adlı <ref> etiketinin içeriği yok. (Bkz: Kaynak gösterme)
