Marthe Cohn

Marthe Hoffnung Cohn (13 Nisan 1920 - 20 Mayıs 2025), Fransız hemşire, ajan, direnişçi, Holokost maduru ve yazar. 2002 yılında yazdığı Behind Enemy Lines adlı kitabında II. Dünya Savaşının sonlarına doğru gösterdiği faaliyetleri anlatır.

Hayatı

Gençliği

Marthe Hofnung 13 Nisan 1920 tarihinde Metz kentinde dünyaya geldi. Babası Fischel Hoffnung, annesi ise Regine idi. Ortodoks Yahudi bir ailenin sekiz çocuğundan beşincisiydi. Metz 1871-1918 döneminde Alman egemenliğinde olmuş, I. Dünya Savaşının ardından Fransa denetimine geçmişti. Ebeveynleri sadece Almanca konuşan Marthe, bölgede yükselen antisemitizmi küçük yaşta gözlemlemiştir.

Savaş dönemi

II. Dünya Savaşının başlarında Cohn'un ailesi sınırdan uzaklaşarak iç bölgedeki Poitiers kentine göçtü. Fransa'nın Fransa Muharebesinde Nazi Almanyasına mağlup olmasının ardından Poiters Nazi işgaline uğrayan bölgeyle Vichy Fransası arasında ikiye bölünmüştür. Poitiers'de kalan Marthe bu dönemde hemşirelik eğitimi almıştır. 1942 yazında Marthe ailesine sahte belgeler düzenleyerek Nazi işgali altında olmayan Vichy Fransasına kaçmalarını sağlamıştır. Marthe'nin nişanlısı Jacques Delaunay ise Naziler tarafından Ekim 1943'te Fransız Direnişine üye olma suçundan tutuklandı. Aynı yıl Kasım ayında Marsilya'daki hemşirelik okulundan mezun olan Marthe kız kardeşiyle beraber Paris'e geçerek orada yaşamaya devam eder. Kasım 1944'te Paris'in kurtuluşunun ardından nişanlısının idam edildiğini öğrenince Fransız istihbaratına katılmaya karar verir. İsviçre'nin Schaffhausen kenti üzerinden gizlice Almanya'ya girer. Almanca anadili olduğu için halkın arasına kolayca karışır ve nişanlısını arayan bir hemşire kimliğine bürünür. Fransız istihbaratına İsviçre sınırı üzerinden bilgi aktarmak için Almanya sınırından sayısız kereler girip çıkar. İlettiği en önemli istihbarat arasında Freiburg bölgesinde Siegfried Hattının boşaltıldığı ve Wehrmacht kılıç artıklarının Kara Orman bölgesinde pusu kurduğu bilgileri bulunur.

Savaş sonrası dönem

Savaşın ardından Fransa'ya dönerek hemşireliğe devam eder. İsviçre'nin Cenevre kentinde aldığı kurs sırasında tanıştığı Amerikalı tıp öğrencisi ve anestezi uzmanı L. Cohn ile evlenir. Bir dönem ABD'de yaşar, çiftin iki çocuğu olur. Eşine ajanlık kariyerini evlendikten sonra anlatan Marthe 1945 yılında Croix de Guerre madalyasıyla onurlandırılır. 2004 yılında Légion d'honneur nişanına layık görülen Marthe 2002 yılında başından geçenleri kaleme alır. 2025 yılında 105 yaşında Palos Verdes Kaliforniya'da hayata veda eder.

Nişan ve madalyaları

• Croix de Guerre, Fransa, 1945
• Médaille militaire, Fransa, 1999
• Légion d'honneur, Fransa, 2002
• Woman of Valor, Simon Wiesenthal Center
• Medaille de Reconnaissance de la Nation, Fransa, 2006
• Verdienstorden der Bundesrepublik Deutschland, Federal Almanya Cumhuriyeti

Yazdığı eser

• Behind Enemy Lines: The True Story of a French Jewish Spy in Nazi Germany, Harmony Books, 2002 ISBN 978-0-609-61054-1