Elektronvolt - Vikipedi
İçeriğe atla
Ana menü
Gezinti
  • Anasayfa
  • Hakkımızda
  • İçindekiler
  • Rastgele madde
  • Seçkin içerik
  • Yakınımdakiler
Katılım
  • Deneme tahtası
  • Köy çeşmesi
  • Son değişiklikler
  • Dosya yükle
  • Topluluk portalı
  • Wikimedia dükkânı
  • Yardım
  • Özel sayfalar
Vikipedi Özgür Ansiklopedi
Ara
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç

İçindekiler

  • Giriş
  • 1 Kütle
  • 2 Momentum
  • 3 Uzaklık
  • 4 Sıcaklık
  • 5 Özellikleri
  • 6 Enerji Karşılaştırmaları

Elektronvolt

  • Afrikaans
  • Aragonés
  • العربية
  • Asturianu
  • Azərbaycanca
  • تۆرکجه
  • Boarisch
  • Беларуская
  • Беларуская (тарашкевіца)
  • Български
  • বাংলা
  • བོད་ཡིག
  • Brezhoneg
  • Bosanski
  • Català
  • Čeština
  • Чӑвашла
  • Dansk
  • Deutsch
  • Ελληνικά
  • English
  • Esperanto
  • Español
  • Eesti
  • Euskara
  • فارسی
  • Suomi
  • Français
  • Nordfriisk
  • Gaeilge
  • Galego
  • ગુજરાતી
  • עברית
  • हिन्दी
  • Hrvatski
  • Magyar
  • Հայերեն
  • Bahasa Indonesia
  • Íslenska
  • İtaliano
  • 日本語
  • ქართული
  • Қазақша
  • 한국어
  • Latina
  • Limburgs
  • Ligure
  • Lietuvių
  • Latviešu
  • Македонски
  • मराठी
  • Bahasa Melayu
  • Plattdüütsch
  • Nederlands
  • Norsk nynorsk
  • Norsk bokmål
  • Occitan
  • Polski
  • Piemontèis
  • پنجابی
  • Português
  • Română
  • Русский
  • Sicilianu
  • Srpskohrvatski / српскохрватски
  • Simple English
  • Slovenčina
  • Slovenščina
  • Shqip
  • Српски / srpski
  • Svenska
  • தமிழ்
  • ไทย
  • Українська
  • اردو
  • Oʻzbekcha / ўзбекча
  • Tiếng Việt
  • 吴语
  • 中文
  • 粵語
Bağlantıları değiştir
  • Madde
  • Tartışma
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Araçlar
Eylemler
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Genel
  • Sayfaya bağlantılar
  • İlgili değişiklikler
  • Kalıcı bağlantı
  • Sayfa bilgisi
  • Bu sayfayı kaynak göster
  • Kısaltılmış URL'yi al
  • Karekodu indir
Yazdır/dışa aktar
  • Bir kitap oluştur
  • PDF olarak indir
  • Basılmaya uygun görünüm
Diğer projelerde
  • Vikiveri ögesi
Görünüm
Vikipedi, özgür ansiklopedi
(MeV sayfasından yönlendirildi)
Bu madde hiçbir kaynak içermemektedir. Lütfen güvenilir kaynaklar ekleyerek madde içeriğinin geliştirilmesine yardımcı olun. Kaynaksız içerik itiraz konusu olabilir ve kaldırılabilir.
Kaynak ara: "Elektronvolt" – haber · gazete · kitap · akademik · JSTOR
(Ocak 2019) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin)

Elektronvolt (eV) değeri yaklaşık 1.6 x 10−19 J olan enerjiye verilen addır. Tanım olarak bir elektronun, boşlukta, bir voltluk elektrostatik potansiyel farkı katederek kazandığı kinetik enerji miktarıdır. Diğer bir deyişle, 1 volt çarpı elektronun yüküne eşittir. 1 volt (1joule/coulomb J/C) temel yük (e veya 1.602 176 565(35) x 10−19 C) ile çarpıldığında buna eşit olmaktadır.

Elektronvoltun tasarlanma amacı elektrostatik parçacık hızlandırıcılarda bir ölçüm birimi olarak kullanılmasıdır. Hızlandırılan parçacık q yüküne sahiptir ve enerjisi E=qV olarak bulunur.

Elektronvolt SI birimi olmamasına rağmen genelde SI birim sistemi önekleriyle (milli-, kilo-, mega-, giga-, tera-, peta-, exa-) kullanılır. (meV, keV, GeV, TeV, PeV gibi)

Ölçüm Birim Birimin SI Değeri
Enerji eV 1,602176565(35)×10-19 J
Kütle eV/c2 1,782662×10-36 kg
Momentum eV/c 5,344286×10-28 kg⋅m/s
Sıcaklık eV/kB 11604,505(20) K
Zaman ħ/eV 6,582119×10-16 s
Uzaklık ħc/eV 1,97327×10-7 m

Kütle

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kütle - enerji eşitliğine göre elektronvolt ayrıca bir kütle birimidir. Fizikte genel parçacıkların kütlesi ve enerjisi sıklıkla birbirinin yerine kullanılır. Örneğin E=mc² Kütle eşitliğinde 1eV = 1,783x10^-36 kg 'dır. Örneğin kütleleri 0,511MeV/c² olan bir elektron ve pozitron 1,022MeV enerjiyi yok edebilmektedirler. Proton 0,938GeV/c² kütleye sahiptir. Genel olarak bütün hadronların kütleleri 1GeV/c² civarındadır. Bu nedenle GeV parçacık fiziğinde kütle birimidir.

Momentum

[değiştir | kaynağı değiştir]

Yüksek enerji fiziğinde elektronvolt momentum birimi olarak kullanılmaktadır.

1 voltluk potansiyel fark elektronun bu enerjiyi kazanmasına yol açmaktadır. Bu da bize eV 'u momentum birimi olarak kullanabilmemiz için gerekli izni vermektedir.

Momentum boyutlarında birim LT¯1M. Enerji boyutlarında birim L²T¯²M. Bu enerji birimlerini temel bir sabit ile böldüğümüzde (sabit LT¯1 birim hızına sahiptir) enerji birimlerini momentum olarak kullanabilmemiz için gerekli dönüşümün anlaşılmasını kolaylaştırır. Temel ışık hızı birimi "c" ile gösterilir. Enerjinin (eV) ışık hızına bölünmesi ise bize momentumu verir.

p = 1 GeV / c = ( 1 × 10 9 ) ⋅ ( 1.60217646 × 10 − 19 C ) ⋅ V ( 2.99792458 × 10 8 m / s ) = 5.344286 × 10 − 19 kg ⋅ m / s . {\displaystyle p=1\;{\text{GeV}}/c={\frac {(1\times 10^{9})\cdot (1.60217646\times 10^{-19}\;{\text{C}})\cdot {\text{V}}}{(2.99792458\times 10^{8}\;{\text{m}}/{\text{s}})}}=5.344286\times 10^{-19}\;{\text{kg}}{\cdot }{\text{m}}/{\text{s}}.} {\displaystyle p=1\;{\text{GeV}}/c={\frac {(1\times 10^{9})\cdot (1.60217646\times 10^{-19}\;{\text{C}})\cdot {\text{V}}}{(2.99792458\times 10^{8}\;{\text{m}}/{\text{s}})}}=5.344286\times 10^{-19}\;{\text{kg}}{\cdot }{\text{m}}/{\text{s}}.}

Uzaklık

[değiştir | kaynağı değiştir]

Parçacık fiziğinde doğal birimler sisteminde ışık hızının c kabul edildiği ve planck sabitinin indirgendiği " ħ " boyutsuz ve birimsel eşitlik kapsamında genel olarak: c= ħ=1 kullanılır.

Bu birimlerde mesafeler ve süreler ters enerji birimleriyle ifade edilir. Örneğin partikül saçma uzunlukları genellikle ters parçacık kütlelerinin birimlerinde ifade edilmiştir.

ℏ = h 2 π = 1.054   571   726 ( 47 ) × 10 − 34   J s = 6.582   119   28 ( 15 ) × 10 − 16   eV s . {\displaystyle \hbar ={{h} \over {2\pi }}=1.054\ 571\ 726(47)\times 10^{-34}\ {\mbox{J s}}=6.582\ 119\ 28(15)\times 10^{-16}\ {\mbox{eV s}}.} {\displaystyle \hbar ={{h} \over {2\pi }}=1.054\ 571\ 726(47)\times 10^{-34}\ {\mbox{J s}}=6.582\ 119\ 28(15)\times 10^{-16}\ {\mbox{eV s}}.}

Yukarıdaki eşitlik ayrıca kararsız bir parçacığın ortalama ömrünü τ olarak verir (saniye cinsinden) ve bozunumunu genişlik açısından Γ (eV cinsinden) bize Γ = ħ/τ.

Sıcaklık

[değiştir | kaynağı değiştir]

Bazı alanlarda (plazma fiziği gibi) sıcaklık birimi olarak elektron volt kullanmak çok uygundur.

Sıcaklığı kelvine çevrilmesi kB olarak ifade edilir.

Boltzmann sabiti:

1 k B = 1.602 176 53 ( 14 ) × 10 − 19  J/eV 1.380 6505 ( 24 ) × 10 − 23  J/K = 11 604.505 ( 20 )  K/eV . {\displaystyle {1 \over k_{\text{B}}}={1.602\,176\,53(14)\times 10^{-19}{\text{ J/eV}} \over 1.380\,6505(24)\times 10^{-23}{\text{ J/K}}}=11\,604.505(20){\text{ K/eV}}.} {\displaystyle {1 \over k_{\text{B}}}={1.602\,176\,53(14)\times 10^{-19}{\text{ J/eV}} \over 1.380\,6505(24)\times 10^{-23}{\text{ J/K}}}=11\,604.505(20){\text{ K/eV}}.}

Örneğin tipik bir manyetik hapsetme füzyon plasma 15 keV veya 170megakelvin sıcaklığa sahiptir. Bir yaklaşma değeri olarak: kBT 20Co sıcaklıkta, yaklaşık 0,025eV (yaklaşık 290K/11604K/eV) sahiplerdir.

Özellikleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Enerjisi "E" frekansı "v" dalgaboyu " λ " olan bir foton için

E = h ν = h c λ = ( 4.13566733 × 10 − 15 eV s ) ( 299 792 458 m/s ) λ {\displaystyle E=h\nu ={\frac {hc}{\lambda }}={\frac {(4.13566733\times 10^{-15}\,{\mbox{eV}}\,{\mbox{s}})(299\,792\,458\,{\mbox{m/s}})}{\lambda }}} {\displaystyle E=h\nu ={\frac {hc}{\lambda }}={\frac {(4.13566733\times 10^{-15}\,{\mbox{eV}}\,{\mbox{s}})(299\,792\,458\,{\mbox{m/s}})}{\lambda }}}

kullanılabilir. Burada h Planck sabiti c ışık hızıdır. Bu denklemi

E (eV) = 1239.84187 eV nm λ   (nm) . {\displaystyle E{\mbox{(eV)}}={\frac {1239.84187\,{\mbox{eV}}\,{\mbox{nm}}}{\lambda \ {\mbox{(nm)}}}}.} {\displaystyle E{\mbox{(eV)}}={\frac {1239.84187\,{\mbox{eV}}\,{\mbox{nm}}}{\lambda \ {\mbox{(nm)}}}}.}

indirgeyebiliriz.

Fotonların görünür spektrumdaki enerjileri

Enerji Karşılaştırmaları

[değiştir | kaynağı değiştir]

• 5.25×1032 eV: 20 kilotonluk bir nükleer füzyon da açığa çıkan enerji miktarı

• 624EeV: (6,24x1020) 100-watt'lık bir ampulün saniyede harcadığı enerji miktarı

• 300EeV: Tanrı Parçacığının enerjisi

• 1PeV: Antarktika'daki IceCube nötrino teleskobundan iki farklı nötrinodan ölçülen enerji değeri

• 14TeV: büyük hadron çarpıştırıcısının dizayn edilmiş proton çarpıştırma enerjisi.

• 1TeV: uçan bir sivri sineğin kinetik enerjisi

• 125,3 ± 0,6 GeV: Higgs Bozon'unun yaydığı enerji miktarı. LHC'de iki farklı sensör tarafından 5sigma kesinlikle test edilmiştir.

• 210 MeV: Pu-239 atomunun fisyonundan açığa çıkan ortalama enerji miktarıdır.

• 200MeV: U-235 atomunun fisyonundan açığa çıkan ortalama enerji miktarıdır.

• 17,6 MeV: Döteryum ve Trityumun He-4 'ün füzyonu oluşumu esnasında açığa çıkan enerji miktarıdır. Bu enerji kilogram başına 0,41PJ 'dir.

• 1 MeV: Bir elektronun hareketsizken sahip olduğu enerjinin 2 katıdır.

• 13,6 eV: Hidrojen atomunu iyonize edebilmek için gerekli olan enerji miktarıdır.

• 1,6 eV 'den 3,4 eV 'ye: Görünür ışığın foton enerjisidir.

• 25meV: Oda sıcaklığındaki termal enerjinin miktarıdır (kBT). Bir hava molekülü ortalama 38 meV: kinetik enerjiye sahiptir.

• 230 µeV: Kozmik arka plan mikrodalga ışımasının termal enerjisidir (kBT)

  • g
  • t
  • d
Enerji birimleri
  • joule
  • erg
  • elektronvolt
  • kilowatt saat
  • kalori
  • BTU
  • megaton
  • foe
  • g
  • t
  • d
Uluslararası Birimler Sistemi
Temel birimler
  • amper
  • kandela
  • kelvin
  • kilogram
  • metre
  • mol
  • saniye
SI temel birim
Türetilen birimler
  • bekerel
  • coulomb
  • celsius
  • farad
  • gray
  • henry
  • hertz
  • joule
  • katal
  • lumen
  • lux
  • newton
  • ohm
  • pascal
  • radyan
  • siemens
  • sievert
  • steradyan
  • tesla
  • volt
  • watt
  • weber
SI ile kullanımı
kabul edilmiş birimler
  • astronomik birim
  • dalton
  • gün
  • desibel
  • derece açı
  • elektronvolt
  • hektar
  • saat
  • litre
  • dakika
  • açısal saniye
  • neper
  • açısal dakika
  • ton
  • atomik birimler
  • doğal birimler
Ayrıca bakınız
  • Birimlerin birbirine dönüşümü
  • Metrik sistem tarihi
  • Metrik önekler
  • SI temel birimlerin önerilen yeniden tanımlanması
  • Ölçü sistemi
  • Etalon
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Elektronvolt&oldid=33985586" sayfasından alınmıştır
Kategoriler:
  • Enerji birimleri
  • Parçacık fiziği
  • Kimyasal birimler
Gizli kategori:
  • Kaynakları olmayan maddeler Ocak 2019
  • Sayfa en son 18.10, 10 Ekim 2024 tarihinde değiştirildi.
  • Metin Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş Lisansı altındadır ve ek koşullar uygulanabilir. Bu siteyi kullanarak Kullanım Şartlarını ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursunuz.
    Vikipedi® (ve Wikipedia®) kâr amacı gütmeyen kuruluş olan Wikimedia Foundation, Inc. tescilli markasıdır.
  • Gizlilik politikası
  • Vikipedi hakkında
  • Sorumluluk reddi
  • Davranış Kuralları
  • Geliştiriciler
  • İstatistikler
  • Çerez politikası
  • Mobil görünüm
  • Wikimedia Foundation
  • Powered by MediaWiki
Elektronvolt
Konu ekle