Rüştü Uzel

Mehmet Rüştü Uzel (15 Ocak 1891,^[1] Bursa - 20 Ocak 1965), Türk bürokrat ve eğitimcidir.

Mehmet Rüştü Uzel, 15 Ocak 1891 tarihinde Bursa'da dünyaya geldi.^[1] Babası merkez tahsil memurluğu görevini yapan ve Güllü Berber lakabıyla da anılan Hafız Süleyman Efendi'dir.^[1] İlk öğretimini Reyhan Paşa İlk Okulunda, orta öğretimini Bursa Mülki İdaresinde yaptı. Fransa Clermont Ferrand Üniversitesi'nden 1913 yılında mezun oldu. Öğretmenlik mesleğine Kastamonu Lisesi'nde Fizik-Kimya öğretmeni olarak 1914 yılında başladı. İstanbul Yüksek Öğretmen Okulu'nda ve Galatasaray Lisesi'nde kimya öğretmenliği yaptı. İstanbul Kız Öğretmen Okulu müdürlüğünde bulundu.

Sanat okulları İdaresinin, vilayetlerinde, Milli Eğitim Bakanlığının devredilmesi üzerine 1927 yılında Yüksek ve Mesleki Öğretim Genel Müdürlüğüne atandı. 1930-1933 yılları arasında talim ve terbiye kurulu üyeliğinde bulundu. Mesleki ve Teknik Öğretim Dairesi kurulunca bu dairenin Genel Müdürlüğüne getirildi ve 1941 yılına kadar bu görevde çalıştı. 1941 yılında Mesleki ve Teknik Öğretim Müsteşarı oldu. Bu görevden 1950 yılında emekli oldu.

İtalya'da orta derecede Genel ve Mesleki Öğretim dalı rapor niteliğini taşıyan bir kitabı da bulunan Mehmet Rüştü Uzel 20 Ocak 1965 yılında öldü. Mehmet Ali Birand'ın eniştesidir.^[2]

Türkiye'de Meslekî ve Teknik öğretimin, gerçek kurucusu Rüştü Uzel (1891-1965) Fransa'da Klerman-Ferrand Üniversitesinde genel kimya, sınaî kimya, ziraî kimya öğrenimi görmüştür. 1913'te yurda döndükten sonra çeşitli okullarda öğretmenlik ve yöneticilik yapmıştır. Sırasıyla Yükseköğretim Müdürlüğü, Meslekî ve Teknik Öğretim Genel Müdürlüğü ve Meslekî ve Teknik Öğretim Müsteşarlığı görevlerinde bulunmuştur. Gaziantep şehir merkezinde ismini taşıyan bir meslek lisesi bulunmaktadır.

Hakkında yazılanlar

M. Rüştü Uzel Hakkında T.C. Milli Eğitim Bakanlığı Yayımlar Dairesi Başkanlığınca çıkarılan Eğitim adlı derginin 44 ncü sayısında Doç.Dr.Kemal TURAN (Marmara Üniversitesi, Teknik Eğitim Fakültesi, Öğretim Üyesi, İstanbul) imzalı yazıdan^[3] bir alıntı: "Meslekî ve Teknik Öğretim okulları ve gezici kurslarının yurt düzeyinde kurulup yaygınlaştırılması, okul binalarının inşası, atelye ve laboratuvarlarının modern cihazlarla-aletlerle donatılmasını sağlayan Uzel, fikirleri ve uygulamalarıyla batılı düşünce sistemi içinde bilinçli bir eğitim çağını başlatmıştır. Böylece o, teknik öğretimin gelişmesiyle ilgili düşüncelerini uygulayarak meslek okullarının gerçek birer eğitim kurumu haline getirilmesini ve teknik okullara döner sermaye sistemini getirmeyi başarmıştır.

Uzel, bir eğitimci (öğretmen) olarak ders verdiği okullarda öğrencilere iş eğitimini uygulamış, yaparak-yaşayarak öğrenmeyi bir zevk ve heyecan hâline getirmiştir. Onun kullandığı metodun daha sonraki yıllarda ve hatta bugün bile meslek okullarında uygulandığı görülmektedir.

Kaynakça

^ ^a ^b ^c "Mehmet Rüştü Uzel'in Türk Eğitim Tarihindeki Yeri ve Önemi". 3 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2021.
^ "Akrabalık Zinciri: Ahmet Emin Yalman - İsmail Erez - Cihat İren - Mehmet Ali Birand". 22 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ https://web.archive.org/web/20050407182340/http://yayim.meb.gov.tr/yayimlar/sayi44/turan.htm)

Turan, K. (1992), Mesleki Teknik Eğitimin Gelişmesi ve M. Rüştü Uzel, İstanbul.

Türk bürokrat ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

[dergipark-1] "Mehmet Rüştü Uzel'in Türk Eğitim Tarihindeki Yeri ve Önemi". 3 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2021.

[blogspot-2] "Akrabalık Zinciri: Ahmet Emin Yalman - İsmail Erez - Cihat İren - Mehmet Ali Birand". 22 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[3] ttps://web.archive.org/web/20050407182340/http://yayim.meb.gov.tr/yayimlar/sayi44/turan.htm)

[1]

[2]

[3]