Mek Mulung
| Mek Mulung | |
|---|---|
| Ülke | Malezya |
| Kaynak | 01610 |
| Bölge | Asya ve Pasifik |
| Tescil geçmişi | |
| Tescil | 2023 (18. oturum) |
Mek Mulung (Cavi alfabesiyle: مق مولوڠ), Malezya'nın kuzeybatısında yer alan Kedah eyaletine özgü geleneksel bir Malay tiyatrosudur. 18. yüzyılın sonlarından itibaren popülerlik kazanan bu tiyatro türü, Mak Yong, Menora ve Hadra gibi diğer geleneksel sanat formlarının birçok unsurunu bünyesinde barındırır.[1]Mek Mulung’da sahnelenen hikâyeler genellikle yerel efsanelere dayanır. Kaynaklara göre bu tiyatro geleneği yaklaşık 20 özgün hikâyeye sahipti; ancak bunlardan yalnızca birkaçı günümüze ulaşabilmiştir. Tıpkı Mak Yong’da olduğu gibi, anlatılar diyalog, şarkı ve dans yoluyla sahneye konur.
Tiyatroda görev alan müzisyenler ve oyuncular yalnızca erkeklerden oluşur; sahnedeki hem erkek hem de kadın rollerini onlar canlandırır. Temel dans hareketleri sınırlı, sade ve oldukça kaba niteliktedir; esasen kollara odaklanır. Özellikle kolların ileri-geri ve yukarı-aşağı sallanması bu hareketlerin merkezini oluşturur.[1]
Mek Mulung orkestrası ağırlıklı olarak vurmalı çalgılardan oluşur; başlıca enstrümanlar arasında rebana (bir tür çerçeve davulu), gong ve kecerek (çarpma çubukları) yer alır. Orkestradaki tek melodik çalgı olan küçük bir obua, vurmalı enstrümanlara eşlik ederek müziğe melodik bir zemin kazandırır. Aynı zamanda şarkı söyleyen müzisyenler, genellikle hecelemeye dayalı, süslemeden uzak yalın bir vokal tarzı benimserler.[2]
Gösteri genellikle tüm çalgıların aynı anda çalındığı bertabuh adlı ritüelle başlar. Ardından, bertabik olarak adlandırılan açılış şarkısı topluca söylenir ve bu şarkıya dans hareketleri eşlik eder. Mek Mulung’da yediye kadar farklı dans türü bulunmaktadır:
- Tarian Sembah
- Tarian Gambang
- Tarian Puteri Mabuk
- Tarian Anak Menora
- Tarian Sirama
- Tarian Puteri Masuk Bilik Air
- Tarian Sedayung
Bertabik şarkısının ardından, Pak Mulung tarafından Hikayat metinlerinden seçilen hikâyelerin anlatımına geçilir. Bu hikâyelerdeki roller, oyuncuların performanslarıyla sahneye aktarılır. Hikâye içerisindeki sahne geçişleri, şarkılar ve karşılıklı pantun (nazım biçimi) atışmalarıyla işaretlenir. Mek Mulung gösterileri genellikle bir dizi hâlinde sahnelenir ve tamamlanması üç geceye kadar sürebilir.[3]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "Mek Mulung". Dance Malaysia. 9 Temmuz 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2010.
- ^ Terry Miller & Sean Williams (2008). The Garland Handbook of Southeast Asian Music. Routledge. s. 228. ISBN 978-0-415-96075-5.
- ^ "Mek Mulung". Kedah State Library Corporation. 8 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2010.