Melek Reşit Hanım
Melek Reşit Hanım | |
|---|---|
| Doğum | 1907[1] |
| Ölüm | 1958[1] İstanbul |
| Tanınma nedeni | Sivas Anadolu Kadınları Müdafaa-i Vatan Cemiyeti kurucusu |
Melek Reşit Hanım (Melek Ronabar; 1907-1958), Mondros Ateşkes Antlaşması'nın imzalanmasından sonra İtilaf Devletleri'nin Anadolu'daki işgallerine karşı halkın verdiği kurtuluş mücadelesinin örgütlenmesinde rol oynamış bir tarihi kişiliktir.
1919 yılında Sivas'ta Sivas Kongresi'nin ardından dönemin tek resmî kadın derneği olan[2] "Sivas Anadolu Kadınları Müdafaa-i Vatan Cemiyeti"nin kurulmasına öncülük etmiştir.
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]1907 yılında İstanbul'da doğdu. 21 Eylül 1909'da Cezayir Bahr-i Sefid (Akdeniz Adaları) valisi olarak atanan Mehmet Reşit Paşa ile bu görevi sırasında evlendi. Bu evlilikten Mahmut Aziz, Nimet, Celal, Hikmet ve Fikret isimli çocukları oldu.[3]
Eşi 1919'da Sivas valisi olarak atandı. Sivas valisi Mehmet Reşit Bey, Anadolu'da başlayan işgaller üzerine kurtuluş çarelerini aramak üzere Sivas Kongresi'nin toplanmasına büyük destek verdi.[4] Kongrenin ardından millî mücadelenin önderi Mustafa Kemal ve Heyet-i Temsiliye'nin Sivas'ta bulunduğu sırada Melek Reşit Hanım, Sivas Anadolu Kadınları Müdafaa-i Vatan Cemiyeti'nin kuruluş dilekçesini 26 Kasım 1919 tarihinde Sivas Valiliğine verdi. Valilik, 9 Aralık 1919 tarihli yazısıyla cemiyetin kuruluşuna onay verdi.
Cemiyetin kuruluşundan önce 28 Kasım 1919'da Sivas Numune Mektebi'nde gerçekleştirilen toplantıda bir konuşma yapan Melek Reşit Hanım, Padişaha, Sadrazama, Dâhiliye Nazırı'na çekilen telgraf ile Cemiyetin amacını açıkladı. Ülkenin kurtuluşu için mücadele edenlere destek vermek, kimsesiz çocuklara ve muhacirlere yardım edilmesi gibi faaliyetler yürüten cemiyetin başkanlığını üstlendi. Merkezi Sivas olan dernek, 14 şube açtı ve üye sayısı 800'e ulaştı.[2]
Melek Hanım, eşinin 16 Ekim 1920'de Kastamonu valiliğine tayini sebebiyle Cemiyet başkanlığından ayrılmak zorunda kaldı. Rahatsızlığı nedeniyle 1921'de valilikten istifa eden eşi Mehmet Reşit Paşa, bir süreliğine İnebolu'da ikamet ettikten sonra yerleştikleri İstanbul'da 1924'te öldü.[3] Çocukları Mustafa Kemal Paşa'nın emri ile yatılı okullara yerleştirildi.[1]
Melek Reşit Hanım 1958 yılında İstanbul'da öldü.[1]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d Serin, Sabiha. "Anadolu Kadınları Müdafaa-i Vatan Cemiyeti". Karagolkoyu.info sitesi. 16 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2017.
- ^ a b "Fedakar Türk kadını". Haberturk.com sitesi, 28 Ağustos 2008. 16 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2017.
- ^ a b Dinöer, Hasan; Aysal, Necdet. "Ulusal Bağımsızlık Savaşı'nın Örgütlenme Aşamasında Melek Reşit Hanım ve Faaliyetleri". Çağdaş Türkiye Araştırmaları Dergisi, Cilt 12 Sayı 24, Yıl:2012. 1 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2017.
- ^ Çelikel, Zeynep. "İki Ülke, İki Kadın Yazar: Juana Manso, Emine Semiye" (PDF). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü yüksek lisans tezi, 2013. 1 Aralık 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2017.