Memlûk mimarisi


Memlûk mimarisi, başkentleri Kahire'den Mısır, Levant ve Hicaz'ı yöneten Memlük Devleti (1250-1517) döneminde gelişen mimari tarzdı. Memlûk sultanları, genellikle çalkantılı iç siyasetlerine rağmen, mimarinin üretken destekçileriydi ve tarihi Kahire'nin dokusuna muazzam katkılarda bulundular.[1] Memlûk dönemi, özellikle 14. yüzyılda, Kahire'nin gücünün ve refahının zirvesine tanıklık etti.[1] Mimarileri ayrıca Şam, Kudüs, Halep, Trablus ve Medine gibi şehirlerde de görülmektedir.[2]
Başlıca Memlûk anıtları, genellikle bir haminin türbesi, bir medrese, bir tekke, bir cami, bir sebil veya İslam mimarisinde bulunan diğer hayırsever işlevler gibi çeşitli unsurları birleştirebilen çok işlevli komplekslerden oluşuyordu. Bu kompleksler, sınırlı kentsel alanı barındırma ihtiyacını ve kentsel çevrelerine görsel olarak hakim olma arzusunu yansıtan giderek karmaşıklaşan kat planlarıyla inşa edildi. Mimari tarzları, sıva ve cam mozaikler gibi önceden var olan geleneklerle başlayan ancak sonunda oyma taş ve mermer mozaik panelleri tercih eden giderek daha ayrıntılı dekorasyonlarla da ayırt edildi. Memlûk mimarisinin en seçkin başarıları arasında süslü minareleri ve geç Memlük döneminin oyma taş kubbeleri vardı.[3][4][1]
Memlûk Devleti, 1517'de Osmanlı İmparatorluğu tarafından fethedilirken, Memlûk tarzı mimari Kahire'de yeni Osmanlı mimari unsurlarıyla harmanlanmış yerel bir gelenek olarak devam etti.[3] 19. yüzyılın sonlarında, Neomemlûk veya Memlük Rönesansı binaları Mısır'da ulusal mimarinin bir biçimini temsil etmek için inşa edilmeye başlandı.[5][6]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Williams 2018.
- ^ Blair & Bloom 1995, ss. 70, 85-87, 92-93.
- ^ a b Behrens-Abouseif 2007.
- ^ Blair & Bloom 1995, ss. 70.
- ^ Sanders, Paula (2008). Creating Medieval Cairo: Empire, Religion, and Architectural Preservation in Nineteenth-century Egypt. American University in Cairo Press. ss. 39-41. ISBN 9789774160950.
- ^ Avcıoğlu, Nebahat; Volait, Mercedes (2017). ""Jeux de miroir": Architecture of Istanbul and Cairo from Empire to Modernism". Necipoğlu, Gülru; Barry Flood, Finbarr (Ed.). A Companion to Islamic Art and Architecture. Wiley Blackwell. ss. 1140-1142. ISBN 9781119068570.