Merzifon Taşhanı

Merzifon Taşhanı
	Kara Mustafa Paşa Cami (solda) ve 9 kubbeli bedestenin (altta) yanında yer alan Merzifon Taşhanı'nın (üstte) havadan görünümü.
Genel bilgiler
Tür	Han
Mimari tarz	Osmanlı
Adres	No:1, Taşhan Sokak, Gazimahbup Mahallesi
Şehir	Amasya
Ülke	Türkiye
Koordinatlar	40°52′22″K 35°27′53″D / 40.87278°K 35.46472°D
Açılış	17. yüzyıl

Merzifon Taşhanı, Amasya'nın Merzifon ilçesinde yer alan bir handır. Merzifonlu Kara Mustafa Paşa Külliyesi'nin bir parçası olarak 17. yüzyılda inşa edilen han, aynı külliyenin ana yapısı olan Kara Mustafa Paşa Cami ve bedestenin yanında bulunmaktadır.

Konum

Kara Mustafa Paşa Külliyesi içerisinde yer alan Merzifon Taşhanı, Kara Mustafa Paşa Cami avlusunun doğusunda, bedestenin batısında yer almaktadır. Doğu-batı doğrultusunda devam eden arazi eğimi cami avlusunun bitiminde son bulurken, bu kısımdaki düzlükte taşhan yer almaktadır.^[1] Gazimahbup Mahallesi sınırlarında yer alan^[2]^[3] Taşhanın batısı Kuyumcular Sokağı, doğusu Kunduracı Sokağı, güneyi Taşhan Sokağı ve kuzeyi de Bakırcılar Sokağı ile çevrilidir.^[1]

Tarihçe

Yapı üzerinde herhangi bir inşa kitabesi bulunmamaktadır. Vakıflar Genel Müdürlüğü arşivindeki vakfiye defterine göre 1671 tarihinden önce yapıldığı tahmin edilmektedir.^[3] Mart 1678 tarihli vakfiye defterinde külliyede yer alan yapılardan bahsedilirken, Merzifon Taşhanı ise "..üç tarafı cadde, bir tarafı Veli efendi odaları ile sınırlı, altlı üstlü altmış iki oda, içinde dört dükkan olan han, bu daire dışında otuz beş dükkan, bir tahmis (kahve) dükkkanı... ifadeleri ile fiziksel olarak tanımlanmaktadır.^[4]

Galeri

Merzifon Taşhanı fotoğrafın sol başında görülmektedir
Merzifon Taşhanı'nın siyah renkli giriş kapısı (sağda)

2017 yılının Ekim ayında Kara Mustafa Paşa Cami'nin yan avlusundan çekilen panorama. En sol baştan sırayla Taşhan, hemen yanında Bedesten, -uzak açıda- Dönertaş Cami minaresi ve Kara Mustafa Paşa Caminin yan cephesi ile avlusu görülmektedir.

Kaynakça

Özel

^ ^a ^b Yeşil 1992, s. 62.
^ Erken 1983, s. 323.
^ ^a ^b Topçu 2022, s. 107.
^ Yeşil 1992, ss. 89-90.

Genel

Çerkez, Murat (2005). Merzifon'da Türk Devri Mimari Eserleri (PDF) (Doktora Tezi). Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Sanat Tarihi Anabilim Dalı. 15 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
Dilek, Dilek, (Ed.) (2000). Merzifonlu Kara Mustafa Paşa Uluslararası Sempozyumu, 08-11 Haziran 2000, Merzifon, Amasya, Türkiye. Merzifon: Merzifon Vakfı Yayınları. ISBN 9759744708.
Erken, Sabih (1983). TÜRKİYE'DE VAKIF ABİDELER VE ESKİ ESERLER I. Ankara: Vakıflar Genel Müdürlüğü Yayınları. ss. 323-324.
Halaç, Hicran Hanı (2020). İzci, Büşra (Ed.). "MERZİFON KENTSEL SİT ALANININ ANALİZİ VE TAŞHAN'IN YENİ İŞLEVİNİN YAPIYA VE ÇEVRESİNE ETKİLERİ" (PDF). Tarih Okulu Dergisi. 13 (46). ss. 2029-2056. 15 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF)15 Ocak 2023.
Topçu, Sultan Murat (2022). "KARA MUSTAFA PAŞA'NIN MERZİFON'DAKİ İMAR FAALİYETLERİ". TÜRKAV Kamu Yönetimi Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi. 2 (2). ss. 87-122. 15 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi15 Ocak 2023.
Yeşil, Abdülbaki (1992). MERZİFON - KARA MUSTAFA PAŞA KÜLLİYESİ (Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Arkeoloji ve Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı. 19 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2023.

[FOOTNOTEYeşil199262-1] Yeşil 1992, s. 62.

[FOOTNOTEErken1983323-2] Erken 1983, s. 323.

[FOOTNOTETopçu2022107-3] Topçu 2022, s. 107.

[FOOTNOTEYeşil199289-90-4] Yeşil 1992, ss. 89-90.

[1]

[2]

[3]

[4]