Michelson interferometresi
 | Bu maddede birçok sorun bulunmaktadır. Lütfen sayfayı geliştirin veya bu sorunlar konusunda tartışma sayfasında bir yorum yapın.
|
Michelson girişimölçeri ya da interferometresi Albert Abraham Michelson tarafından geliştirilen girişimölçerdir.
Temel olarak, Michelson interferometresi bir ışık kaynağından gelen ışığı iki kola ayırır. Bu ayırma işlemi, bir yarı geçirgen bir aynaya (ışın ayracı) dayanır. Işık kaynağından gelen ışık, yarı geçirgen aynadan geçerek iki farklı kola ayrılır. Bu iki kolun uzunluğu birbirinden farklıysa bir faz farkı oluşur.
Her bir kolda seyahat eden ışık dalgaları, yansıtıcı aynalar aracılığıyla geri yönlendirilir. Yarı geçirgen aynada tekrar buluşan ışık dalgaları, algılayıcının bulunduğu yöne yansır. Farklı kollarda hareket eden ışık dalgalarının aldığı yol miktarına göre algılayıcı üzerinde bir girişim deseni oluşur.
Girişim deseni, bir detektör veya gözlem cihazı aracılığıyla kaydedilir. Desen, ışığın farklı faz farklarından kaynaklanan parlaklık veya karanlık bölgelerin bir kombinasyonudur. Bu desen, interferometrenin kullanıldığı uygulamaya bağlı olarak, optik ölçümler yapmak, dalga boyu veya uzaklık ölçümleri gerçekleştirmek, yüzey düzgünlüğünü incelemek veya optik aygıtların kalibrasyonunu sağlamak gibi çeşitli amaçlar için kullanılabilir.
Michelson interferometresi, bilimsel araştırmalardan endüstriyel uygulamalara kadar geniş bir alanda kullanılan önemli bir araçtır. Optik dalga interferometrisinin temel prensiplerini ve ışığın dalga özelliklerini anlamak için kritik bir deney düzenlemesidir. Michelson, bu düzeneği Edward Morley ile beraber ünlü Michelson-Morley deneyinde kullanmıştır.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Bu cihaz, tarihsel olarak önemli bir Michelson interferometre ve bir sert ve kompakt yapısı, yüksek çözünürlüklü Fabry-Perot interferometresi birleştirir. Michelson interferometre bugünkü fizik laboratuvarlarında hala önemli bir araçtır ve iki-ışını girişim fenomen gözlemlemek için kullanılır. Fabry-Perot interferometresi çoklu-ışını girişim gözleme ve spektrumun ince yapısı ölçüm için kullanılmaktadır. Ölçümler de iki çalışma modu hassastır. İki çalışma modu ve hizalama bileşenleri arasında geçiş oldukça basittir. Bu cihaz, üniversiteler ve kolejlerde fizik öğretimi için kullanıma uygundur.
Yapılandırma
[değiştir | kaynağı değiştir]Gelen ışık A noktasında bulunan aynayla iki parçaya ayrılır. Bu ışıklar A noktasında birleşmeden önce yollar boyunca ilerler. A noktasına geri donen iki ısın birleştirilmiş ışını oluştururlar. İki ışık dalgasının aynı miktar camda ilerlemesini sağlamak amacıyla bir C elemanı düzeneğe eklenir. İki dalganın aldığı yol aynı olursa, ışık dalgaları kuvvetlendirici girişim yapacaktır. X ve Y aynaları tam olarak dik konulursa birlesen ışınlar girişimi kuvvetlendirici yapar.
Formül
[değiştir | kaynağı değiştir]Aynanın x kadar kayması sonucu N tane aydınlık çizgisi geçmiş ise X=N.(λ/2)
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Fishbane,P.Temel fizik.Yayına hazırlayan:prof.dr.Cengiz Yalçın
- Serway, Raymond (2011). Fen ve Mühendislik İçin Fizik 2. Ankara: Palme Yayıncılık. s. 1203. ISBN 9758624083.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Video 14 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Video 2
- Video 34 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.