Miguel Hidalgo
Miguel Hidalgo | |
|---|---|
 | |
| Doğum | Miguel Gregorio Antonio Ignacio Idalgo y Costilla Gallaga Mandarte Villaseñor 8 Mayıs 1753 Hidalgo, Meksika |
| Ölüm | 30 Temmuz 1811 (58 yaşında) Chihuahua, Meksika |
| Ölüm sebebi | İdam |
| Milliyet |  Meksika |
| Meslek | Katolik Papaz |
| Etkin yıllar | 1810 - 1811 |
| Tanınma nedeni | Meksika Bağımsızlık Savaşı |
| İmza | |
 | |
Miguel Hidalgo y Costilla (8 Mayıs 1753, Corralejo - 30 Temmuz 1811, Chihuahua), İspanyol sömürge yönetimine karşı başlattığı ayaklanmayla Meksika Bağımsızlık Savaşının simgesi durumuna gelen Katolik papaz.
1789'da papazlığa atandı. Dolores piskoposluk bölgesinde yeni tarım yöntemlerini yayarak halkın ekonomik durumunu düzeltmek için çaba gösterdi. Bu çalışmalarından dolayı İspanyol yetkililerin kuşkusunu çekmekle birlikte meslek yaşamının ilk yılları olaysız ve sakin geçti.
Bağımsızlık hareketi
[değiştir | kaynağı değiştir]İspanya'nın 1808'de Fransız birliklerince işgal edilmesinin ardından, Napoléon İspanya kralı VII. Fernando'yu tahttan çekilmeye zorlayarak yerine kardeşi Joseph Bonaparte'ı geçirdi. Meksika'daki İspanyol görevlilerin yeni krala karşı pek direnmemesine karşın, Meksikalıların girişimiyle Fernando'yu destekleme ya da İspanya'dan bağımsızlaşma amacına dönük çeşitli gizli örgütler kuruldu. Dolores yakınlarında etkinlik gösteren ve Hidalgo Costilla'nın da üye olduğu gizli örgütün hazırladığı ayaklanmanın İspanyollara ihbar edilmesi üzerine örgüt üyelerinin çoğu tutuklandı.
Kaçması için yapılan uyarıları dinlemeyerek hemen harekete geçmeye karar veren Hidalgo, 16 Eylül 1810'da Dolores halkını kilisede toplayarak İspanyollara karşı ayaklanmaya çağırdı. Hidalgo'nun San Miguel'de başlattığı bağımsızlık hareketi, kısa sürede kitleselleşerek varlıklı sınıflara karşı toplumsal ve ekonomik bir savaş niteliğine büründü. Hidalgo'nun çevresinde toplanan binlerce Yerli ve melez, başta Guanajuato olmak üzere Meksiko'nun batısındaki önemli kentleri ele geçirerek kısa süre içinde başkentin kapılarına dayandı. Keza Creoleslerin de desteğini almayı başardı. Ama Hidalgo kararsızlık göstererek kenti ele geçirme fırsatını kaçırınca ordusu dağılmaya başladı. Öte yandan yetkililer de hareketin bütün ülkeyi saracak bir ayaklanmaya dönüşmesinden korkarak etkili önlemlere yöneldiler. Hidalgo 17 Ocak 1811'de Calderon'da uğradığı yenilgi üzerine Amerika Birleşik Devletleri'ne sığınmak üzere kuzeye doğru kaçtıysa da yakalandı. Papazlık yetkisinin elinden alındı ve aforoz edildi sonra asilikle suçlanarak idam edildi. İdamında, Hidalgo şunları söyledi: "Ölsem de sonsuza dek hatırlanacağım; yakında hepiniz unutulacaksınız."[1] Arkadaşı Jose Mariano Jimenez'le başları kesildi ve başlarıyla vücutları birçok şehirde gösterildi. Meksika Bağımsızlık Savaşı'nın sonuna kadar on yıl boyunca diğer isyancılara uyarı olarak kaldılar. Hidalgo'nun başsız gövdesi daha sonra gömüldü, Chihuahua içinde St Francis Kilisesine. Bu kalıntılar 1824'te Meksiko'ya transfer edildi.
Hidalgo'nun ölümü 1812 yılına kadar isyancı tarafta siyasi bir boşlukla sonuçlandı. Kraliyetçi askeri komutan General Félix Calleja isyancı birlikleri sürdürmeye devam etti. İsyan mücadelesi gerilla savaşına dönüştü ve sonunda Hidalgo ile isyancı hareketleri yürüten bir sonraki büyük isyancı lider José María Morelos'e geçti. Morelos 1815'te yakalanıp vuruluncaya kadar isyancıların başındaydı.
Hidalgo'nun mezarı, Meksiko'daki Bağımsızlık Meleği'nin anıt mezar kısmında yer alır. Hidalgo'nun halkı ayaklanmaya çağırdığı 16 Eylül (Grito de Dolores) her yıl Meksika Bağımsızlık Günü olarak kutlanır.
