Michelangelo

Michelangelo
Michelangelo Buonarroti'nin Marcello Venusti tarafından yapılmış portresi
Genel bilgiler
Doğum adı	Michelangelo di Lodovico Buonarroti Simoni
Doğum	6 Mart 1475 Arezzo yakını, Caprese, Floransa Cumhuriyeti (günümüzde Toskana, İtalya)
Ölüm	18 Şubat 1564 (88 yaşında) Papalık Devleti, Roma (günümüzde İtalya)
Uyruk	İtalyan
Alanı	Heykeltıraşlık, Resim sanatı, Mimari
Sanat eğitimi	Domenico Ghirlandaio yanında çıraklık
Ünlü yapıtları	Davut, Adem'in Yaratılışı, Pietà, Kıyamet Günü
İmzası

Michelangelo di Lodovico Buonarroti Simoni (İtalyanca telaffuz: [mikeˈlandʒelo di lodoˈviːko ˌbwɔnarˈrɔːti siˈmoːni]; 6 Mart 1475 - 18 Şubat 1564) veya kısaca Michelangelo (/ˌmaɪkəlˈændʒəloʊ/ MY-kəl-AN-jə-loh, MIK-əl-), Yüksek Rönesans döneminin İtalyan heykeltıraşı, ressamı, mimarı ve şairidir. Floransa Cumhuriyeti'nde doğan Michelangelo'nun eserleri, Klasik Antik Çağ modellerinden esinlenerek ortaya çıktı ve Batı sanatı üzerinde kalıcı bir etki bıraktı. Michelangelo'nun yaratıcı yetenekleri ve çeşitli sanatsal alanlardaki ustalığı, onu rakibi ve büyük çağdaşı Leonardo da Vinci ile birlikte arketipik bir Rönesans adamı olarak tanımlamaktadır. Günümüze ulaşan yazışmaların, eskizlerin ve anıların sayısı göz önüne alındığında, Michelangelo 16. yüzyılın en iyi belgelenen sanatçılarından biridir. Çağdaş biyografi yazarları tarafından döneminin en başarılı sanatçısı olarak değerlendirildi.

Michelangelo erken yaşta şöhrete ulaştı. En iyi bilinen eserlerinden ikisi olan Pietà ve Davut heykellerini 30 yaşından önce yaptı. Lorenzo Kütüphanesi tasarımı, Maniyerist mimariye öncülük etti. 71 yaşında, Aziz Petrus Bazilikası'nın mimarı olarak Genç Antonio da Sangallo'nun yerine geçti. Michelangelo, ölümünden sonra bazı değişikliklerle kubbe gibi Batı ucu da kendi tasarımına göre tamamlanacak şekilde planı dönüştürdü.

Hayatı

Michelangelo, 6 Mart 1475'te Arezzo yakınlarında Caprese’de doğar. Ailesi, o daha bir aylıkken Floransa’ya taşınır. Annesi, kendi altı yaşındayken ölen Michelangelo, 13 yaşına geldiğinde Floransa’da Domenico Ghirlandaio’nun yanına öğrenci olarak verilir. Bertoldo di Giovanni’nin zamanında, Medici ailesine ait olan San Marko bahçesinde çalışan genç Michelangelo, bu arada Lorenzo de' Medici ile tanışır.

Michelangelo, heykeldeki rüştünü kanıtladığı ilk ve en ünlü eseri olan çocuk kral Davud’un heykelini yaptığında henüz 26 yaşındadır. Beş buçuk metrelik bir mermer kütleden çıkaracağı eser için genç dâhi, mermer bloğun yanına bir baraka inşa ederek, yardımcısız bir şekilde, çoğu zaman geceli gündüzlü çalışarak Rönesans sanatının harikalarından biri olarak kabul edilen Davud’u yaratır.

1505 yılında Papa II. Julius tarafından kendine, en önemli başarılarından biri olacak Vatikan’ın yanındaki Sistina Şapeli’nin tavan resimlerinin yapılması işi verilir. 3 yıl sonra başlayacağı bu görevi sanatçı, 520 metrekarelik bir alanda yaklaşık dört yıllık bir çalışmanın ürünü olarak bitirir. Ortasında, her biri Âdem, Havva ve Nuh Tufanıyla ilgili İncil’in Eski Ahit’inden alınma öykülerden esinlenerek yapılan resimlerin bulunduğu dokuz pano bulunan freskin yan unsurları da mitolojik figürlerle bezelidir. Özellikle “Adem'in Yaratılışı” ismindeki sahne batı resim sanatının en canlı tasvirlerinden biri kabul edilir.

Son 500 yıldır Hristiyan dünyasının en önemli Şapeli olarak kabul edilen Sistina Şapeli onun en görkemli eseri olarak kabul edilmektedir.

1519 yılında Cosimo de' Medici’nin soyunun son temsilcisi Lorenzo de' Medici’nin ölmesiyle Michelangelo, onunla birlikte genç yaşta ölen Nemours Dükü Giuliano’nun mezarlarının konulduğu kiliseye iki ünlünün heykelini yapar. 1534’te Papa III. Paulus’un heykeltıraşı ve mimarı yapılan Michelangelo’ya Sistina Kilisesi’nin sunak duvarına bir ‘Kıyamet Günü’ tasviri yapmasını ister. Meryem’in Göğe Yükselişi, İsa’nın Vaftizi ve Musa’nın Hükmü’nün anlatıldığı freskler süsler bu duvarı.

Michelangelo'nun Aziz Peter Basilikası'nda (1498–99) yer alan Pietà adlı eseri

Kıyamet Günü tablosuna başından beri muhalefet eden yeni Papa IV. Paulus ise, tablodaki imgelerin fazlaca müstehcen göründüğünü belirterek Michelangelo’dan tabloyu biraz daha ‘düzgün’ hale getirmesini isteyince, ustanın cevabı şu olur: “Papa’ya söyleyin, bu küçük bir mesele ve kolaylıkla uygun hale getirilebilir. Önce kendi yaşadığımız bu dünyayı uygun ve yaşanılır bir hale getirsin, sonra da bu tablo da aynı uygunluğa girecektir.” Michelangelo'nun yaşadığı çağ, kendiyle boy ölçüşebilecek derecede yetkin ressam ve heykeltıraşlara da tanıktır aynı zamanda.

Bunların başında Rafael ve Leonardo Da Vinci gelir. Bu sanatçılar arasında keskin ancak hoşça bir rekabet vardır. Anlatılan bir öyküye göre, sanatçının rakiplerinden Rafael ve Bramante, iş birliği yaparak Michelangelo'ya Sistina Kilisesinin işini verdirmeye çalışırlar. Böylelikle, kendini ressamdan çok bir heykeltıraş olarak kabul eden Michelangelo, bu işi kabul etmeyerek Papanın gözünden düşecektir. Hayatının son dönemini Roma'daki Aziz Petrus Bazilikası'nın mimarı olarak geçiren Michelangelo 18 Şubat 1564'te 89 yaşında ölür. Michelangelo'nun ellerinde oluşan romatizmal hastalık sanatçıyı etkilese de çalışmalarına tarzını değiştirerek devam etmiştir.

Rönesans sanatına benzersiz bir etkide bulunan Michelangelo, klasik sanat tekniklerini öğrenmesinin yanı sıra asıl olarak, insan formunu her açıdan tasvir edebilmek için kadavralar üzerinde çalışıp, Yunan ve Roma sanatından devraldığı idealleştirilmiş insan tasarımlarını ulaştığı gerçekçilik boyutunu yakalamaya çalışır. Batı resminin babası olarak bilinen Giotto'nun resmindeki doğallık ve gerçekçilik ile 15. yüzyıl başında tam olarak anlaşılabilen derinlikte perspektif olgusunu geliştirip kendi tarzına temel yapan Michelangelo onlarca heykel, freske imza atıp Roma'nın yeniden inşa ve düzenlenmesinde de önemli görevler almıştır. Onu idolü olarak seçen birçok kişi vardır.

Ayrıca bakınız

• Michelangelo eserleri listesi
• Michelangelo'nun Davut Heykeli
• Acı ve İlham

Dış bağlantılar

• Michelangelo Buonarroti çalışmaları – Gutenberg Projesi
• The Digital Michelangelo Project13 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• The BP Special Exhibition Michelangelo Drawings – closer to the master11 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Michelangelo's Drawings: Real or Fake? How to decide if a drawing is by Michelangelo.
• "Michelangelo: The Man and the Myth"
• "Michelangelo, heykeltıraş" - Michelangelo'nun heykel için online sergi