Moda psikolojisi
Bu maddede birçok sorun bulunmaktadır. Lütfen sayfayı geliştirin veya bu sorunlar konusunda tartışma sayfasında bir yorum yapın.
|
Moda psikolojisi, bireylerin giyim tercihleriyle bu tercihlerin bilişsel, duygusal ve toplumsal süreçlerle ilişkisini inceleyen disiplinler arası bir alandır. Alan, sosyal psikoloji, sosyoloji, antropoloji ve moda çalışmaları gibi farklı disiplinlerden kavramlar kullanır.[1][2]
Tanım
[değiştir | kaynağı değiştir]Moda psikolojisi, giyimin birey üzerindeki psikolojik etkilerini ve kıyafetlerin kimlik sunumu, duygu durumu ve toplumsal etkileşimlerdeki rolünü inceler.[1]
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Giyim ile psikoloji arasındaki ilişki 20. yüzyılın başlarından itibaren sosyal psikoloji içinde ele alınmıştır. J. C. Flügel’ün The Psychology of Clothes (1930) çalışması alandaki erken örnekler arasındadır.[3] 2010’lu yıllarda “enclothed cognition” (giyinik biliş) başlığıyla yapılan araştırmalar, kavramın deneysel boyutunu geliştirmiştir.[4]
Temel kavramlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Giyinik biliş (enclothed cognition)
Bu kavram, kıyafetlerin sembolik ve fiziksel özelliklerinin algı, dikkat ve davranış üzerindeki etkilerini inceler.[4]
- Benlik ve kimlik
Giyim, bireyin sosyal kimlik ve statüsünü ifade etmesinde bir araç olarak değerlendirilir.[2]
- Duygu ve renk
Renk ve doku tercihleriyle ruh hâli arasındaki ilişki, tüketici davranışları kapsamında ele alınmaktadır.[1]
Araştırma alanları
[değiştir | kaynağı değiştir]- Moda ve tüketici davranışları
- Tasarım ve kullanıcı deneyimi
- Kurumsal giyim politikaları
- Psikolojik danışmanlıkta giyimle ilgili yaklaşımlar
Akademik tartışmalar
[değiştir | kaynağı değiştir]Moda psikolojisi üzerine yapılan çalışmalar, kavramların tanımları ve deneysel bulguların genellenebilirliği konularında farklı görüşler içermektedir.[1][2]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d Kaiser, S. B. (1997). The Social Psychology of Clothing: Symbolic Appearances in Context. Fairchild Publications. ISBN 978-0870057254.
- ^ a b c Entwistle, J. (2000). The Fashioned Body: Fashion, Dress and Modern Social Theory. Polity Press. ISBN 978-0745621070.
- ^ Flügel, J. C. (1930). The Psychology of Clothes. Hogarth Press. OCLC 1298026.
- ^ a b Adam, H., & Galinsky, A. D. (2012). Enclothed cognition. Journal of Experimental Social Psychology, 48(4), 918–925. doi:[10.1016/j.jesp.2012.02.008](https://doi.org/10.1016/j.jesp.2012.02.008).
Bibliyografya
[değiştir | kaynağı değiştir]- Barış, M. (2024). Giyim Terapisti. Destek Yayınları, İstanbul. ISBN 978-6256051188.
- Barış, M. (2024). Moda Psikolojisi. Destek Yayınları, İstanbul. ISBN 978-6256051744.
- Howlett, N., Pine, K. J., Orakçıoğlu, İ., & Fletcher, B. C. (2013). "The influence of clothing on first impressions." Journal of Fashion Marketing and Management, 17(1), 38–48. doi:[10.1108/13612021311305128](https://doi.org/10.1108/13612021311305128).
- Davis, F. (1992). Fashion, Culture, and Identity. University of Chicago Press. ISBN 978-0226138091.
| Psikoloji ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
| Moda ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |