Montgomery Otobüs Eylemi
 | Bu madde hiçbir kaynak içermemektedir. (Temmuz 2024) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Montgomery Otobüs Eylemi 1955 yılında Alabama eyâletinin Montgomery şehrindeki toplu taşımacılık sisteminde uygulanan ırkçılık politikasına başkaldırmak için başlatılmış sosyal ve politik bir protestoydu. Mücadele 5 Aralık 1955'ten 21 Aralık 1956'ya kadar sürdü ve sonuçta Birleşik Devletler Yüksek Mahkemesi Montgomery'deki ırkçı kanunlarının anayasaya aykırı olduğunu açıkladı.
Protesto 1 Aralık 1955'te Afro-Amerikan bir terzi olan Rosa Parks'ın tutuklanmasıyla başladı. Parks otobüsteki yerini bir beyaz erkeğe vermeyi reddettiği için Montgomery'nin ırk ayrımı yasalarını ihlal etmekle suçlandı. Mahkemeye verilen ifadelere göre Parks diğer dört siyahla birlikte dördüncü sırada oturmaktaydı (siyahlar yalnızca ilk sıraya oturabilirdi). Daha sonra tüm oturma yerleri doldu ve otobüse beyaz bir erkek bindi. Siyahlar ve beyazlar aynı sırada olamayacakları için adam tüm siyahların oradan kalkmasını istedi. Diğer dört siyah itaat ederken, Rosa bunu reddetti.
Rosa'nın mesleği terzilikti ve eğitim görmüş biriydi. 1955 Aralığında tutuklanmadan kısa bir süre önce Tennessee'deki Highlander Araştırma ve Eğitim Merkezi'nde "Irk İlişkileri" konulu bir kursu bitirmişti.
Rosa ayrıca NAACP'nin Montgomery bölümünün sekreteriydi. Aslında bu eylem Rosa Parks'ın tutuklanmasından önce planlanmıştı. Onun tutuklanışı kamu otobüslerindeki ayrımcılığa karşı çıkmak için bir deneme vakasıydı. Grubun liderleri doğru kişinin tutuklanması için bekliyorlardı. Tutuklanacak kişi siyahları bir eyleme sürükleyebilmeli, ayrımcılık yasalarını sorgulamaya açabilmeli ve en önemlisi de her türlü iftiranın ötesinde biri olmalıydı. 5 Aralık Pazartesi günü tutuklandığında 14 dolar (10 dolar ceza ve 4 dolar mahkeme maliyeti) para cezasına çarptırıldı ama o davayı temyize götürdü. Parks sivil haklar hareketinin öncülerinden biri olarak görülmektedir.
5 Aralık 1955'ten 21 Aralık 1956'ya uzanan dava süreci boyunca protestoculara saldırılar düzenlendi, kimi evlere bombalı saldırılarda bulunuldu. Nihayet Yüksek Mahkemenin siyah yolcuların otobüste istedikleri yere oturabilecekleri yönünde bir karar vermesiyle eylem 21 Aralık'ta sona erdi. Martin Luther King cesaret verici bir konuşma yaptı.
