Muhammed İhsan Oğuz
 | Bu maddenin tarafsızlığı konusunda kuşkular bulunmaktadır. (Temmuz 2022) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
 | Bu madde bir otobiyografidir veya konuyla bağlantılı biri tarafından kapsamlı bir şekilde düzenlenmiştir. |
| Muhammed İhsan Oğuz | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 19 Haziran 1887 Kastamonu |
| Ölüm | 2 Ağustos 1991 (104 yaşında) Kastamonu |
| Resmî site | |
Muhammed İhsan Oğuz (27 Ramazan 1304 Hicrî, 19 Haziran 1887 Mîlâdî, Kastamonu - )Türk İslam âlimi, mutasavvıf[1] ve mütefekkirdir.[2][3]
Babasının adı Atâullah, annesinin adı Hâcer'dir. Baba cihetinden dedesi Hacı Hâfız Ahmed ve büyük dedesi Hacı Mehmed, Kastamonu'da “Küçük Hattat” ve “Büyük Hattat”[2] diye tanınmışlardır. Bu sebeple ailelerine “Hattatzâdeler - Hattatoğulları” denilmiştir.
İlmî hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]İlk öğrenimini Deveci Sultan, Yârabcı Hoca[4] mahalle mektepleriyle İʻdâdî'nin İlk Mektep ve İhzârî (Orta Öğrenime Hazırlık) kısımlarında tamamlamış; orta öğrenimini Kastamonu Askerî Rüşdiyesi'nde yapmıştır. Yüksek öğrenimini Kastamonu'daki Ziyâiyye Medresesi'nde yapmış, müderris olan eniştesi Ahmed Ziyâeddin Efendi'den de özel dersler almıştır.
Çalışma hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Geçimini sağlamak için, on beş yaşında Posta Telgraf İdaresine girerek devlet memuru olmuştur. Burada işe Muhabere Memurluğu ile başlayıp çeşitli kademelerde çalışarak Baş Müdürlük Mes'ûl Muhasipliği, Baş Müdür Yardımcılığı ve nihâyet o zamanlarda altı vilâyeti kapsayan ve yönetim merkezi Kastamonu olan Baş Müdürlük görevlerini yürütmüştür. Bu arada, (İ'dâdî adıyla açılmış olup Cumhuriyet döneminde Lise adını alan) Kastamonu Mekteb-i Sultânîsi'nin Umûmî Kâtipliği ile Askerî Rüşdiye'de (açılan sınavı kazanarak) Türkçe Öğretmenliği görevlerinde bulunmuştur. Mekteb-i Sultânî'deki görevi, Birinci Dünya Harbi'nin başlaması üzerine kadroların kısıtlanması; Askerî Rüşdiye'deki öğretmenliği ise, çoğu subay olan hocaları orduya alındığı için okulun kapanması sebebiyle kısa sürmüştür. İstiklâl Harbi sırasında da haberleşme ile ilgili görevler üstlenmiş; otuz üç yıllık devlet hizmetinden 1 Ocak 1938 tarihinde emekliye ayrılmıştır.
Manevi hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Kastamonu'da “Hâce Muhammed Evliyâ” diye tanınan Nakşibendiyye Şeyhlerinden Ziyâiyye Medresesi Müderrisi Muhammed Hulûsî'ye 12 yaşında intisâb etmiştir. İkinci intisâbı, Bursa'nın Orhangazi İlçesi civarındaki Elma Alan - Reşadiye köyünde oturan (Dağıstan muhâcirlerinden) Şerefüddin Efendi'ye; üçüncü intisâbı da, “Ganizâde” diye bilinen Şeyh Mehmed Sâdık Tosyevî'yedir. Dördüncü olarak bağlandığı zât ise, rüyasında görerek haberdar olduğu Seyyid Ahmed el-Kürdî (Çapakçûrî)’dir. “Mânevî Cihâd‛ adlı eserinde, 1336/1917 yılının Velâdet-i Muhammediyye (Muhammed'in doğum yıldönümü) gecesi kendisine “Seyyid Ahmed Kürdî” yazılı bir levha gösterilerek “Bu isim, Mürşid ve İnsân-ı Kâmil ismidir” diye seslenildiğini; ardından da ismin sahibini gördüğünü kaydeder. Muhammed İhsan Oğuz, araştırmaları neticesinde “kutbu’l-aktâb” olarak bildirilen bu zâtın aslen Bağdatlı olup Çapakçur'un (şimdiki adıyla Bingöl'ün) Kür köyünde doğduğu için “Çapakçûrî‛ ve “Kürdî‛ denildiğini; Hüseyin soyundan geldiği için de “Hüseynî‛ lakabıyla anıldığını ve Harput'ta yaşadığını öğrenir. Araştırmalarında Posta Telgraf İdaresi mensubu olmasının faydasını görmüştür. Harput Ulu Camii imamı Hacı Tevfik Efendi aracılığıyla gönderdiği bir mektupla söz konusu rüyayı anlatarak bağlılık talebini arz eder. Yazdığı mektubun cevabı tam bir yıl sonra 11 Mayıs 1919'da gelir ve Seyyid Ahmed Çapakçûrî'ye bağlılığı şeklî ve manevî açıdan gerçekleşir. Muhammed İhsan Oğuz bu tarihten itibaren Çapakçûrî'yle, öldüğü 1921 yılına kadar mektuplaşır.[5] Seyyid Ahmed Çapakçûrî, Muhammed İhsan Oğuz'un seyr-u sülûkünü yazdığı dokuz mektupla[6] tamamlatır ve irşâd icâzetnâmesini son mektubunda gönderir. Beşinci olarak bağlandığı zât, Seyyid Muhammed Mestûr el-Üveysî'dir. Seyyid Ahmed Çapakçûrî'nin ölümünden birkaç yıl sonra, Seyyid Muhammed Mestûr el-Üveysî ile buluşur. Sohbetlerinden istifade ederek kısa zamanda hilâfet gerçekleşir. Altıncı olarak bağlandığı zât, İmâm-ı Rabbânî soyundan Şeyh Muhammed Ma'sûm Müceddi-dî'dir. Üveysiyyet yoluyla feyz almış ve bu zâtın “Es-Seb’u’l-Esrâr Fî Medârici’l-Ahyâr” isimli eserini Türkçeye çevirmiştir. Yedinci olarak Mürşid edindiği zât, Muhammed’dir. 1941 senesinde Muhammed’in mânevî irşâd ve terbiyesine mazhar olduğunu söyleyen Muhammed İhsan Oğuz; “Peygamber’in fethi’ olarak ifade ettiği ve “Ahseniyye” adını verdiği yeni bir ibadet, Allah'a yakınlık, Allah'ı bilme ve kazanım yolunu tebliğ etmiştir. Bu yolda asıl olanın, Muhammed'e râbıta olduğunu; kendine güvenen her Müslümanın, sorumluluklarını kavrayarak ve üstlenerek, başka bir mürşit ve rehber aramaksızın, gereğince bu Has Yolun, Ahseniyye Yolunun vazifelerini yapmaya başlayabileceğini, böyle bir azim sahibinin elinden Muhammed'in Yüce Ruhaniyeti'nin tutacağını ve başkalarına muhtaç bırakmayacağını ifâde etmiştir.[7]
Vakıf faaliyetleri ve eserleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Muhammed İhsan Oğuz'un eserlerinden birçoğu yeni harflere aktarılıp sadeleştirilerek yayımlanmış olup bu faaliyet, ölümünden önce izinleri alınarak kurulan Muhammed İhsan Oğuz Vakfı 18 Aralık 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. tarafından yürütülmektedir. “Saâdet Anahtarı”, “Kazâ ve Kader Kitabı; Seçebilme, Dileyebilme, Güç Yetirebilme”, “Ârifler Silsilesi”, “Muhammed İhsan Oğuz’dan Mektuplar”, “Tasavvufun Öncüleri 12 Büyük Velî”, “İslâm Düşüncesinde 7 önemli Konu”, “Şeriat-Tarikat Kavramları Zikir ve Ta-savvuf Yolları (Nûru’l-îzah)”, “Dünyâ ve Âhiret Hayatı”, “İslâm’da Mübarek Günler ve Geceler”, “Mezheb-i Selef / Selefiyye Mezhebi : İlk Müslümanları Örnek Alma Yolu”, “Beş Soru, Beş Cevap”, “Vesiletünnecat (İslâm İlmihali)”, eserlerinden bazılarıdır.
Bir asrı aşan hayatını "Allah'a has kul ve Peygamber'e has ümmet" olmaya, bu hakikatin bilinmesi ve yaşanmasına adayan Muhammed İhsan Oğuz, 2 Ağustos 1991[8] (21 Muharrem 1412) Cuma gününü Cumartesi'ye bağlayan gece saat 2.15'te vefat etmiştir.
Muhammed İhsan Oğuz Uygulama ve Araştırma Merkezi
[değiştir | kaynağı değiştir]Bugün Kastamonu Üniversitesi İlahiyat Fakültesi bünyesinde bulunan 12 Temmuz 2018 tarihli Resmî Gazete’de yönetmeliği 17 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.[9] yayınlanan “Muhammed İhsan Oğuz Uygulama ve Araştırma Merkezi 23 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.” şahsiyetini ve yazdığı yüzü aşkın kıymetli eserini ilmî çalışmalarında kullanmak ve çalışma yapmak isteyenlere imkan sağlamaktadır.
Tez Yarışması
[değiştir | kaynağı değiştir]İlki 2019 yılında yapılan “MUHAMMED İHSAN OĞUZ İLAHİYAT ARAŞTIRMA ÖDÜLLERİ[10]” isimli yüksek lisans ve doktora tez yarışması her yıl yapılarak geleneksel hâle getirilecektir.
Eserleri[2]
[değiştir | kaynağı değiştir]- Miftâḥu's-Sa'âde. İstanbul: Oğuz Yayınları, 2020[11]
- Kitâbu'l-Ḳażâ ve'l-Ḳader. İstanbul: Oğuz Yayınları, 2019
- 21 Soruda Tasavvufî Gerçekler. İstanbul: Oğuz Yayınları,1991[12]
- İslâm Düşüncesinde 7 Önemli Konu. İstanbul: Oğuz Yayınları,1993
- Ḥayât-ı Dünyâ ve Âḫiret. İstanbul: Ahmet Sait Matbaası, 1973[13]
- İslâm Tasavvufunda Vahdet-i Vücûd. İstanbul: Oğuz Yayınları, 1995
- Dîn-i Mübîn-i İslâm. İstanbul: Ahmet Sait Matbaası, 1975
- Dîn-i Celîl-i İslâm. İstanbul: Ahmet Sait Matbaası, 1975
- Arifler Silsilesi. İstanbul: Oğuz Yayınları, 2003
- Tasavvuf Yolunda Manevî Cihad. İstanbul: Oğuz Yayınları, 1998
- Muhammed İhsan Oğuz'dan Mektuplar.[14] b.y.: Oğuz Yayınları, ts
- Sorular ve Cevaplar. İstanbul: Oğuz Yayınları, 1995
- Hazreti Şâbân-ı Veli ve Mustafa Çerkeşî. İstanbul: Oğuz Yayınları, 1993[15]
- Fakirullah Muhammed İhsan b. Muhammed Ataullah'ın Terceme-i Hali, 1977[16]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Arifler Silsilesi Üçüncü Cilt. Oğuz Yayınları. ss. 7-14, 404. ISBN 978-975-538-051-3. 18 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b c Aykaç, Mustafa (15 Eylül 2020). "Osmanlı'dan Cumhuriyet'e Bir Âlim Portresi: Muhammed İhsan Oğuz'un Hayatı, Eserleri ve Literatüre Etkisi". Kastamonu Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 4 (1): 19-54.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "OĞUZ, Muhammet İhsan - TDV İslâm Ansiklopedisi". TDV İslam Ansiklopedisi (İngilizce). 24 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2020.
- ^ Yilmaz, Sevim (Yazar) (2005). Muhammed İhsan Oğuz ve Tasavvuf Felsefesi (Thesis tez). ANKARA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TEMEL İSLAM BİLİMLERİ (TASAVVUF TARİHİ) ANABİLİM DALI.
- ^ Köle, Bekir "SEYYİD AHMED ÇAPAKÇÛRÎ’NİN MÜRİDİ MUHAMMED İHSAN OĞUZ’A GÖNDERDİĞİ İRŞAD MEKTUPLARI." 29 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Dicle Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, cilt 17, sayı 2, 2015
- ^ Şirin, M. "ŞEYH AHMED ÇAPAKÇURÎ VE MEKTUPLA İRŞAD ÖRNEĞİ" 29 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. . Bingöl Araştırmaları Dergisi 3 (2016 ): 11-34 <https://dergipark.org.tr/en/pub/bad/issue/39576/467878>
- ^ Koçoğlu, Esra Hikmet Mezhepler Tarihi Açısından Muhammet İhsan Oğuz / haz. Esra Hikmet Koçoğlu 1 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..-- [t. y.]. Yüksek Lisans.-- Kastamonu Üniversitesi Temel İslâm Bilimleri Anabilim Dalı Kelâm ve İslâm Mezhepleri Tarihi Bilim Dalı (Danışman: Prof. Dr. Mehmet Atalan)
- ^ "Muhammed İhsan Oğuz Hayatı Kimdir". www.evliyalarimiz.com. 22 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2021.
- ^ "Başbakanlık Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Müdürlüğü". www.resmigazete.gov.tr. 17 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2020.
- ^ "1. Muhammed İhsan Oğuz İlahiyat Araştırma Ödülleri ve Paneli". www.kastamonu.gov.tr. 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2021.
- ^ Oğuz, Muhammed İhsan (1968). Miftahüssaade. Ahmet Sait Matbaası.
- ^ Oğuz, Muhammed İhsan (1995). 21 Soruda ilmi ve tasavvufi gerçekler. Oğuz Yayınları. ISBN 978-975-538-003-2.
- ^ Oğuz, Muhammed İhsan (1990). Hayat - dünya ve ahiret. Mehmet İhsan Oğuz Vakfı.
- ^ Erdoğan, Tunahan (10 Mart 2019). "Bir Yazarlık Tartışması: Süleyman Hilmi Tunahan ve Muhammed İhsan Oğuz Arasında Üç Kitap". Turkish Academic Research Review - Türk Akademik Araştırmalar Dergisi [TARR]. doi:10.30622/tarr.522264. ISSN 2602-2923.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Google Akademik". scholar.google.com. 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2021.
- ^ Fakirullah Muhammed İhsan b. Muhammed Ataullah'ın Terceme-i Hali (Osmanlı Türkçesi). 1977. 7 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2021.