Muhasebe likiditesi

Muhasebede likidite (veya muhasebe likiditesi), bir borçlunun borçlarını vadesi geldiğinde ödeme kabiliyetinin bir ölçüsüdür. Genellikle cari yükümlülüklerin oranı veya yüzdesi olarak ifade edilir. Likidite, kısa vadeli yükümlülükleri ödeme yeteneğidir.

Likidite hesaplama

Bir şirketin yayınlanmış bilançosunda, likiditeyi ölçmek için kullanılan çeşitli oranlar bulunur. Bunlar şunları içerir:

• Cari Oran (Dönen Varlıklar Oranı): En basit ölçü olup, toplam dönen varlıkların toplam dönen borçlara bölünmesiyle hesaplanır. Bankacılık dışı bir şirkette %100'ün üzerinde bir değer normaldir. Ancak, bazı dönen varlıkların aceleyle tam değerinde satılması daha zordur.
• Asit-Test Oranı (Hızlı Oran): Stoklar ve peşin ödemeler, dönen varlıklardan çıkarılır ve ardından dönen borçlara bölünerek, mevcut borçları kolayca satılabilecek varlıklardan karşılama yeteneğinin bir ölçüsü elde edilir. Bir ticaret şirketi için yükümlülükleri yerine getirmenin daha iyi bir yolu, varlık satışları yoluyla değil, nakit akışlarından geçer, bu nedenle;
• Nakit Akışı Oranı: İşletme nakit akışının dönen borçlara bölünmesiyle hesaplanabilir. Bu oran, mevcut borcun varlık satışları yoluyla değil, mevcut gelirden ödenme kabiliyetini gösterir.

Oranları Anlamak

Farklı sektörler ve farklı hukuk sistemleri için farklı oranların ve sonuçların kullanılması uygun olacaktır. Örneğin, yavaş veya belirsiz sonuç veren bir hukuk sistemine sahip bir ülkede, varlıkların değerlemesine ilişkin belirsizliği gidermek için daha yüksek bir likidite düzeyi uygun olacaktır. İstikrarlı nakit akışlarına sahip bir üretici, internet tabanlı bir start-up şirketine göre daha düşük bir asit-test oranı (likidite oranı olarak da bilinir) daha uygun bulabilir.

Bankacılıkta likidite

Bankacılıkta likidite, bir bankanın yükümlülüklerini (mevduat sahiplerine ödeme gibi) zamanında yerine getirme yeteneğini ifade eder. Likidite, bankacılık ortamında hayati bir öneme sahiptir ve likidite eksikliği sıklıkla banka iflaslarının tetikleyicisi olmuştur. Yüksek likitideye sahip varlıkları (örneğin nakit) elde tutmak, bu varlıklardan elde edilen geliri düşürme eğilimindedir. Nakit, en likit varlık olmasına rağmen faiz getirisi sağlamaz. Bu nedenle bankalar, likit varlıklarını mümkün olduğunca azaltmaya çalışırlar. Ancak, mevduat sahiplerinin taleplerini karşılayacak yeterli likiditeye sahip olmayan bir banka, "banka paniği" yaşama riskiyle karşı karşıya kalır. Banka paniği, çok sayıda mevduat sahibinin aynı anda mevduatlarını çekmek istemesi durumunda ortaya çıkar ve bankanın iflasına yol açabilir. Bu sonuç göz önüne alındığında, çoğu banka artık likidite gereksinimlerini tahmin etmeye çalışır ve diğer bankalarda acil durum hazır kredi hatları bulundurur. Bankacılık düzenleyicileri de likiditeyi önemli bir endişe kaynağı olarak görmektedir. Zira bir bankanın likidite durumu, finansal sağlığının ve sistemik risklere karşı dayanıklılığının önemli bir göstergesidir. Bu nedenle, düzenleyici kurumlar bankaların likidite düzeylerini yakından takip eder ve belirli likidite oranlarını korumalarını şart koşar. Bu oranlar, bankaların kısa vadeli yükümlülüklerini karşılayabilecek yeterli likit varlığa sahip olmalarını sağlamayı amaçlar.