Murmansk
| Murmansk | |
|---|---|
Мурманск | |
 Bayrak  Arma | |
.svg) Murmansk Haritası. | |
  Murmansk | |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 15055 km² |
| Nüfus (2010) | |
| • Toplam | 307.257 |
| • Yoğunluk | 2060/km² |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (MSK) |
Resmî site http://www.citymurmansk.ru/ | |
Murmansk, Rusya'nın kuzeybatısındaki Murmansk yönetim biriminin Oblast) idârî merkezi şehir. Şehrin Sovyet dönemindeki eski adı "Romanov-na-Murmane" (Rusça: Рома́нов-на-Му́рмане) idi. Murmansk, Barents Denizi'ne 12 km. uzaklıkta, Kola Yarımadası'nın doğusunda yer alır.
Tarih
[değiştir | kaynağı değiştir]Şehir, 1916 yılında "Romanov-na-Murmane" adıyla kuruldu. "Romanof", çar âilesinin soyadı, "Murman" da Rusça "kuzey kıyısı" anlamına gelir. Norveççeden Rusçaya geçen "Murman", "kuzeyliler" (İngilizce: Nordmen, Almanca: Nordmaenner) ve "Norveçliler" anlamına gelmektedir.
I. Dünya Savaşı sırasında bir ikmal limanı olarak kurulan kent, 1918-1920 arasında Bolşevikler'e karşı savaşan İngiliz, Fransız ve ABD birlikleri tarafından üs olarak kullanıldı. II. Dünya Savaşı'nda Kuzey Buz Denizi üzerinden SSCB'ye savaş malzemesi taşıyan İngiliz-Amerikan konvoylarının kullandıkları başlıca limandı. Finlandiya topraklarında Alman kuvvetleri "Gümüş Tilki Operasyonu"nun bir parçası olarak 1941 yılında kente karşı bir saldırı başlattı ve Murmansk sadece Leningrad ve Stalingrad'ın imhâsının büyüklüğü olan geniş tahribatı yaşadı. Ancak, şiddetli Sovyet direnci ve sert yerel hava koşulları kenti ele geçirmeye ve hayati Karelya demiryolu hattının Almanlar'a geçmesini engelledi. Savaşın geri kalanında Murmansk, diğer müttefik ülkelerin Sovyetler Birliği'ne girerek silah ve diğer malzemeler geçmesinde bir geçiş noktası olarak görev yaptı.
Bu zafer, Almanlar üzerinde zaferin 40'ıncı yıldönümünde anılarak, 1985'te Murmansk şehrine "kahraman şehir" ünvânı verildi. Rus donanmasının gözbebeği "Amiral Kuznetsov" uçak gemisi bu limanda demirlidir.
Soğuk savaş sırasında Murmansk, sovyet denizaltı ve buzkıranların aktivite merkezi oldu. Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra, yakındaki şehir ve Severomorsk Deniz Üssü, Rus Kuzey Filosu'nun merkezi olmaya devam etti.
Körfez Akıntısı'nın etkisi ile yılın hiçbir döneminde buz tutmayan Murmansk limanı, Rusya'nın Atlas Okyanusu ve öteki denizlere serbestçe açılan tek kapısıdır. Aynı zamanda Kuzey Kutup Dairesi içindeki en büyük yerleşim merkezidir. 2021 yılı sayımına göre şehrin nüfûsu 270,384 kişidir.
İklim
[değiştir | kaynağı değiştir] Murmansk iklimi 
| |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Aylar | Oca | Şub | Mar | Nis | May | Haz | Tem | Ağu | Eyl | Eki | Kas | Ara | Yıl |
| En yüksek sıcaklık (°C) | 7,0 | 6,6 | 9,0 | 17,6 | 29,4 | 30,8 | 32,9 | 30,2 | 24,2 | 15,0 | 9,6 | 7,2 | 32,9 |
| Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) | −7 | −6,7 | −2,4 | 2,6 | 7,6 | 13,6 | 17,3 | 14,9 | 10,0 | 3,6 | −2,4 | −5,3 | 3,8 |
| Ortalama sıcaklık (°C) | −10,1 | −9,7 | −5,5 | −0,7 | 4,0 | 9,2 | 12,8 | 11,1 | 7,0 | 1,5 | −4,8 | −8,2 | 0,6 |
| Ortalama en düşük sıcaklık (°C) | −13,2 | −12,8 | −8,6 | −3,8 | 1,1 | 5,7 | 9,2 | 8,0 | 4,5 | −0,4 | −7,1 | −11,2 | −2,4 |
| En düşük sıcaklık (°C) | −39,4 | −38,6 | −32,6 | −21,7 | −10,4 | −2,5 | 1,7 | −2 | −5,4 | −21,2 | −30,5 | −35 | −39,4 |
| Ortalama yağış (mm) | 30 | 22 | 23 | 24 | 36 | 53 | 70 | 61 | 52 | 51 | 38 | 34 | 494 |
| Kaynak: Погода и климат[1] | |||||||||||||
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıllara göre Murmansk nüfusu | |||
|---|---|---|---|
| Yıl | Toplam | %± | |
| 1926 | 8,716 | — | |
| 1939 | 117,069 | %1243 |
|
| 1959 | 221,874 | %90 |
|
| 1970 | 308,817 | %39 |
|
| 1979 | 380,817 | %23 |
|
| 1989 | 468,039 | %23 |
|
| 2002 | 336,137 | −%28 |
|
| 2010 | 307,257 | −%9 |
|
| 2021 | 270,384 | −%12 |
|
| Kaynak: Census data | |||
Şehrin demografik yapısı içerisinde Ruslar, Ukraynalılar, Belaruslular, Tatarlar ve Azeriler görülmektedir. Rus nüfusu çoğunluktadır fakat Ukraynalı ve Belaruslu nüfusu azınlıktadır.
Kardeş Şehirler[2]
[değiştir | kaynağı değiştir]
Luleå, İsveç (1972)
Vadsø, Norveç (1973)
Jacksonville, Amerika (1975)
Groningen, Hollanda (1989)
Alanya, Türkiye (2014)
Minsk, Belarus (2014)
Harbin, Çin (2016)
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Климат Мурманска [Murmansk'ın iklimi]. Hava ve İklim (Погода и климат) (Rusça). Erişim tarihi: 31 Ağustos 2016.
- ^ "Международное и межмуниципальное сотрудничество | Структурные подразделения | Администрация города Мурманска - официальный сайт". www.citymurmansk.ru. 26 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2023.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
 | Brest Kalesi (kahraman istihkam) | |
