Murphy (roman)
 Kitabın kapağı. | |
| Yazar | Samuel Beckett |
|---|---|
| Çevirmen | Uğur Ün |
Kapak sanatçısı | Arslan Kahraman |
| Dil | İngilizce |
| Yayım | 1938 |
| Yayımcı | 1999 (özgün) Ayrıntı Yayınları (Türkçe) |
| Sayfa | 178 |
| ISBN | 9789755390772 |
Murphy, Samuel Beckett'in üçüncü kurgusal düz yazı çalışmasıdır. Roman, yazarın Fransızca yazdığı pek çok eserinin aksine, İngilizce yazılmıştır. 42 kez reddedildikten sonra, Beckett'in ressam arkadaşı Jack Yeats'in tavsiyesi üzerine Routledge tarafından basılmıştır [kaynak belirtilmeli].
Kısa özeti
[değiştir | kaynağı değiştir]Murphy'nin ana karakteri isimsiz "pejmürde bir solipsist"tir. Sevgilisi Celia Kelly'nin ısrarıyla Magdalen Mental Mercyseat'te erkek hemşire olarak çalışmaya başlar ve hastaların deliliğinin bilinçli varoluşa çekici bir alternatif oluşturduğu düşününür.
Murphy, Beckett'in satrancın sanatsal ve metaforik olasılıklarına duyduğu tutkunun önemli bir örneğidir. Romanın sonlarına doğru Murphy, "hastanedeki en uysal küçük kaçık" olan Mr. Endon'la satranç oynar. Ancak Murphy, katatonik büyük mutluluk haline kendisini inandıramadığı gibi, rakibinin simetrik ve dairesel oyununu da tekrarlayamaz. "Ruhunda aptal matıyla" istifa eder ve kısa süre sonra ölür. Beckett oyunu tamamen İngiliz satranç sistemiyle ilişkilendirir ve komik bir yorumla sona erdirir.
İrlanda ile İngiltere arasında geçen kitap, yazarın Aşksız İlişkiler adlı kitabını daha önce sansürlemiş olan Bağımsız İrlanda Cumhuriyeti'ne (Irish Free State) karşı iğneleyici hiciv öğeleri içerir: Murphy'nin hakaret ettiği astrolog, "yüksek kültür ve teknolojiye sahip dünyada ve Bağımsız İrlanda Cumhuriyeti'nde" ünlüdür, Murphy'nin hayranı Miss Counihan 'İrlandalı bir kız için oldukça sıra dışı biçimde insana benzer' ve Paskalya Ayaklanması bölgesindeki Merkez Postanedede Neary, Oliver Sheppard'ın mitik İrlandalı kahraman Cúchulainn'e ait heykelinin kalçasına saldırır. (Gerçekte bu heykelin kalça kısmı yoktur.) Roman ayrıca, şair Austin Clarke'ın ayyaş Austin Ticklepenny olarak bir portresini de çizer. Oliver St. John Gogarty'nin önerisine rağmen Clarke buna karşı dava açmayı reddetti.
Murphy aslında özgürlüğünü kazanmak için delirmez. Bunun yerine hiçbir şey yapmaz ve külleri bir bar bulaşığının ortasına yayılır. Ayrıca Celia da, Murphy'yi kaybetmesi ve büyükbabasının sağlığının bozulmasıyla hiçbir şey yapmamanın güzelliğini keşfeder. Beckett sonraki eserlerinden Godot'yu Beklerken'de yaptığı gibi komediyi varolmamanın terörüne dönüştürür.
Murphy'nin düşünce yapısında etkili olan düşünürler arasında Spinoza, Descartes ve az tanınan Belçikalı aranedenci (okkasyonalist) Arnold Geulincx vardır.
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Murphy (Beyaz) ile Mr Endon'ın (Siyah) satranç oyunu Mr Endon'ın kural dışı hamlesi 42. ... K–Q2, 42. ... K–K2 hamlesiyle değiştirilmiştir.
- Semih Gümüş'in kitapla ilgili yazısı[ölü/kırık bağlantı]
- Kitapla ilgili bilgi[ölü/kırık bağlantı]
 | Roman ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |