Mustafa Bey Köprüsü
 | Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Ocak 2024) |
| Mustafa Bey Köprüsü | |
|---|---|
 Klepçi'de Bregava'yı geçen köprü | |
 | |
| Resmî adı | Most u Klepcima |
| Diğer ad(lar) | Klepçi Köprüsü |
| Geçiş | Trebižat |
| Konum |
|
| Koordinatlar | 43°05′58″K 17°43′18″D / 43.09944°K 17.72167°D |
| Sahibi | Devlet |
| Türü | Yığma |
| Malzeme | Kireç taşı |
| Şerit sayısı | 1 |
| Ayak sayısı | 2 |
| Yapım | 1517 |
| Kullanım | Yaya, araç |
Mustaj-bey Köprüsü, Mustafa Bey Köprüsü (Sırp-Hırvatça: Mustaj-begova ćuprija; Mustajbegova ćuprija, lit. 'Mustaj-begov most') veya Klepçi Köprüsü (Sırp-Hırvatça: Most u Klepcima) Bosna Hersek'te Čapljina yakınlarındaki Klepçi yerleşiminde bulunmaktadır. Yarım kilometre devam ettikten sonra Neretva nehrine karışan Bregava nehri üzerinden geçmektedir. 21-27 Ocak 2003 tarihleri arasında düzenlenen KONS oturumunda Bosna Hersek Ulusal Anıtı olarak ilan edilmiştir.[1]
Tarih
[değiştir | kaynağı değiştir]Köprü, 1517 yılında Hersek Sancakbeyi Mustafa Bey (Sırp-Hırvatça: Mustaj-beg) tarafından yaptırılmıştır ve yaklaşık 150 yıl sonra Počiteljli Şişman İbrahim Paşa'nın emriyle yeniden inşa edilmiştir. Köprü, Mostar Köprüsü'nden yaklaşık 50 yıl önce benzer bir modelde inşa edilmişti. Burada daha önceki döneme ait yolların keşfedildiği göz önüne alındığında bugünkü köprünün bulunduğu yerde bir Roma köprüsünün bulunmasının muhtemel olduğu düşünülmektedir.[1][2]
Tanım ve mimari
[değiştir | kaynağı değiştir]Köprü, Bosna Hersek'teki Osmanlı mimarisinin bir örneğidir. Kemer açıklığı 17,52 m genişliğindedir (en düşük su seviyesinin üzerindeki kemer oku 6,30 m yüksekliğindedir ve su seviyesinin yaklaşık 1 m altına kadar inmektedir) ve bu kemerli yapı parçalı olarak inşa edilmiştir. Kemer tonozu kesme taş malzemeden yapılmıştır. Tonozun ön kemerlerinin, yapının ön duvarlarından yaklaşık 4 cm içe girintili olmasından dolayı tonozun genişliği yaklaşık 6,4 m'dir. Ön duvarların üstündeki korniş 17 cm yüksekliğinde ve basit profilli olup korkuluk yüksekliği 88 cm'dir. Saçak kalınlığı yaklaşık 15 cm, yürünen kısım ise dik bir eğimle 3,75 m genişliğindedir. Yapının en yüksek noktası minimum su seviyesinden 7,20 m yüksekte, Bregava nehrinin sağ kıyısından 6,44 m ve sol kıyısından 5,71 m uzaklıktadır. Yapının düzensiz basamakları büyük nehir çakıllarından yapılmıştır.[1]
Koruma ve kültür mirası
[değiştir | kaynağı değiştir]Yapı uzun süre ihmal edildiğinden korkuluğun bazı kısımları, ön duvarlardaki kornişler ve özellikle 1957 ile 1987 yılları arasında kanat duvarlarının bazı kısımlarında meydana gelen tahribatlar nedeniyle köprüdeki basamak taşları yok olmuştur. 1952 yılında Anıtları Koruma Enstitüsü, basamak taşları ve duvarların koruma ve restorasyon çalışmalarını aslına uygun olmayan malzemelerle gerçekleştirmiştir. Bregava nehrinin ıslahına yönelik proje çalışmaları köprünün doğal çevresini tahrip etmiştir ve 1991 yılında yerel yolun yeniden inşası yaklaşma rampasını kısmen tehlikeye atmıştır ancak Anıtları Koruma Enstitüsü büyük ölçüde bu durumun önüne geçebilmiştir. Köprü, Bosna Savaşı'nda hasar görmemesine rağmen bakımsızlık ve ağır araç trafiği nedeniyle oldukça kötü durumdadır.[1][2][3][4]
Son müdahaleler
[değiştir | kaynağı değiştir]2019 yılının ilkbaharında köprünün onarımı için ikoruma ve restorasyon çalışmalarına başlamıştır.[2][3]
Kaynaklar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d "Bridge in Klepci". old.kons.gov.ba (Sırp-Hırvatça ve İngilizce). Sarajevo: KONS. 21 Ocak 2003. 27 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2023.
- ^ a b c "Spriječena devastacija Starog mosta u Klepcima". Bljesak.info (Sırp-Hırvatça). 17 Nisan 2019. 8 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2023.
- ^ a b "Na mostu u Čapljini, starijem od Starog mosta, više posla nego što se očekivalo". Bljesak.info (Sırp-Hırvatça). 4 Mart 2019. 8 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2023.
- ^ "Obnovit će se Stari most u Klepcima". Bljesak.info (Sırp-Hırvatça). 20 Şubat 2019. 8 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2023.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Zaboravljena ćuprija iz Čapljine (Arheološki portalı, objavljeno 30. listopada 2013.)
| Otorite kontrolü |
|
|---|
