Musteryen
Musteryen taş buluntularının dağılım haritası. | |
| Coğrafik yayılım | Afrika, Avrasya |
|---|---|
| Dönem | Orta Paleolitik Çağ |
| Tarih | Günümüzden 160.000-40.000 yıl önce |
| Tanımlayıcı arkeolojik sit | Le Moustier (Fransa) |
| Öncülü | Aşölyen |
| Ardıl | Mal'ta-Buret' kültürü, Ateryen, Baradostian kültürü, Emiran, Châtelperronian |
| Kullanıcılar | Homo neanderthalensis |
Musteryen (veya Mod III), arkeologlar tarafından genellikle Homo neanderthalensis ile ilişkilendirilen çakmak taşları ya da diğer arkeolojik endüstri ürünleri stiline verilen ad. Eski Taş Çağı'nın ortalarından başlayıp Orta Taş Çağı'nın (Orta Paleolitik) ortalarına kadar tarihlenir.
Musteryen, büyük ölçüde Orta Paleolitik Dönem'in, yani Batı Avrasya Eski Taş Çağı'nın orta evresinin son bölümünü tanımlar. Yaklaşık 160.000 ile 40.000 yıl önce (GÖ) arasında var olmuştur. Levallois veya Levallois-Mousterian da dahil edilirse, bu süre yaklaşık 300.000–200.000 (GÖ)'ne kadar uzatılabilir.[1] Musteryen sonrası gelen ana dönem, Homo sapiens'e ait olan Orinyasiyen'dır (yaklaşık 43.000–28.000 GÖ).
İsimlendirme
[değiştir | kaynağı değiştir]Kültür, Fransa'nın Dordogne bölgesinde bulunan ve üç katmanlı kaya sığınağından oluşan Le Moustier adlı tip bölgeden adını almıştır. Benzer çakmaktaşı işçiliği, buzullaşmamış Avrupa'nın tamamında, ayrıca Yakın Doğu ve Kuzey Afrika'da da bulunmuştur. Endüstri; el baltaları, kazıyıcılar ve uçlardan oluşmaktadır.[2]
Özellik
[değiştir | kaynağı değiştir]
Mousterian pointAvrupa Musteryen kültürü, Neandertallerin ürünüdür ve yaklaşık 160.000 ila 40.000 GÖ arasında var olmuştur. Bazı buluntular, özellikle Pech de l'Aze'de bulunanlar, Levallois tekniğiyle yapılmış çok küçük uçlar içerir. Diğer bazı hazırlıklı çekirdek türleriyle birlikte bulunan bu küçük uçlar, bazı araştırmacılara göre, Neandertallerin güçlü kavrama yetisinden yararlanmak için yapılmış olabilir.[3]
Kuzey Afrika ve Yakın Doğu'da, Musteryen aletleri anatomik olarak modern insanlar tarafından üretilmiştir. Örneğin, Doğu Akdeniz'de, Neandertaller tarafından yapılan buluntular, Qafzeh tipi modern insanlar tarafından yapılanlardan ayırt edilemez. Kuzey Afrika'daki Musteryen endüstrisinin yaklaşık 315.000 yaşında olduğu tahmin edilmektedir.[4]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Neanderthals’ Last Stand Is Traced20 Temmuz 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. — New York Times makalesi (Yayın: 13 Eylül 2006)
- ^ Richter, Daniel; Grün, Rainer; Joannes-Boyau, Renaud; Steele, Teresa E.; Amani, Fethi; Rué, Mathieu; Fernandes, Paul; Raynal, Jean-Paul; Geraads, Denis (7 Haziran 2017). "The age of the hominin fossils from Jebel Irhoud, Morocco, and the origins of the Middle Stone Age". Nature. 546 (7657): 293-296. Bibcode:2017Natur.546..293R. doi:10.1038/nature22335. ISSN 0028-0836. PMID 28593967.
- ^ Aldenderfer, Mark; Andrea, Alfred J.; McGeough, Kevin; Mierse, William E.; Neel, Carolyn (29 Nisan 2010). World History Encyclopedia. ABC-CLIO. s. 330. ISBN 978-1-85109-929-0. Erişim tarihi: 23 Kasım 2011.
- ^ Dibble, Harold L.; McPherron, Shannon P. (October 2006). "The Missing Mousterian". Current Anthropology. 47 (5): 777-803. doi:10.1086/506282.
- ^ Shea, J. J. (2003). "Neandertals [sic], competition and the origin of modern human behaviour in the Levant". Evolutionary Anthropology. 12: 173-187. doi:10.1002/evan.10101.