Nataša Kandić
| Nataša Kandić | |
|---|---|
.jpg)
| |
| Nataša Kandić, 2015 | |
| RECOM Uzlaşma Ağının koordinatörü | |
| Görevde | |
| Makama geliş 2014 | |
| Yerine geldiği | Makam oluşturuldu |
| İnsani Hukuk Merkezi direktörü | |
| Görev süresi 1992-2012 | |
| Yerine geldiği | Önce gelen yoktur |
| Yerine gelen | Sandra Orlović |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 29 Eylül 1946 Kragujevac, Sırbistan Sosyalist Cumhuriyeti, Yugoslavya |
| Bitirdiği okul | Belgrad Üniversitesi |
| Mesleği | İnsan hakları aktivisti, avukat |
Nataša Kandić (Sırpça: Наташа Кандић; d. 29 Eylül 1946, Kragujevac), Sırp insan hakları aktivisti, avukat ve RECOM Uzlaşma Ağı’nın koordinatörü. Ayrıca eski Yugoslavya’daki insan hakları ve uzlaşma için mücadele eden, çatışmalardaki Sırp rolüne odaklanan bir kuruluş olan İnsani Hukuk Merkezi’nin (HLC) kurucusu ve 1992'den 2013'e kadar yürütücü direktörü olarak görev aldı.[1]
İlk yılları ve eğitimi
[değiştir | kaynağı değiştir]Nataša Kandić 29 Eylül 1946'da o dönem Yugoslavya'ya bağlı Sırbistan Sosyalist Cumhuriyeti'nin Kragujevac şehrinde doğdu.[2] 1972 yılında Belgrad Üniversitesi sosyoloji bölümünden mezun oldu. Sosyal hizmetler uzmanı olarak çalışırken avukatlık mesleğini seçti.[3]
Kariyeri
[değiştir | kaynağı değiştir]Kandić, 1990'larda işlenen savaş suçlarını, çatışmalar başladığı andan itibaren belgeledi.[4] 1990'ların başında Yugoslav Savaşlarının başlamasından bu yana, 1991-1999 yılları arasında işlenen işkence, tecavüz ve cinayet gibi savaş suçlarını belgeledi ve protesto etti.[5] Businessweek'e göre, çalışmaları "bölge genelindeki Sırpların ve askeri liderlerin nefretini uyandırdı ve dünya çapındaki insan hakları savunucularının hayranlığını kazandı.[6]
1992 yılında Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti'ndeki silahlı çatışmalar sırasında yaşanan kitlesel insan hakları ihlallerini belgelemek amacıyla Belgrad'da İnsani Hukuk Merkezi’ni (HLC) kurdu. Kosova Savaşı boyunca Sırbistan'ı dolaşarak polis ve paramiliter gruplar tarafından işlenen insan hakları ihlalleri hakkında dış dünyaya bilgi verdi.[7] Slavko Ćuruvija cinayetinin ardından Kosova krizini araştırmaya devam eden ve etnik Arnavut aktivistlerle iş birliği yapan az sayıdaki Sırp hak savunucusundan birisi oldu.[4] Kendisi ve ekibi, yaptıkları iş nedeniyle isimsiz olarak tehdit edildi ve ofislerinin duvarına gamalı haç ve "NATO'nun casusları" mesajı yazıldı.[4] Aralık 1999'da HLC avukatı Teki Bokshi, Sırp polisi tarafından Kosova'da tutuklandı ve bu durum HLC ve Birleşmiş Milletler elçisinin protestosuna yol açtı.[8]
Topladığı deliller daha sonra Lahey'deki Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin iddianame hazırlamasında kullanıldı. Tırnova yakınlarında altı Boşnak tutsağın Bosnalı Sırp paramiliterler tarafından infaz edildiğini gösteren bir video sağladı. Bu video, 7.500 Boşnak erkek ve çocuğun öldürüldüğü Srebrenitsa Soykırımı'nda Sırbistan’ın rolünü kanıtlayan delil olarak kullanıldı. Kasetten bazı bölümler daha sonra Sırp ve Boşnak televizyonlarında gösterildi. The Guardian, kaseti "kesin delil" ve "Sırbistan'ın Srebrenitsa Katliamlarındaki rolünün kesin ve tartışmasız kanıtı" olarak tanımlarken, The New York Times, kasetin Sırp televizyonunda yayınlanmasını ülke için bir "dönüm noktası" olarak nitelendirdi.[9][10] Kandić, Sırbistan'da 2007 yılında verilen bir kararı eleştirdi. Mahkeme başkanı, suçu "Srebrenitsa'dan geldiği belli olmayan altı Müslüman kökenli adamın öldürülmesi" olarak nitelendirmişti. Kandić, "Bu karar çok tehlikeli bir mesaj veriyor, hem ahlaki hem de olgusal açıdan bakıldığında bu adalet değil." ifadelerine yer verdi.[10] Kandić, Sırp askeri güçlerinin Kosovalı, Hırvat ve Boşnak azınlıklara yönelik etnik temizlik kapsamında yaklaşık 250 bin sivilin ölümünden sorumlu olduğunu söyledi.[11]
2003 yılında Sırp askerlerinin Afganistan'a konuşlandırılmasını eleştirerek, öncelikle ordunun reforme edilmesi ve savaş suçları davalarının sonuçlandırılması gerektiğini söyledi.[12]
2003 Cumhuriyet Meydanı olayı
[değiştir | kaynağı değiştir]Nataša Kandić'in Bosna Savaşı sırasında yaşanan vahşeti ve gerçekleri ortaya çıkarmak için yürüttüğü çalışmalar ülkesi Sırbistan'da hem siyasetçilerin hem de milliyetçi grupların tepkisini çekti. 2003 yılında, Kandić, Kayıplar Günü dolayısıyla Belgrad’daki Cumhuriyet Meydanı’nda düzenlenen bir protesto mitingine katıldı. Bu protesto, 1999’daki çatışmadan bu yana kayıp olan Kosovalı Sırplar hakkında bilgi eksikliğini eleştirmek amacıyla düzenlenmişti. Kandić, orada bulunan bazı katılımcılar tarafından “hain” olarak nitelendirilerek yüz yüze geldi ve defalarca hakarete uğradı. Kosova'dan yaşlı bir Sırp mülteci olan Nikola Popović, Nataša Kandić’e doğrudan yaklaşarak onu sert bir şekilde ittiği veya fiziksel olarak müdahale ettiği bildirildi. Bunun üzerine Kandić, Popović’in yüzüne tokat atarak ve ona bağırarak karşılık verdi. Olay yerindeki polis memurları, Kandić’i kenara çekip kimlik belgelerini talep etti. Kandić ise buna itiraz ederek, belgelerin başkalarından istenmesi gerektiğini söyledi. Polis, daha sonra onu kamusal alanda şiddet içeren davranışta bulunmak ve polis emirlerine uymamakla suçladı.[13]
Ödülleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- İnsan Hakları İzleme Örgütü Ödülü (1993)
- ABD ve AB Demokrasi ve Sivil Toplum Ödülü (1998)
- İnsan Hakları Savunucularına Martin Ennals Ödülü (1999)
- İnsan Hakları Avukatlar Komitesi Ödülü (1999)
- Ulusal Demokrasi Vakfı Demokrasi Ödülü (2000)
- Geuzenpenning Ödülü (2000)
- Roger E. Joseph Ödülü (2000)
- Alexander Langer Ödülü (2000)
- Civil Courage Prize (2000)
- Valencia Üniversitesi Fahri Doktora (2001)
- American Bar Association Rule of Law Award (2003)
- Avrupa Kahramanları Ödülü, Time Magazine (2003)
- Homo Homini Ödülü - People in Need Foundation (2003)
- Saraybosna Fahri Vatandaşlığı (2005)
- Danica Nişanı (2006)
- Yılın Sivil Haklar Savunucusu Ödülü (2013) [14]
- Uluslararası Hrant Dink Ödülü (2013)[15]
- Harta e artë e Kosovës (2018)
- BBC 100 Kadın (2023)[16]
- Priştine Şehri'nin Anahtarı (2025)[17]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "About Us". Humanitarian Law Center. 19 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2012.
- ^ "Natasha Kandic". en.gariwo.net (İngilizce). Erişim tarihi: 19 Eylül 2025.
- ^ "Nataša Kandić". Hrant Dink Vakfı. Erişim tarihi: 19 Eylül 2025.
- ^ a b c "CRISIS IN THE BALKANS: THE ADVOCATE; In a Climate of Fear, a Belgrade Serb Who Is Documenting the Horror of Kosovo (Published 1999)" (İngilizce). The New York Times. 23 Mayıs 1999. Erişim tarihi: 19 Eylül 2025.
- ^ "European Forum for Restorative Justice". www.euforumrj.org. Erişim tarihi: 19 Eylül 2025.
- ^ "Natasa Kandic". Businessweek.com (İngilizce). Erişim tarihi: 19 Eylül 2025.
- ^ Ponte, Carla Del; Sudetic, Chuck (11 Ekim 2011). Madame Prosecutor: Confrontations with Humanity's Worst Criminals and the Culture of Impunity (İngilizce). Other Press, LLC. ISBN 978-1-59051-537-2.
- ^ "Serbia arrests human rights lawyer". BBC News. 5 Aralık 1999. Erişim tarihi: 19 Eylül 2025.
- ^ Judah, Tim (5 Haziran 2005). "How video that put Serbia in dock was brought to light". The Guardian (İngilizce). ISSN 0261-3077. Erişim tarihi: 19 Eylül 2025.
- ^ a b Wood, Nicholas (10 Nisan 2007). "Serbian Court Convicts 4 in Srebrenica Massacre (Published 2007)" (İngilizce). The New York Times. Erişim tarihi: 19 Eylül 2025.
- ^ "Nataša Kandić - Martin Ennals Award Nataša Kandić". Martin Ennals Award (İngilizce). Erişim tarihi: 19 Eylül 2025.
- ^ "Serbs May Help Patrol Afghanistan, but Qualms Abound (Published 2003)" (İngilizce). 18 Aralık 2003. Erişim tarihi: 19 Eylül 2025.
- ^ B92. "Obeležen Međunarodni dan nestalih u Beogradu". B92.net (Sırpça). Erişim tarihi: 19 Eylül 2025.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2020.
- ^ "International "Hrant Dink" Award Presented to Nataša Kandić - Fond za humanitarno pravo/Humanitarian Law Center/Fondi për të Drejtën Humanitare | Fond za humanitarno pravo/Humanitarian Law Center/Fondi për të Drejtën Humanitare". www.hlc-rdc.org. 3 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2020.
- ^ "BBC 100 Women 2023: Who is on the list this year? - BBC News". BBC News (İngilizce). Erişim tarihi: 19 Eylül 2025.
- ^ "Gradonačelnik Prištine uručio ključ grada Nataši Kandić (FOTO) - Politika - Dnevni list Danas" (Sırpça). 27 Nisan 2025. Erişim tarihi: 19 Eylül 2025.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Nataša Kandić ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
- Nataša Kandić 24 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Sırpça) (İngilizce)
