Nationaal-Socialistische Beweging
Nationaal-Socialistische Beweging | |
|---|---|
 | |
| Kurucu | Anton Mussert Cornelis van Geelkerken |
| Gazete(ler) | Volk en Vaderland |
| İdeoloji | Nazism Faşizm Hollanda milliyetçiliği Hollanda irredentizmi Mihver Devletleri ile işbirliği |
| Resmî renkler | Kırmızı Siyah |
| Parti bayrağı | |
 | |
Hollanda'daki Nasyonal Sosyalist Hareket (Hollandaca:Nationaal-Socialistische Beweging) (NSB), Hollandalı bir faşist ve daha sonra Nazi siyasi partisiydi. Yasama seçimlerine katılan NSB, 1930'larda bir miktar başarı elde etti. İkinci Dünya Savaşı sırasında Alman işgali altındaki Hollanda'da tek yasal parti olarak faaliyetlerini sürdürdü.
Parti geçmişi
[değiştir | kaynağı değiştir]
1931–1940
[değiştir | kaynağı değiştir]NSB, 1931'de, Utrecht'te birçok milliyetçi, faşist ve Nazi partisinin kurulduğu bir dönemde kuruldu. Kurucular, partinin lideri olan Anton Mussert ve Cornelis van Geelkerken idi. Parti, programını İtalyan faşizmi ve Alman Nazizmine dayandırdı ancak Nazizm den farklı olarak, 1936'dan önce parti Yahudi karşıtı değildi ve hatta Yahudi üyeleri vardı.
Parti, bir yıllık örgütlenme sürecinin ardından 1933 yılında ilk halk toplantısını düzenledi. Utrecht'teki Landtag da 600 parti militanının katıldı. Parti burada kendini tanıttı. Bundan sonra partinin desteği artmaya başladı. Aynı yıl hükûmet, memurların üye olmasını yasakladı.
1940–1945
[değiştir | kaynağı değiştir]İkinci Dünya Savaşı patlak verdikten sonra NSB, Almanlara sempati duydu ve Hollanda'nın kesin tarafsızlığını savundu. Mayıs 1940'ta 800 NSB üyesi ve sempatizanı, Alman işgalinden sonra Hollanda hükûmeti[1] tarafından gözaltına alındı. Partinin Hollanda Doğu Hint Adaları'ndaki destekçileri de o sırada gözaltına alındı. Hollanda Doğu Hint Adaları'ndaki parti destekçileri de o dönemde tutuklanmış ve koloniye Japon işgali başladığında bunlardan bazıları Surinam'a sürülerek Jodensavanne toplama kampına gönderilmişti. Hollanda'nın 14 Mayıs 1940'taki yenilgisinden kısa bir süre sonra, Hollanda'daki tutuklu Avrupalı NSB üyeleri Alman birlikleri tarafından serbest bırakıldı. Haziran 1940'ta Mussert, Lunteren'de Hollanda'nın Almanları kucaklaması ve ve Londra'ya kaçan Hollanda Monarşisi'nden vazgeçmesi çağrısında bulunduğu bir konuşma yaptı.
6 Mayıs 1945'te Almanya'nın teslim olmasının ardından NSB yasadışı ilan edildi. Mussert ertesi gün tutuklandı. NSB üyelerinin çoğu tutuklandı, ancak yalnızca birkaçı mahkûm edildi.
Örgütün yasadışı olarak devam ettirilmesi yönünde hiçbir girişimde bulunulmadı. Eski üyeler dışlandı ve bazıları hapse atıldı. Daha sonra kendileri ve çocukları toplumda uzun süre damgalandı. Üst düzey parti liderleri tutuklandı ve suçlamalarla karşı karşıya kaldılar. Mussert 7 Mayıs 1946'da idam edildi. Van Geelkerken hapse atıldı ve Rost van Tonningen yargılanmayı beklerken intihar etti.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Jong 1956, p73.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Nationaal-Socialistische Beweging ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
